‘Een voorprogramma wordt nog te vaak als opwarmer gezien’

Ão stond als voorprogramma van dEUS in een vol Coliseu dos Recreios in Lissabon. Loverman mocht als support van Tamino drie keer het Koninklijk Circus wegblazen. En nam ook Dua Lipa haar vriendin Angèle niet mee op sleeptouw in Londen en New York? In de Week van de Belgische Muziek toont VI.BE zijn support voor de supportact, hét lanceerplatform voor jonge artiesten.

Soms ben je iets te laat en mis je het, maar als je het haalt sta je er af en toe met open mond naar te kijken. Gaat er voor de doorgewinterde concertganger iets boven een fijn concert met een minstens zo straf voorprogramma toe? In het slechtste geval hoor je een beginnende band schoorvoetend en nog wat onbeholpen zijn eerste stapjes zetten. In het beste zie je de carrière van een artiest definitief openbloeien en kan jij zeggen dat je er toen al bij was. Het speelde allemaal in het achterhoofd toen VI.BE, het steunpunt voor artiest en muzieksector, op de proppen kwam met de Support Your Support-hashtag en dito campagne. Door programmatoren aan te porren om tijdens de Week van de Belgische Muziek extra aandacht te besteden aan hun voorprogramma’s wil het lokaal talent een hart onder de riem steken.

“Het is voor jonge artiesten ontzettend belangrijk om in een zaal te kunnen spelen die misschien net iets groter is dan ze op dat moment aankunnen,” zegt Art Philippeth, die bij VI.BE instaat voor talentontwikkeling. “Via voorprogramma’s leren beginnende artiesten mee te draaien in een productie die wat uitdagender is dan ze gewoon zijn. Zo spreken ze niet alleen een breder publiek aan, ze breiden ook hun netwerk uit. Ze zijn met andere woorden cruciaal om door te groeien."

Nood aan speelkansen

Na de covidpauze voelt men bij VI.BE sterk aan dat een nieuwe generatie bands staat te popelen om speelkansen. Philippeth: “Voor de laatste editie van Sound Track, het muziekconcours dat we met onder meer het clubcircuit, de Ancienne Belgique en Entree (de koepelorganisatie die jeugdhuizen en jongeren in Brussel ondersteunt, red.) organiseren, ontvingen we in totaal 1.130 inschrijvingen. Dat zijn er meer dan ooit tevoren. Ook ons VI.BE-platform, waarvan we vorig jaar een nieuwe versie lanceerden, is erg in trek. Elke dag lanceren organisatoren en media oproepen in deze vijver van intussen meer dan 23.000 profielen van nieuw talent dat zijn weg zoekt. Vorig jaar hebben we op die manier 355 kansen gelanceerd.

In het kader van de Week van de Belgische Muziek werd aan speelplekken gevraagd om via het onlineplatform een extra oproep te lanceren om hun voorprogramma’s op te vullen. Bij de AB bleek er nog ruimte vrij te zijn als support van de Brusselse gitarist Vitja Pauwels, die er in de Club zijn nieuwe band voorstelt. In totaal schreven liefst 190 gegadigden zich in.

“De nood is vooral op lokaal niveau hoog,” duidt Philippeth. “Ook in Brussel. De stap van een concert in het lokale jeugdhuis naar een voorprogramma op een professioneler podium in een cultuurhuis, een club of een concertzaal blijft groot. Uit de feedback van artiesten na zo’n speelkans weten we dat ze veel bijleren door op zo’n groter podium een nieuw publiek te proberen te overtuigen. Maar we onthouden vooral dat het ook mentaal een duw in de rug is die hun goesting geeft om er in de toekomst nog harder voor te gaan en weer nieuwe podia te bestormen.”

