Joe Tshupula is trainer bij voetbalclub Union-SG

Joe Tshupula is sinds eind mei 2005 trainer bij tweedeklasser Union Sint-Gillis. Niets bijzonders, ware het niet dat de man de eerste trainer van Afrikaanse origine is die het zo ver schopt in het Belgisch voetbalmilieu. Een gesprek met een ambitieuze en strijdvaardige Brusselaar van Kongolese origine.

Noem de aanstelling van Joe Tshupula als hoofdtrainer, na het vertrek van Jacques Urbain, gerust een opmerkelijke zet van het Unionbestuur. De man stapt op zijn 33ste heel vroeg in het trainersvak, heeft bijgevolg weinig ervaring en wordt door de Unionaanhang zwaar bekritiseerd. Zijn spelerscarrière is evenmin indrukwekkend. Tshupula begon te voetballen bij Zellik om via omzwervingen bij Rode-Verrewinkel, Nijvel, de Franse clubs Ajaccio en Le Havre terug te komen bij Rode-Verrewinkel. Vervolgens voetbalde hij nog bij Tubeke en Ukkel Léopold. Zijn carrière moest Tshupula door een liesblessure beëindigen bij het Engelse Kidderminster. Onmiddellijk daarna ging hij aan de slag als jeugdtrainer van Union. Van 2001 tot 2005 hield hij zich opeenvolgend bezig met de jeugdploegen en de reserveploeg. Aan het begin van dit seizoen kreeg de Kongolees van manager Jacques Swaelens en voorzitter Giovanni Ravasio dan de kans om zijn kunstjes bij de tweedeklasser uit te voeren. Ondanks het harde protest van de supporters.

Hoe heeft het bestuur van Union u de trainersfunctie aangeboden?
Joe Tshupula: Sinds mijn aanstelling als jeugdtrainer in 2001 heb ik altijd veel contact gehad met het bestuur. Ik was een beetje de link tussen het bestuur, de eerste ploeg en de jeugdploegen. Op administratief vlak zorgde ik voor de doorstroming van jongeren naar de A-kern. Het bestuur is na verloop van tijd beginnen peilen naar mijn voetbalideeën. In april 2005 volgde een eerste concreter gesprek met de manager van de ploeg Jacques Swaelens. We hebben het toen gehad over mijn toekomst en mijn interesse om de eerste ploeg te trainen. Mijn interesse om deze ploeg te trainen was groot. Enige tijd later heeft het bestuur mij dan opgebeld om te zeggen dat ik de nieuwe trainer was van Union.

Had u ooit gedacht zo ver te geraken in de voetbalwereld?
Tshupula: Ja, want Union is geen eindpunt voor mij. Mijn ambitie is om van het trainerschap mijn beroep te maken. Ik heb het geluk in tweede klasse bij Union aan de slag te zijn. Als de club ooit een profclub wordt, dan hoop ik hier nog aan de slag te zijn. Maar als het niet bij Union is, dan zal ik er alles aan doen om ergens anders aan de slag te geraken.

Nam het Unionbestuur geen enorm risico door u als trainer aan te stellen?
Tshupula: De keuze die het Unionbestuur heeft gemaakt is moedig. Het gaat hier niet enkel om de aanstelling van iemand zonder ervaring, maar ook over het ingrijpend veranderen van het Belgisch voetbalmilieu. Het aanstellen van een kleurling moet je durven doen. Ik betwijfel of het bestuur het alleen gedaan heeft om het Belgisch voetbalmilieu overhoop te gooien. Waarschijnlijk voldeed ik aan het trainersprofiel dat de club zocht.

Hoe verloopt het contact met de supporters? Men kan niet negeren dat de relatie in het begin moeizaam verliep.
Tshupula: Er zijn zaken die de supporters met moeite hebben verkropt. Ik weet niet of het de persoon Tshupula is die men viseert of alles errond. Met alles errond bedoel ik het vertrek van de voormalige trainer Jacques Urbain en de niet altijd vlottende communicatie tussen het bestuur en de supporters. De kritiek raakt mij als trainer helemaal niet, maar als man zijn er zaken die je niet vergeet. Ik wil wel dat men mij bekritiseert omwille van mijn tactische keuzes. Vanaf het ogenblik dat er persoonlijke aantijgingen komen, aanvaard ik het niet meer. Dergelijke zaken hebben geen plaats op of naast een voetbalveld.

Supporters hebben u dus al verbaal aangevallen?
Tshupula: Ja, ik ben al uitgejouwd geweest. Mijn vader komt bijvoorbeeld niet meer naar de wedstrijden kijken omdat hij de persoonlijke aanvallen tegen mij moeilijk verteert. Mij stoort het niet. Maar dat mensen die het voetbal appreciëren zoals mijn vader en andere mensen niet meer komen omdat ze bedroefd zijn door het gebrek aan respect, is moeilijk te aanvaarden.

U bent de eerste trainer van Afrikaanse origine die het zo ver schopt in het Belgisch voetbalmilieu ? Voelt u zich een voorbeeld voor deze gemeenschap?
Tshupula: Voorbeelden voor de Afrikaanse gemeenschap zijn Nelson Mandela en Béa Diallo (Belgische bokser van Liberiaanse origine, tevens actief in de Brusselse politiek). Al wat ik kan zeggen tegen trainers die niet van Belgische afkomst zijn, is dat er altijd een mogelijkheid bestaat om je doel te bereiken. Met een beetje geluk en wilskracht kan je er geraken. Als ik over vijftien jaar nog altijd training geef op dit niveau, dan wil ik wel dat jonge beginnende trainers me als voorbeeld nemen. Voorlopig denk ik dat er meer mensen zijn naar wie ik opkijk, dan mensen die naar mij opkijken.

Hebt u het gevoel aanvaard te zijn door de andere trainers in tweede klasse en andere reeksen? Of voelt u enige achterdocht?
Tshupula: Tot nu toe heeft geen enkele trainer zich achterdochtig gedragen. Ze zijn wel verbaasd. Ik hoop dat het niet omwille van mijn huidskleur is, want dat zou uiteraard dom zijn. Het gebeurt zelfs dat andere trainers me vragen stellen over mijn loopbaan. Ik denk dat ik aanvaard word omdat ik open ben ten overstaan van andere trainers. Ik durf wel eens de eerste stap te zetten. Dat sloopt muren.

Zal Joe Tshupula volgend seizoen nog trainer van Union zijn?
Tshupula: Het trainersvak is zo vreemd en onvoorspelbaar. Ik zal er alles aan doen om mijn contract, dat mij voor 1 jaar met optie voor een jaar extra bindt aan de club, uit te doen. Maar er zijn zaken die ik niet controleer. Momenteel beleef ik veel plezier als trainer van Union. Wat ik nu neem, kan niemand me nog afpakken. Dat is het belangrijkste.

:: Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de studenten van het derde jaar journalistiek van
de Erasmushogeschool Brussel.