Waar kunnen dertigplussers nog uit de bol gaan?

Je bent dertig en leeft op dansbenen, maar drukke jobs, babyborrels of brunchplannen maken het uitgaan er niet makkelijker op. “Gewoon doorzetten,” lachen de volhouders, want dansen blijft een uitlaatklep. Waar vindt de dertigplusser die nog in Brussel? “De dansvloer is zoveel meer dan clubs.”

Als dertiger merk ik dat de feestgoesting bij sommige vrienden wat gaat liggen, terwijl die bij mij nog heel aanwezig is. Als je doorzet, valt het best mee. Ik ga nog de hele nacht door. Maar mijn vrienden onderschatten zichzelf,” lacht Maren Moreau, nu 31. Ze danst al acht jaar bijna elk weekend door Brussel, van grote clubs tot kleinere locaties. Toch hoeft het niet meer elk weekend een club te zijn, zegt ze. “Ik merk dat ik tegenwoordig eerder kleinere dingen opzoek, zoals cafés waar nog gedanst wordt of feestjes in Recyclart of La Vallée. Daar zie je toch een verscheidenheid aan leeftijden. En zelfs in nachtclubs vind ik Brussel redelijk tolerant. Alhoewel, onlangs vroeg iemand me naar mijn leeftijd in Recyclart,” lacht Moreau. “Oei, mag ik niet meer uitgaan dan? Op dat moment voelde ik me wel oud.”

Eerst het goede nieuws: de dertiger blijft meer dan welkom op de Brusselse dansvloer. Toch vinden ze maar moeilijk hun weg in het aanbod, blijkt uit vragen aan onze redactie. “Ook mensen met kinderen willen zeker nog uitgaan, maar ze zijn niet meer mee,” zegt een vrouw van 39. “Met een groepje vrienden vind ik het helemaal niet belangrijk hoe jong de doorsneedanser op een feest is, maar ik kan op dit moment geen plek bedenken waar ik nog spontaan met twee naartoe zou kunnen.” 'Waar kan ik op vrijdagavond dansen?' duikt om de zoveel tijd eens op via de Facebookgroep 'Durf te vragen'.

Wat maakt de dertigplusser zo verdwaald na middernacht? Socioloog Timo Koren (Universiteit Amsterdam), gespecialiseerd in het nachtleven, ziet het fenomeen zowel in zijn werk als in zijn vriendengroep. De groep om mee op schok te gaan, dunt uit met de leeftijd. “Veel dertigers willen minder vaak uitgaan, dat past gewoon bij de levensfase,” zegt de onderzoeker, zelf 31. “Je bent bezig met je job, hebt meer verantwoordelijkheden en wie dan nog een gezin heeft, heeft het soms gewoon te druk. Vergeet niet dat uitgaan een fysieke tol eist: je blijft laat op, drinkt iets en gebruikt soms drugs. Dat voelt je lichaam.”

Bovendien wordt uitgaan nog vaak als onverantwoordelijk gezien, merkt Koren. “Denk maar aan het dansfilmpje van de Finse ex-premier Sanna Marin (tijdens een huisfeestje in 2022, red.) en de ophef toen zij naar een club was geweest zonder haar telefoon (en daardoor een bericht miste dat ze in contact was geweest met iemand met een covidbesmetting, red.). Dat ze daar zoveel kritiek op kreeg, toont dat veel mensen haar gedrag onverantwoordelijk vonden voor iemand met een verantwoordelijke functie.”

