Dynastie-Tshomba: 'Wij zijn een familie, geen family package'

Onze hoofdstad heeft dan wel geen topbasketploeg meer, ze heeft nog altijd de Tshomba's, met voorop (ex-)international Duke Tshomba, momenteel aan de slag bij de Duitse tweedeklasser Iserlohn. Duke heeft nog een handvol andere baskettende broers. De oudsten, Otis en Glenn, hielden het op voetbal. Maar dan nam Butch een basketbal vast.

N a Butch volgden Duke en Bin. Butch schopte het tot in de nationale ploeg en ook Duke is Belgian Lion. Hij is al aan z'n tiende Duke All Star toe, een basketevenement waarop hij jongeren zijn passie voor de sport tracht door te geven. "Ik ben altijd al omringd geweest door gepassioneerde mensen. Mijn ouders hebben ons geleerd dat je er komt door hard werken. Studeren, maar ook rechtop lopen. Loop recht en basket, kreeg ik voortdurend te horen. Butch was toen beginnen basketten. Ik was 13 en hing maar wat rond. Maar ik zag wat basket met m'n broer deed en begon ook. Twee weken later had ik een wedstrijd verloren en stond ik huilend voor de spiegel. Mijn moeder zei me: 'Ik wil geen wenende jongens. Ofwel stop je met basket, maar dat wil ik niet. Ofwel stop je met wenen en ga je nu oefenen.' Elke dinsdag en donderdag na school ging ik trainen tot halfelf. Ik oefende mee met alle teams van BCB Laken."

Een familie, geen 'package'
Broer Bin, twee jaar jonger, legde een ander parcours af. "Butch begon bij Etterbeek, maar we verhuisden naar Ganshoren. Daar kreeg een jeugdtrainer me in de gaten. Ik heb niet de jump van Butch en ben geen shooting guard zoals Duke. Ik moet het hebben van mijn dribble en pass. Ik maak geen 30 goals in een wedstrijd. Maar in de krant kijkt men wel meteen naar wie scoorde."

Duke knikt: "Ik kan me er zo erg aan storen. Men kijkt meestal niet goed naar Bins spel. Of dat van andere broers. Iedereen wil hen meteen vergelijken met Butch of Duke. Dat werkt verstikkend. Iedereen heeft z'n eigen kwaliteiten."

"Of we ernaar streven samen in een ploeg terecht te komen? Nee: we zijn een familie, geen 'package'. Zoveel factoren spelen mee: niet alleen talent, maar ook type, grootte, specifieke vaardigheden. Een team wil posities invullen. Al begrijp ik niet dat Atomia na mij Bin niet binnenhaalde. Hij legde een supertest af, maar ze kozen voor een ander."

Duke zet zich ook in voor jongeren: "Ik geef terug aan basket wat basket mij heeft gegeven. En de jeugd heeft signalen nodig. Wat ik kan, ligt ook binnen hun mogelijkheden... Ik ben me er best bewust van: voor een goeie job heb je een goed diploma nodig. Ik heb psychologie gestudeerd. Maar denk je dat ik aan een goeie job zou geraken zonder mijn bekendheid? Hoe je het draait of keert: jongeren hebben voorbeelden nodig. Denk je dat een jonge Marokkaan droomt van een baan als marketing director bij Fortis? Zo'n jongen kent en ziet dat niet. Kim en Justine hebben een hele generatie kinderen het geloof gegeven dat het kan. Ik kijk uit naar de dag dat een Brusselse ket topman bij Fortis wordt."

Gratis basketten
Duke: "Ik verdien aan deze sport, maar ik kan ook gratis basketten. Het enige wat je me nooit mag vragen, is verliezen. Bij de nationale ploeg heb ik me daarover opgewonden, want verliezen was daar ook oké. In België zijn ze al blij als een team zich plaatst voor een wedstrijd. Terwijl je ze ook moet willen winnen. België heeft te weinig ambitie en fierheid."

"Het is opvallend: België scoort enkel hoog in individuele sporten. Het zegt veel over de mentaliteit. En meestal hebben de federaties of overheid weinig aandeel in de successen van de individu's. En dan de zotte selectiecriteria van het BOIC! Talent krijgt geen groeikansen. Op het vlak van vorming staan we 20 jaar achter op de Fransen. Zij begonnen lang geleden al te investeren in jeugdopleidingen en zijn in zowat alle sporttakken internationaal aanwezig. Terwijl je in België pas geapprecieerd wordt als je naar het buitenland trekt. Of je nu Jean-Claude Vandamme of Philippe Geluck heet. Investeren doen ze alleen in gebouwen. Stop met de buildings en investeer in mensen."

DE TSHOMBA-DYNASTIE:

Bin Honda Tshomba (62 jaar, 1m85)

■ Stamvader van de Tshombadynastie
■ Hij speelde basket en voetbal, bokste ook een tijdje en was vooral een heel goeie loper (lange afstand).
■ Geboren en getogen in Congo, kreeg in 1975 een studiebeurs in België en bleef er plakken.

