Zuiveringsinstallatie Brussel-Noord operationeel

De Zenne kan weer ademen: sinds een viertal weken wordt al het afvalwater van de Brusselaars gezuiverd alvorens het in de rivier belandt. Het gloednieuwe waterzuiveringsstation Brussel-Noord is opgestart en werkt volgens de uitbater, Aquiris, volledig naar behoren. Ter gelegenheid van de Wereldwaterdag kreeg de pers er al een rondleiding; het grote publiek moet nog wachten tot de officiële opening in september.

Op het moment dat u dit leest, zou de Zenne bij het buitenstromen van Brussel al merkbaar minder troebel en stinkend moeten zijn. De rivier, die de Brusselaars eeuwenlang hebben benut als riool, begon in de achttiende eeuw zelfs zo hard te stinken dat men haar in de stad heeft overkoepeld. Vandaag kun je haar enkel nog op enkele geheime plekjes bezoeken: in Anderlecht en in het noorden van het gewest richting Vilvoorde. Tot voor enkele weken werd het afvalwater van de meer dan een miljoen Brusselaars er 24 uur op 24 rechtstreeks in geloosd; het bruine sopje voer weg richting Schelde. In Antwerpen mogen ze nu blij zijn, want ook de waterkwaliteit van hun Schelde zal er merkbaar op vooruitgaan. Want met de opening van Brussels tweede en nieuwste waterzuiveringsinstallatie wordt voortaan niet alleen het water van alle Brusselaars, maar ook nog eens dat van een klein stukje Vlaams gewest gezuiverd alvorens het in de natuur belandt. De installatie heeft een capaciteit van 1,1 miljoen inwoners, gemiddeld 325.000 kubieke meter per dag. Op piekmomenten, zoals bij hevige regenval, kan de capaciteit een flink stuk oplopen: zo werd tijdens de hevige regens eerder deze maand een piek van meer dan 600.000 kubieke meter overleefd.

Afbetaling
De waterzuiveringsinstallatie is het rechtstreekse gevolg van de Europese richtlijn van 1991 die de lidstaten verplicht om in waterzuivering te investeren en al het stedelijk afvalwater te saneren. Een eerste installatie Brussel-Zuid werd al geopend in 2000, maar die behandelt slechts het afvalwater van 360.000 mensen. De nieuwe installatie, die men in 2003 is beginnen bouwen aan het kanaal richting Vilvoorde, heeft een capaciteit van 1,1 miljoen inwoners, zodat Brussel voortaan het water van maar liefst bijna anderhalf miljoen mensen zuivert. De kosten worden dan ook gedeeltelijk gedragen door het Vlaams Gewest: dit neemt 11,68 procent van de kosten van het station Zuid voor zijn rekening en 15,70 procent van het station Noord. In totaal werd in de nieuwe zuiveringsinstallatie 360 miljoen euro geïnvesteerd, volgens een BOOT-overeenkomst (voor Build, Own, Operate & Transfer). Dat betekent dat het Gewest de bouw en uitbating vanaf 2008 aan de groep Aquiris zal afbetalen, gespreid over een periode van twintig jaar. Na die periode zal de installatie volledig in het bezit en beheer zijn van het Gewest. In totaal zal deze operatie het Gewest een miljard euro kosten.

Fasen
Een installatie van deze opvang opstarten is geen kwestie van een eenvoudige druk op de knop: het zal nog weken duren alvorens de volledige keten actief is. Nu al wordt alle water gezuiverd, maar op de eerste blokken droog residu van de slibverwerking (die gebruikt kunnen worden om autobanden of asfalt mee te maken) blijft het nog even wachten omdat dergelijke processen nu eenmaal wat meer tijd in beslag nemen. Maar het resultaat van de zuivering is vrijwel meteen te merken in de natuur: de Zenne verlaat Brussel een stuk minder vervuild dan tot voor enkele weken. Drinkbaar is het geloosde water uiteraard nog niet, maar het is al niet meer toxisch voor de natuur. De meeste bacteriën en virussen zijn verwijderd. Op een schaal van 1 (rioolwater) tot 10 (drinkbaar water) schat men het resultaat op een flinke 8,5 of zelfs 9.
Het procédé bestaat uit een vijftal stappen: eerst worden grof vuil, zoals flessen en zelfs fietsen verwijderd; vervolgens wordt fijner vuil zoals toiletpapier eruit 'gekamd'. Hierna worden drijvende olie en bezinkend zand verwijderd, en daarna komt een biologische fase waarbij de koolstof wordt afgebroken en de fosfor en stikstof verwijderd. Tot slot wordt het slib door middel van bezinking van het water gescheiden en verwerkt. Waar het water terug in de Zenne wordt gestort, zorgen turbines voor groene energie, voldoende voor vijftien procent van de behoefte van de installatie.