Jana Euler pendelt tussen Europese bubbels: ‘Via fantasiewerelden kijk je vrijer'

In de tentoonstelling Oilopa – een samentrekking van 'oil' (olie op doek) en 'Europa' – verbindt de Duitse Jana Euler de politieke bubbel van de Europawijk in Brussel met zijn tegenhanger in Frankfurt: de financiële hub met de Europese Centrale Bank als middelpunt.

Tussen die twee steden verdeelt Euler zelf haar tijd én loopt in de expo in Wiels symbolisch de Oilopa Allee of Oilopalaan. “Ondanks alle marketingtrucs blijft het een veelal levenloze plek, vol eendere gebouwen in cappuccinokleuren,” zegt Euler over de buurt rond de bestaande Europa-Allee in Frankfurt. In het schilderij Das Investment torenen de anonieme kantoren boven de kunstenaar uit, terwijl ze aan een kiosk van een koffie nipt. Koffie is overal in de expo, als brandstof én als favoriete vrijetijdsbesteding.

Euler is een scherp sociaal satiricus, met veel humor. “Ik schep semiutopische fantasiewerelden. Niet om aan de werkelijkheid te ontsnappen, maar om er op een vrije manier naar te kijken,” zegt ze. Politieke verwijzingen zijn zeldzaam, al brengt ze wel de concrete dreiging van een grexit in herinnering met Painting out of focus of Greece leaving Europe. Het maakt deel uit van een vroege serie, waarin ze experimenteerde met onscherpe beelden – een van de vele stijlen die ze zich in de voorbije twintig jaar eigen heeft gemaakt.

Oilopa zet die wendbaarheid mooi in de verf en toont tegelijk hoe bepaalde personages vaak terugkomen in haar werk. Zoals de meerhoorns, opgeblazen eenhoorns, waarvan het MoMA in New York er eentje heeft hangen. Die kunnen onder meer verwijzen naar Disney-figuren, mythes of ambitieuze start-ups. Het is een toegankelijk beeld, dat vele interpretaties toelaat. Euler roept graag meer vragen op dan ze beantwoordt. (Lees verder onder de afbeelding)

Zeker de angstige haaien van haar serie Great white fear, met hun fallusvormen en stilistische referenties aan mannelijke schilders, bieden voer voor discussie – zoals over de impact van MeToo op de kunst. In Wiels toont Euler de haaien in miniatuurformaat, in de vorm van 111 kleine keramieksculpturen. Ertegenover hangt een zelfportret van Euler die een selfie neemt met deze nieuwe versie van haar werk uit 2019.

“Dit is geen retrospectieve,” legt Euler uit, “maar een tussenstop, waarbij ik zowel achteruit als vooruit kijk.” Speciaal voor Oilopa schilderde ze ook een update van haar werk In Brussels uit 2013, een zicht op de stad vanaf een terras nabij het Zuidstation.

Jana Eulers tentoonstelling Oilopa is van 21/6 tot en met 29/9 te zien in Wiels, wiels.org