Dat is lang niet in elke stad of bij elke doelgroep zo, benadrukt Koren. “In Berlijn is uitgaan op oudere leeftijd helemaal niet raar. Maar ook queerfeesten, vooral bij homomannen, trekken nog vaak dertigers en veertigers. Daar speelt het gezinsleven minder een rol,” zegt de socioloog. “Nu, ik doe het ook nog en ik heb in clubs helemaal niet het gevoel dat ik oud ben. Alleen hebben dertigers een minder goed overzicht van het aanbod. Clubs die een paar jaar geleden open waren, zijn nu misschien al dicht. En je moet wat op de hoogte blijven van nieuwe muziekstijlen.” Nog zo'n pijnpunt, want dertig blijkt in de cultuurwetenschap een soort magische grens waarna mensen hun muzieksmaak minder aanpassen. “En dan beland je al snel op nostalgische plekken met vroege R&B of hiphop, maar ook nineties parties spelen daarop in. Uitgaan gaat dan veel minder om het ontdekken van nieuwe muziek,” zegt Koren.

Nostalgie

De pas geopende club Signal in de Greepstraat – nota bene in het gebouw van club Nostalgia – wil daar alvast op inspelen. Ze afficheren dj's uit de oudere doos, zoals nineties-coryfeeën Zolex of Olivier Abbeloos, maar beloven ook moderne techno en house. “We zoeken daarmee bewust naar een ruim publiek,” zegt uitbater Willem Voet, want alleen studenten consumeren te weinig, zegt hij. “Het gaat bij ons van twintigers tot veertigers en vijftigers die zich nog jong voelen. Zij kunnen gerust doorgaan tot 's morgens.”

Strictly Niceness, het hiphopfeest met ruim twintig jaar op de teller in Brussel, verhuisde dit jaar dan weer naar nachtclub C12. Dertigers kennen de vroegere dansavonden nog uit La Bodega in Molenbeek, maar na een coronapauze en tussenstop in La Vallée heeft organisator Philippe Coicou – alias dj Kwak – nu een grotere zaal gevonden. “En opvallend genoeg lijken we via C12 weer wat meer jongeren te trekken,” zegt Coicou. Bij Strictly Niceness is leeftijd geen taboe. “Ik vind het altijd een plezier als ik 18-jarige breakdancers naast dames van 55 zie dansen. Wij vertrekken vanuit een variëteit aan muziek en daarmee volgt het publiek, niet andersom,” zegt de organisator. Dat doen ze met een combinatie van tijdloze klassiekers met nieuwe hiphop, jazz en funk. “Zolang het maar aansluit bij de hiphopcultuur,” zegt Philippe Coicou. “Dat ons publiek wat ouder is, is dan maar zo. Zij vertrekken doorgaans wat vroeger, maar ze geven meer uit aan de bar en ze staan vanaf de eerste tien minuten op de dansvloer.”

En toch, een specifiek aanbod voor dertigplussers heeft Brussel niet echt. “Wij konden geen plek in Brussel vinden waar je een rustig hapje kon eten en daarna de hele nacht dansen in een feestelijke sfeer, zonder dat het technoclubbing of commerciële muziek moest zijn,” zegt Ines Sanchez van La Tricoterie in Sint-Gillis. Daar vindt elke vrijdagavond La Java du vendredi plaats in de kelderzaal, met dj's vanaf 22 uur, meteen na het eten. “We denken dat we aardig geslaagd zijn. Het valt op dat jarentachtigmuziek of disco vaker dertigers lokt. En dat is precies onze bedoeling, we willen verschillende doelgroepen samenbrengen,” zegt Sanchez.

Dat zulke plekken voor een breed publiek niet meer zo makkelijk te vinden zijn, komt volgens Timo Koren door een nieuwe nadruk in het nachtleven. De club zelf is niet meer zo belangrijk, zegt hij, wel het programma. “Clubs kunnen niet meer gewoon de deuren openen en hopen dat er volk op afkomt. Het publiek is veel kritischer en alles draait om profilering, imago en de juiste namen van dj's,” zegt de socioloog. En die moet je dus als dertiger nog voldoende kennen. “Als clubs dan nog eens buiten het stadscentrum liggen, is zo'n feestconcept nog belangrijker. Je gaat niet zo ver voor maar een uurtje dansen.”

