Brussel en het WK (2): Joe Maca (WK 1950)

La Forestoise wist zich daar een aantal seizoenen te handhaven en slaagde er in die periode ook in om Raymond Braine, de grootste voetbalvedette die ons land tot dan toe had gekend, naar de club te halen. Braine was controversieel, hij werd verdacht van collaboratie met de nazi’s. Zijn intrede in de kleedkamer van La Forestoise moet ongetwijfeld een schok veroorzaakt hebben. Veel van zijn ploeggenoten waren immers actieve verzetslui. Zoals Maca: hij zou er later nog voor gedecoreerd worden. Braine bleef slechts een jaartje bij Vorst alvorens op voetbalpensioen te gaan.

Huisschilder

Maca zong het uit tot in 1947, toen La Forestoise degradeerde. Voor hem het signaal om zijn leven een andere richting uit te sturen. In het vernielde België van net na de oorlog zag hij maar weinig toekomst en hij koos voor een avontuur over de Grote Plas.

In de zomer van 1947 verhuisde Maca samen met zijn vrouw naar New York. Hij vestigde zich in Long Island en ging er aan de slag als decorateur/huisschilder. En hij ging ook voetballen, bij de New York Hungarians. New York had een erg actief voetballandschap, met tal van kleine clubjes en liga’s die grotendeels teerden op migranten. Het niveau lag er niet erg hoog, maar het voetballen hielp het gezin bij de integratie en leverde bovendien ook nog klandizie op.

Door zijn Belgische voetbal­bagage blonk Maca al gauw uit. Na nauwelijks een jaar kwam Brooklyn Hispano al aankloppen, een semiprofclub die voor gemiddeld drieduizend toeschouwers speelde in de American Soccer League, één van de betere liga’s in de VS. Maca’s aanwezigheid stuwde het team omhoog. Zijn prestaties liepen meteen in de kijker; hij werd verschillende keren opgeroepen voor het New York All-Star Team en speelde mee in wedstrijden tegen toerende elftallen zoals de nationale ploeg van Schotland en Inter Milaan.

Hoewel Hispano een beetje wegzakte in 1950, presteerde Maca dat seizoen wel opnieuw erg sterk. Aan het einde van het seizoen werd hij verkozen tot Most Valuable Player van de competitie en mocht hij opdraven in een nieuwe All-Starwedstrijd tegen Manchester United, waarin hij scoorde. Dat volstond om de aandacht te trekken van de Amerikaanse voetbalbond.

Team USA had zich op onorthodoxe wijze geplaatst voor het WK, na een gelijkspel en zege tegen rivaal Cuba en twee zware nederlagen tegen Mexico. De voetbalbond besloot zijn selectie samen te stellen op basis van een oefenwedstrijd tussen de beste spelers uit het oosten en het westen van het land. Maca scoorde tijdens het 3-3 gelijkspel en werd prompt aan de WK-selectie toegevoegd. Dat hij en twee van zijn teamgenoten geen Amerikaanse staatsburgers waren, deerde vooralsnog niet ...

In de ogen van de buitenwereld was team USA een lachertje. De selectie bevatte een slager, een leerkracht, een postbode, enkele automechanici en zelfs een ... afwasser. Volgens de pers had het team het voetbalniveau van Antarctica. Maar in Brazilië aangekomen, viel de vreemde puzzel wonderwel in elkaar. In hun eerste wedstrijd tegen Spanje hielden de Amerikanen lang gelijke tred, om uiteindelijk slechts met 3-1 te verliezen.

Vier dagen later verbaasde de USA de voltallige voetbalwereld. Tegenstander Engeland - dat voor het eerst aan een WK deelnam - spaarde sterspeler Stanley Matthews voor zijn wedstrijd tegen Spanje, maar stelde desondanks toch enkele van de grootste vedettes van die tijd op zoals Billy Wright, Stan Mortensen en Tom Finney. Het bracht geen zoden aan de dijk.

Zo’n 10.000 toeschouwers in Belo Horizonte zagen hoe de Engelsen slechts tot steriel aanvalsspel kwamen. Tot overmaat van ramp scoorden de yanks met een bizar doelpunt van hun Haïtiaanse spits, Joe Gaetjens (de afwasser.) De Britten trachtten de bakens te verzetten, maar stuitten telkens weer op een ijzersterke afweer waarin keeper Borghi (begrafenisondernemer) en de twee backs Keough (postbode) en Maca uitblonken. De 1-0 kwam aan als een hagelbui in de tropen.

In de laatste groepswedstrijd, tegen Chili, scoorde Maca op penalty, het eerste ‘Brusselse’ doelpunt op een WK - in 1986 scoorde Franky Vercauteren in Mexico het tweede. Chili zou de match uiteindelijk met 5-2 winnen, maar voor de USA en voor Maca zelf was het WK meer dan geslaagd.

Staatsburger

Na de wereldbeker keerde de achterspeler niet meteen terug naar New York. De heimwee van zijn pas bevallen vrouw dreef het gezin Maca terug naar Brussel. Een half seizoen lang ging ‘Joe’ aan de slag bij White Star. In Woluwe werd de komst van de WK-held als een heuse sensatie beschouwd, maar na nauwelijks enkele maanden vertrok Maca alweer richting VS, waar hij nog enkele jaren zou spelen bij verschillende clubjes.

Dat Maca geen Amerikaan was tijdens het WK, veroorzaakte even wat ophef, maar op basis van de toenmalige reglementen bleek er uiteindelijk niets onregelmatigs gebeurd te zijn. Een aantal jaren na het WK zou Maca ook effectief het Amerikaans staatsburgerschap verkrijgen. Hij leerde zijn kinderen ook het on-Amerikaanse spelletje aan, zodat zoon Alain Maca het in de jaren zeventig eveneens tot Amerikaans voetbalinter­national schopte.

Maca overleed in 1982. Met zijn zoon had hij afgesproken om samen naar de openingsmatch van het WK in Spanje te kijken. Maar op de dag van de wedstrijd overleed hij aan een zware hartaanval. De schokkende overwinning van zijn geboorteland tegen wereldkam­pioen Argentinië heeft hij daardoor niet meer meegemaakt.

In 2005 kwam Maca weer tot leven in The Game of their lives, een Hollywoodfilm met Gerard Butler, John Rhys Davies en Patrick Stewart. Maca zelf wordt vertolkt door ene Richard Jenik, een vergeten acteur om een vergeten WK-held te spelen.

------------------------------------------------------------------------------------

Lees ook het verhaal van Enrique Buero op het WK van 1930 uit deze reeks.

Volgende week verschijnt het verhaal van Rodolf Seeldrayers op het WK van 1954.