Martial arts: Kalaripayat, eeuwenoude bewegingskunst

Van Thais boksen over Japanse karate en Chinees wushu tot Braziliaans jiujitsu: de lijst met vechtsporten die je in Brussel kunt beoefenen, is lang. Van één discipline hadden we nog nooit gehoord: kalaripayat, een sierlijke bewegingskunst uit India. Kris Kaerts en Indirah Osumba zijn de Belgische voortrekkers van deze eeuwenoude oosterse traditie. Hun club Vallabhatta strijdt in Sint-Gillis en Jette, maar ook in het Indiase Chavakkad.

Z aal Dublin van De Pianofabriek is de ideale uitvalsbasis voor Val­labhatta. Een klein groepje beginners studeert een aantal bewegingen in, terwijl wat verderop een handvol gevorderden zich warm zwiert. Stijloefeningen die duidelijk veel evenwicht, souplesse en - vooral - concentratie vergen.

Kris Kaerts begeleidt met instructieklanken: wallatoewidoe-iedatoewidoe... "Een massasport zal dit nooit worden," zegt Kaerts met een glimlach. "Velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren om het te blijven doen. Maar we krijgen ook geregeld dansers of theatermensen over de vloer die een tijdje komen oefenen of een stage meepikken als we een Indische leraar overvliegen."

Kaerts stamt zelf uit de theaterwereld en regisseert sociaal-artistieke producties. "Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in niet-westers theater. Na mijn opleiding kreeg ik de kans om een stage podiumkunsten in Zuid-India mee te maken. Daar kwam ik in de ban van het kathakali, traditioneel danstheater. En dat grijpt terug naar de eeuwenoude krijgskunst kalaripayat. Inclusief de intensieve massageperiodes. Alles was zo gecodeerd dat het me echt de moeite leek om het verder te bestuderen."

"Terug in Europa ben ik beginnen te zoeken. Een school in Parijs was het dichtstbij. In 1997 zijn we dus maar zelf met een club begonnen. We proberen zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven, we passen zo weinig mogelijk aan onze westerse normen aan. Ik heb geen behoefte aan gordels of competities. Natuurlijk zijn de omstandigheden anders: in India beginnen ze als achtjarige en moet een beweging perfect zijn vooraleer er een volgende aangepakt wordt."

De bewegingen en choreografieën binnen kalaripayat zijn geïnspireerd op dieren, al zijn ze functioneel bij vechtsituaties. Van vis (op één been) over slang en everzwijn tot pauw, het nationale dier van India: ze passeren allemaal de revue, de ene al sierlijker dan de andere. En als de bewegingen perfect simultaan worden uitgevoerd, is het een best indrukwekkend dansritueel. "Het leunt ook aan bij dans," zegt Kaerts. "Verwacht bij ons alleen geen luide muziek. Als we gevraagd worden voor een podiumprogramma of als we zelf wapenconcerten opzetten, dan halen we er wel wat percussie bij. Een livemuzikant bij de lessen zou misschien ideaal zijn, zoiets is sfeervol. Maar in India doen ze dat niet."

"Door onze club te verbinden aan een Indiase kalari of school doen we ook een stukje aan cultuurondersteuning. De samenleving ginds staat zwaar onder druk van de modernisering die nu door India raast. Heel wat tradities dreigen te verdwijnen. Vele kalaripayat- en andere scholen zijn al opgedoekt. Door de link met ons - en ook wel dankzij de bron van inkomsten waarvoor wij zorgen - kan de school in Chavakkad, die zeven generaties geleden een koninklijke eretitel kreeg, blijven bestaan. Het is en blijft een streekgebonden bewegingskunst. Ze wordt alleen beoefend in twee kleinere deelstaten; Kerala is daar één van. Goed, 'klein': daar wonen natuurlijk nog altijd dertig miljoen mensen. Maar geloof me: als mensen uit Noord-India naar kalaripayat kijken, dan trekken ze even grote ogen als Europeanen."

Naar India
De Spaanse Béatrice zit pas aan haar derde les. "Na die eerste keer... amai, mijn benen! Maar ik vond het wel tof. Bovendien woon ik hier vlakbij; anders had ik de stap waarschijnlijk niet gezet. Toch is dit iets voor mij. Ik hou van het gevoel van stabiliteit die deze oefeningen me geven."

Anke probeert ook mij warm te maken: "Je moet komen, echt waar. Zelf ben ik 41, en ik heb vier kinderen. Nu wil ik mijn souplesse terug. En zeg nu zelf: dit is een fijn en gezellig oefenzaaltje."

Femke is dan weer al jaren actief. Ze wijdde haar eindverhandeling aan kalaripayat en ging naar India. "Dat laatste juichen we alleen maar toe," zegt Kris Kaerts. "Hier doe je aan kalaripayat, daar beleef je het, voel je het. Het is zoveel meer dan een sport."

:: Vallabhatta geeft lessen kalaripayat in GC De Pianofabriek in Sint-Gillis op maandagavond vanaf 19 uur en op woensdagavond vanaf 18 uur in GC Essegem in Jette.
Meer info bij Indirah Osumba op 0472-63.99.08, vallabhatta@gmail.com of www.kalaripayat.be