“Omdat er altijd zoveel gegadigden zijn, denk ik soms geen kans te maken,” zegt singer-songwriter, producer en pianist Léonard Steyaert (27), die het VI.BE-platform af en toe checkt op speelkansen en zo deze zomer al op de Gentse Feesten belandde. Voor de vrije AB-spot haalde hij het van 189 andere gegadigden en daar is hij bijzonder opgetogen over. “Spelen in de AB was altijd al een doel. Het grappige is dat ik Vitja kende. We zijn Facebook-vrienden. Maar hij was nog niet vertrouwd met mijn muziek."

Hoger mikken

Voor de klassiek opgeleide Steyaert, die als job synthesizers ontwikkelt en zich als componist laat inspireren door muzikanten die eigentijdse elektronica combineren met complexere songwriting à la Robert Wyatt, David Sylvian en Radiohead, is de timing meegenomen. “Ik trad al op in Volta, Reset, kleinere cultuurcentra als La Fonderie of onafhankelijke speelplekken als Le Lac. Maar nu mijn liveset op punt staat, probeer ik wat hoger te mikken. Dat is lastig omdat ik naast een single en enkele livevideo’s nog niets heb uitgebracht. Ik ben een perfectionist. Voor een echte debuutrelease wil ik mijn tijd nemen."

Hij kijkt er vooral naar uit om in een professionele omgeving te kunnen spelen. “Ik heb het vroeger vaak met slechte geluidsinstallaties moeten stellen. Het is relaxter als je op voorhand zeker bent dat ook technisch alles in orde is. Dat mijn muziek nu mensen zal bereiken die komen voor Vitja, vind ik als beginnende muzikant een voordeel. Het leuke aan double of triple bills is dat je kan verrassen, terwijl je je publiek tegelijk verruimt met dat van andere artiesten.”

Philippeth noemt het opwaarderen van de supportact ook daarom een strijdpunt van VI.BE. “Een voorprogramma wordt nog te vaak als opwarmer gezien, terwijl het natuurlijk veel meer is. Als concertganger kan je de grote naam van de toekomst leren kennen. Dat zal niet altijd zo zijn. Maar ik merk wel dat concertzalen omzichtiger omspringen met hun supports en ze bewuster programmeren, zodat ze echt passen bij de hoofdact. Ook zij beseffen dat supportslots een noodzakelijke stapsteen zijn in het traject van jonge artiesten."

Als organisator van de Brusselse Stoemp!-concerten ondervindt hij het een en ander ook in de praktijk. “In de vorige reeks had ik Noonzy samen met singer- songwriter Sherman geprogrammeerd in de Merlo. Het was het eerste optreden in Brussel voor het soloproject van Antwerpenaar Arnaud Stockbroekx, die vorig jaar nog de finale van De Nieuwe Lichting haalde. Maar zo straf! De artiest zelf vond het fijn dat hij een voor hem nieuwe plek leerde kennen en zo zijn netwerk kon uitbreiden. Ik was als programmator blij toen ik hem enkele maanden later zag opduiken in de voorprogramma’s van Warhaus. Dat een jonge act als Noonzy zo snel stappen zet en van een klein cafeetje doorgroeit naar grote zalen is voor iedereen leuk."

Er zijn trouwens genoeg voorbeelden. Wie coming man Loverman, het soloproject van Shht-frontman James De Graef, een dik jaar geleden aan het werk zag op een van de drie uitverkochte concerten van Tamino in het Koninklijk Circus, kreeg meteen een blik op de toekomst. Ook zijn concerten tijdens de rest van die Europese tournee wierpen hun vruchten af, en dat terwijl Tamino eveneens blijft investeren in zijn internationale parcours. Onder meer door vanaf deze vrijdag in de Verenigde Staten, Canada en Mexico de boer op te trekken met de Amerikaanse singer-songwriter Mitski, ook een match op maat.

