Zware boetes voor kelderwoningen in Sint-Joost

In het straatbeeld van de kleinste Brusselse gemeente is een nieuw fenomeen opgedoken: dat van een hurkende inspecteur (van de politie of de dienst Huisvesting), die nauwkeurig opmeet hoeveel centimeter een kelderraam boven de stoep uitsteekt. De jacht op de kelderbewoning is geopend.

E ind vorig jaar werden de inwoners van Sint-Joost opgeschrikt door enkele gespierde artikels in het gemeentelijke informatieblaadje Joske. Het ene had als titel: 'Wonen in een kelder is verboden', en dwars door de begeleidende foto liep een rode band met de waarschuwing 'Tot 25.000 euro boete, zelfs zonder klacht!' Boven het tweede stuk stond als kop: 'Ongezonde woning: tot 25.000 euro boete'. Het zal wel koelen zonder blazen, moet menige huisbaas, huisjesmelker of marchand de sommeil gedacht hebben. Maar dat bleek ijdele hoop: sinds januari stromen de aangetekende brieven binnen. Volgens Joske volstaat een verslag van de politie, van een ambtenaar of van een buur om een torenhoge boete of een verhuurverbod te krijgen.

En de buren laten zich niet onbetuigd. Alle incidentjes die zich de laatste jaren hadden opgestapeld - over waterinfiltratie, nachtlawaai, gemeenschappelijke muren met achterstallig onderhoud, enzovoorts, enzovoorts -, komen weer bovendrijven. Op aandringen van buurtbewoners moest vorig jaar een in een achterhuis gelegen feestzaal, vooral in gebruik tijdens Turkse trouwpartijen, dicht. Dat ligt een lokale clan nóg zwaar op de maag.

Achthonderd kelderwoningen
De gemeente analyseert 'dat de situa­tie te wijten is aan de sterke demografische groei.' De bevolking (legaal en illegaal) is fors toegenomen, het aantal woningen in het dichtbevolkte, volgebouwde Sint-Joost is dat niet.

Zo'n achthonderd kelders zouden door het leven gaan als 'appartement sous-sol' of 'entresol'. De gemeentelijke publicaties stellen heel duidelijk dat de loodzware boetes geheven kunnen worden "ook als de huurder geen klacht indient."

Het lijkt de instanties menens. Een wijkinspecteur stelt: "Als operatie-Kelder achter de rug is, dan pakken we de zolders aan. Door allerlei omstandigheden werd hier in het verleden veel te veel door de vingers gezien. Sint-Joost is in oppervlakte heel klein (met 1,1 vierkante kilometer de allerkleinste van alle 589 Belgische gemeenten, red.); de financiële armslag van de gemeente en van het OCMW is beperkt. En wie denkt er aan de plaatsen in crèches en scholen die erbij moeten komen, om maar een van de vele aspecten van dit complexe probleem te belichten?"

Sommige huiseigenaren zien het systeem als een veelkoppig monster dat steeds twee problemen doet opduiken als er een is opgelost. Tja, de brandbeveiliging ís in het gedrang, en er wórdt gesjoemeld met uitkeringen van allerlei aard.
Sommige kelderverdiepingen hebben dan wel een uitgang naar de tuin: dan zitten de huurders in geval van brand ten minste niet als ratten in de val. Maar hoe dan ook verdwijnen er in één klap enkele honderden 'zelfstandige wooneenheden voor alleenstaanden' in de gemeente. Waar gaan de kelderbewoners van Sint-Joost heen?