Seya Sambwe (55 jaar, 1m74)

■ Mama van de Tshomba's
■ Ook zij was erg sportief en speelde volley- en basketbal.
■ Ze werkte een tijdje als secretaresse voor een diamantbedrijf, maar volgde Bin naar België.
■ Seya spreekt 8 talen, waaronder Swahili, Lingala, Tshiluba, maar ook Frans, Engels en Spaans. En wat Nederlands.
■ Seya en Bin Honda hebben tien kinderen, allemaal... zonen.

Otis (42 jaar, 1m72)

■ Ex-voetbalspeler bij Machelen
■ Vader van Charly (22j, voetbal) en Maxence (17j, basket bij Athletic Basketball Club te Molenbeek)

Glenn (36 jaar, 1m76)

■ Ex-voetbalspeler bij onder meer beloften RWDM en Sporting Ternat
■ Vader van Noah (3j)

Butch (32 jaar, 2m01)

■ De basketpionier van de Tshomba's. Hij was de eerste die in de ban kwam van de ring en gaf de passie door aan z'n broers.
■ Als kind was hij drie koppen groter dan z'n collega-voetballertjes en dus werd hij geïntroduceerd bij basketclub UAA Etterbeek.
■ Schopte het na zijn studies in Amerika tot profspeler bij een resem eersteklassers en dwong ook een plaats af bij de Belgian Lions.
■ Speelde onder meer voor Brother Gent, Mineral Area College en South West Missouri (VS), Blue Fox Gent, Mitteldeutscher BC (Duitse eersteklasser), Leuven, Wurzburg (D), Hoei en Vilvoorde. Bolde daarna uit bij Excelsior Brussel (3de klasse).
■ Richtte vervolgens Athletic Basketball Club (ABC) op in Molenbeek, waarvan hij ook voorzitter is. Behalve jeugdploegen ook een team in 2de provinciale.

Duke (30 jaar, 1m95)

■ Basketprof, international, psycholoog van opleiding (Missouri & LA, VS)
■ Hij begon z'n basketcarrière op het Willemsplein in Laken, sloot daarna aan bij BCB Brussel en verhuisde op 16-jarige leeftijd al naar Spirou Charleroi. Toch verkoos hij universitaire studies in Amerika boven een profcontract.
■ Na 4 jaar basket in de universitaire ploegen van Santa Monica en Wichita zakte hij terug naar België af. Eerst tweedeklasser Gilly (bekerfinale!), daarna Antwerp en vervolgens Atomia Brussels. Nog voor het opdoeken van de eersteklasser verkaste Duke heel even naar Solona Stockholm (Zweden) en vervolgens naar Omonia (Cyprus). Afgelopen seizoen speelde hij voor de Duitse tweedeklasser Iserlohn, maar mogelijk trekt hij nu naar het Zuiden: Spanje of Griekenland, al is ook een terugkeer naar België niet uitgesloten.

Bin (28 jaar, 1m88)

■ Ook fervent basketter, maar stootte niet door tot het hoogste niveau.
■ Speelde onder meer voor Ganshoren, Mont-Marchienne, tweedeklasser St-Truiden, Nijvel en Bertem. Nu op zoek naar nieuwe club in de regio Brussel.
■ Webdesigner van beroep
■ Vader van Farah (15 maand), de allereerste vrouwelijke Tshomba in 2 generaties.

Bob (27 jaar, 1m80)

■ Speelde enkel wat basketbal met vrienden op buurtterreintjes, maar sloot zich nooit aan bij een basketbalclub. Hij had geen zin om verplicht in de succesrijke voetsporen van Butch, Duke en Bin te treden.
■ Dus koos hij maar voor een andere sport: taekwondo. En werd hij er Belgisch kampioen in. Nu heeft hij een zwak voor mountainbike, zij het buiten competitie.
■ Vader van Daryll (3j)

Douglas (24 jaar, 2m02)

■ Tot dusver de grootste van de familie. Hij studeerde (en speelde basket) in de Verenigde Staten (Tusculum College), daarna bij Inca (Spanje) en momenteel in Fribourg (Zwitserland), waarmee hij de dubbel won (landskampioen & beker). Hij wordt gevolgd door Sacramento Kings en Houston Rockets (VS).

Milton (17 jaar, 1m92)

■ De rek is er nog niet uit: Milton groeit nog. Speelde bij ABC (Molenbeek), Pepinster en nu bij de beloften van Spirou Charleroi. Hij torst een zware druk op zijn schouders: even goed of beter doen dan z'n oudere broers wordt moeilijk.

Stacy (15 jaar, 1m82)

■ Ook hij is nog niet volgroeid. Basket bij ABC, de Molenbeekse club die een paar jaar geleen werd opgericht door grote broer Butch.

Lloyd (13 jaar, 1m66)

■ De benjamin van de familie. Hij woont bij familie in Welkenraedt en speelt eveneens basket. Brussels vond hem (net als broer Stacy, die ze als te dik bestempelden) niet goed genoeg. Maar als miniem komt hij nu reeds uit bij de kadetten en in een recente match tegen... Brussels scoorde hij 35 punten.