Meer dan clubs alleen

Die concurrentieslag merkt ook Philippe Coicou. “Er is in Brussel geen enkel gebrek aan grote nachtclubs. Wat we missen, zijn kleinere clubs en danscafés,” zegt de dj. “We moeten daar niet flauw over doen: de aandacht voor geluidshinder, zoals bij nachtclub Fuse, heeft ook de cafés doen schrikken.”

“Ik mis bijvoorbeeld ook de Bal in de Box-feesten in KVS,” zegt Maren Moreau dan weer. Dat populaire feestconcept hield er in 2016 mee op en trok een gemengd publiek. “Ik krijg mijn vrienden tegenwoordig sneller mee naar open airs of matinees, een soort daydrinking,” zegt ze, handig voor wie overwerkt, moe of zwanger is en op tijd in bed wil. “Al blijft dat vooral een zomers gebeuren.”

Er zijn wel nieuwe initiatieven die daarop inspelen. Dj's en concerten tot middernacht, bijvoorbeeld, bij het feestconcept Stitches. “Liveacts in een nightlife-setting,” noemen de organisatoren het, en ze hielden in januari een eerste editie in GC Nekkersdal. “Het idee is dat je nadien voldaan terug naar huis kan keren en op tijd in je bed ligt óf zelf de nacht induikt,” vertelde organisator Johannes Mevis toen bij BRUZZ radio. “Omdat we merken dat alles in de stad redelijk laat begint. Het lijkt saai om al om 22 uur aan te komen op een feest, terwijl ik dat helemaal niet vind.” Mevis zit trouwens ook achter de elektronische brunches van Matinee, nog zo'n feest bij daglicht. Met Stitches belooft hij alvast een tweede editie in april. Ook op locaties als Saintklet, Brasserie Illegaal of Recyclart vind je tegenwoordig vroegere feesten, zonder alleen maar commerciële muziek.

Wat minder werken

Zo kan dus de formule van de dansvloer mee veranderen. De Britse auteur Emma Warren schreef daarover vorig jaar het boek Dance your way home, een autobiografisch verslag langs de verschillende uitgaansplekken in haar leven. Die gaan van nachtclubs tot concertzalen, maar ook bredere concepten als ecstatic dancing of dansen in de keuken met het hele gezin. “Is dat ook geen vorm van collectieve ontlading?” oppert socioloog Timo Koren. “Het nachtleven is veel meer dan clubs alleen. Dat is slechts de economische variant van dansen. Als je daarentegen start vanaf de dansvloer, kan je veel meer kanten uit. Waarom geen livemuziek in de stad of intergenerationeel dansen, met of zonder kinderen?”

Het zijn precies die spontane dans­vloeren die vandaag te vaak ontbreken, concludeert Emma Warren in haar boek. “Onder meer door slecht geïsoleerde huizen en de aandacht voor burenlawaai,” vertelt Timo Koren. Dertigers die zich in die context minder goed informeren over nieuwe of tijdelijke feestlocaties, moeten het dan zelf uitzoeken. “Ik ben nu 32 en ga nog een keer per maand uit. Dat hoop ik nog lang te doen,” vertelt een andere vrouw aan onze redactie. “Maar intussen volg ik ook elke week dancehall-lessen in de Piano­fabriek. Daar zie je veel dertigplussers. Een andere vriendin begon dan weer met paaldansen.”

Een goede uitlaatklep, vindt Timo Koren, want het gemis aan dansavonden is volgens hem ook een gevolg van onze werkcultuur. “We zijn als dertiger zo gefocust op productiviteit. We moeten huur of een hypotheek betalen en kinderen opvoeden. Maar als je vijf dagen per week werkt en nog eens twee dagen wil uitgaan, zit je met een energietekort,” zegt hij. “Dus als je nog wil uitgaan, moet je misschien de mogelijkheid hebben om wat minder te werken?”