De Brusselse band Ão ondervond vorig jaar ook hoe snel het plots kan gaan. Begin april mocht het kwartet voor dEUS openen in een vol Coliseu dos Recreios in Lissabon, terwijl hun debuutalbum pas in oktober zou verschijnen. “Het was een droom om daar te mogen spelen. Haast onwerkelijk. Kippenvel,” lazen we op hun socials na de show. Een beter debuut in het land van haar roots had frontvrouw Brenda Corijn zich niet kunnen indenken. “Wat een verschil met het livedebuut dat we eerst voor ogen hadden, een try-out op café voor een man of vijftig,” lachte ze achteraf. “Bangelijk hoeveel energie dat optreden ons gaf,” was ook toetsenist Jolan Decaestecker laaiend.

“Ik hoor onze manager nog zeggen met zijn vetste knipoog dat we schijtearrogant waren,” herinnerde gitarist Siebe Chau zich. “Omdat we in plaats van een cafeetje uit te zoeken voor ons Portugese livedebuut direct in het Koninklijk Circus van Lissabon gingen staan!” Het heeft alvast veel deuren geopend, zegt Tony Vandenbogaerde, die hen tekende op zijn label Mayway Records. “De show maakte indruk, zowel op de bandleden als op het publiek. Het hielp Ão, dat in feite nog maar net kwam kijken, snel kilometers te maken. Op zo’n momenten kan je een promoverhaal bouwen.” In de zomer volgden bijvoorbeeld nog twee concerten op Gent Jazz (vlak voor Ludovico Einaudi) en drie als support voor Arsenal in het OLT Rivierenhof.

Mentaliteit

Volgens Vandenbogaerde, die als we hem opbellen op de terugweg is van het Nederlandse showcasefestival Eurosonic, waar Ão eveneens speelde, kwam die Portugese show trouwens een pak minder romantisch tot stand dan hij eruitzag. “Toen bleek dat Meltheads en DIRK., de twee andere supports op die tournee, de data in Spanje en Portugal niet zouden halen, omdat ze andere shows hadden, polste ik bij het management van dEUS, waar men er meteen voor te vinden was. Wel jammer dat de Spaanse promotoren geen Portugeestalige band wilden, anders hadden we die shows ook kunnen meepikken. Gisteren ben ik in Groningen trouwens nog op stap geweest met Christian Pierre van Musickness (het management van onder meer dEUS, Balthazar en Meltheads, red.) en Werner Dewachter van Busker, dat de boekingen van een deel van onze artiesten regelt. Ook zo leg je een fond voor de jonge bands waar je mee werkt."

Dergelijke verbroederingen van mensen uit de scene zijn er, net als de onderlinge ondersteuning van bands aan gelijkgestemde landgenoten, altijd geweest. Van dEUS is geweten dat ze graag Belgen mee op tournee nemen, en lang voor Angèle uitgenodigd werd door Dua Lipa, vorderde Damso zijn goede vriendin op als support. Uiteindelijk bereikte het aanbod om het voorprogramma te doen Ão amper drie weken op voorhand, maar de band schoot meteen in actie. “Het is misschien een huizenhoog cliché, maar uiteindelijk moet het in de eerste plaats nog altijd van de artiesten zelf komen,” zegt Vandenbogaerde. “Pas als zij de songs en de show hebben, kunnen ook wij ‒ labels, managers, bookers ‒ iets forceren."

Ão maakte van de nood een deugd en profiteerde van zijn trip naar Lissabon om ter plekke nog een nieuw nummer op te nemen én een videoclip te draaien. Het is die flexibiliteit gecombineerd met werkkracht waarover Vandenbogaerde en co. het hebben als ze over mentaliteit spreken. “Een goede mentaliteit is haast een voorwaarde geworden om een artiest te tekenen. Bands die er hun neus niet voor ophalen om om zes uur ’s ochtends op te staan, omdat ze om acht uur bij Studio Brussel moeten zijn voor een interview, die niet te beroerd zijn om hun social media bij te houden en er met alle plezier een lastminutevoorprogramma bij nemen, maken het ook ons als begeleiders makkelijker, waardoor we samen een verschil kunnen maken.”

Léonard Steyaert speelt op 24/1 als support van Early Life Forms in de AB, abconcerts.be, weekvandebelgischemuziek.be