Quo vadis, RSC Anderlecht? ‘Fiks investeren of de tering naar de nering zetten’

Na een horroreinde van een annus horribilis blijft nog maar weinig over van de glans van recordkampioen Anderlecht. Ex-woordvoerder David Steegen, supporter Pieter Coppens en financieel journalist Dries Bervoet schijnen hun licht op hoe het nu verder moet met paars-wit. 'Geef Wouter Vandenhaute een meer protocollaire rol en laat de sportieve beslissingen aan anderen over.'

22 mei 2022. Ondanks teleurstellende play-offs en een misgelopen bekertitel breit paars-wit een vervolg aan de voorzichtig positieve trend van de voorgaande jaren: van een achtste plek in 2020 (het coronaseizoen) en een vierde stek in 2021 naar een derde plaats.

Elf maanden later oogt de balans beroerd. Een historisch slechte elfde plek, geen play-offs en dus geen Europees voetbal, een extreem woelig seizoen in de bestuurskamers, woedende supporters, en dat allemaal tegen een achtergrond van een al heel penibele financiële context.

Kompany

Voor ex-woordvoerder David Steegen kwam het keerpunt niet op 22 mei 2022, maar drie dagen later. Toen begon de malaise, met het vertrek van Vincent Kompany als trainer.

“Het is iemand die Anderlecht ademt, zichzelf in vraag stelt, heel assertief is, voortdurend met voetbal bezig is, de jeugd naar een hoger niveau weet te tillen, … Ik vond zijn vertrek heel jammer, zeker als je ziet wat hij daarna presteerde." Kompany pakte de titel met Burnley en mag volgend seizoen aantreden in de Engelse Premier League.

Met zijn vervanger, Felice Mazzù, die een topseizoen neerzette met Union, moest Anderlecht nochtans prijzen pakken, door grinta en vechtlust toe te voegen, en een winnersmentaliteit in de groep te slijpen.

“Maar het was eigenlijk heel het seizoen belabberd, op een paar kortstondige opflakkeringen in de beginmaanden van dit kalenderjaar na”, zegt fan en Radio Radzinski-stem Pieter Coppens.

Deens duo

Tegen de jaarwisseling kon paars-wit met het nagelnieuwe Deense duo Brian Riemer (coach) en Jesper Fredberg (ceo) inderdaad mondjesmaat wat duidelijkheid in het spelsysteem brengen.

Toch bleven de resultaten al bij al te wisselvallig. De 1 op 9 in duels waarin het de voorbije weken do or die was (Westerlo, KRC Genk en KV Mechelen) én de pijnlijke Europese uitschakeling tegen AZ in de kwartfinales van de Conference League, vormden het dieptepunt.

“Ik heb het even nagekeken: Anderlecht heeft dit seizoen in veertien ontmoetingen niet kunnen winnen van de top 7. Dat zegt genoeg”, aldus Coppens. “De Europese campagne – waarin het toch ook niet altijd even vlot ging – heeft veel verbloemd.”

Chain of command

Voor Steegen is vooral het gebrek aan stabiliteit de boosdoener in het mislukte seizoen.

“De coachwissel, het komen en gaan van ceo’s, de heisa rond de directie: kortom, verschillende verschuivingen en botsingen die voor veel instabiliteit zorgen.”

De Tijd-journalist Dries Bervoet benadrukt op zijn beurt de nood aan een duidelijke chain of command binnen de club.

“Kijk naar Club Brugge, waar met Bart Verhaeghe één man in de cockpit zit. Bij Anderlecht is het niet duidelijk welke rol eigenaar Marc Coucke nu juist speelt, net zoals er veel mist hangt rond Wouter Vandenhaute sinds hij niet-uitvoerend voorzitter is, en hoe die twee zich tot elkaar verhouden.”

Ook Coppens hamert op transparantie over de positie van Vandenhaute.

“In welke mate weegt hij op de dagelijkse werking en het beleid? Ik hoop niet al te zwaar, want qua sportieve visie is het met hem de voorbije twaalf maanden van hot naar her gegaan. De breuk met Kompany, de komst van Mazzù, het ontslag van jeugdopleidingshoofd Jean Kindermans …"

"Er zijn te veel foute beslissingen genomen. Als Vandenhaute een meer protocollaire rol opneemt, heb ik daar geen probleem mee. Wil hij sportief mee beslissen, dan lijkt me dat niet verstandig.”

Donkerrode cijfers

Naast de sportieve en bestuurlijke ellende is er ook nog het financiële luik. De voorbije vier boekjaren noteerde paars-wit telkens verliezen van zo’n 27 miljoen, schrijft Het Laatste Nieuws. Daartegenover stonden in diezelfde periode kapitaalverhogingen en schuldherschikkingen, goed voor om en bij de 120 miljoen.

“Anderlecht is niet enige club met zware verliezen die daarom flinke kapitaalsinjecties nodig had", zegt Bervoet.

"Kijk maar naar hoe eigenaar Paul Gheysens middelen pompt in Antwerp. Alleen zijn er in dat geval wel sportieve successen aan verbonden.”

Zeker de komende weken is het money time voor Antwerp, dat volop in de titelstrijd zit en zaterdag de bekerfinale speelt.

Union

Anderlecht is daarentegen door de tegenvallende resultaten in een vicieuze cirkel beland, waar het niet snel lijkt uit te raken. “Tenzij er opnieuw fikse investeringen volgen van de eigenaar. Anders zit er niets anders op dan écht de tering naar de nering te zetten.”

Dat tweede scenario betekent: stevig cashen door jonge talenten zoals doelman Bart Verbruggen en verdediger Zeno Debast van de hand te doen, enkele dure contracten afbreken (denk aan dat van Gouden Schoen op retour Lior Refaelov), en dus evolueren naar een afgeslankte, goedkopere kern.

“Kijk naar Standard, dat vorig jaar veertiende eindigde, maar dit jaar door een duidelijke ommezwaai en een afgeroomde kern zesde staat”, reageert Coppens.

Volgens Bervoet valt vooral een daling van de loonmassa af te leiden uit het recente licentiedossier van de recordkampioen.

“Dat, in combinatie met een transferbeleid à la Union, dat met heel weinig middelen erin slaagt om heel gerichte transfers te realiseren die veel opleveren, kan een uitweg uit de malaise zijn. Maar dat is een oefening van jaren waarvan je niet weet of ze haar vruchten zal afwerpen. Want zolang de motor niet aanslaat en je weer in een opwaartse spiraal komt, is de club sowieso veroordeeld tot enkele jaren in de middenmoot.”

Messias Fredberg

Veel druk lijkt nu dus op de schouders van de sportieve leider Jesper Fredberg te liggen, die zich geen misstappen kan veroorloven op de transfermarkt met het oog op een kwalitatievere kern volgend seizoen.

“De kern is niet in balans”, aldus Steegen. “De jonge jongens worden te veel aan hun lot overgelaten. Op ouderdomsdekens Jan Vertonghen en in mindere mate Islam Slimani na is er te weinig omkadering voor die jongeren. Je moet bepaalde spelers ook de tijd geven om te rijpen, zoals destijds bijvoorbeeld gebeurde met namen zoals Youri Tielemans.”

Coppens kijkt in dat opzicht naar leider Racing Genk, dat vorig seizoen op een achtste plek strandde maar dit jaar uitblinkt met namen die vorig jaar vooral tevreden moesten zijn met een rol als invaller – denk aan assistleider Mike Trésor of winger Joseph Paintsil.

Fredberg, die net voor de wintermercato werd binnengehaald en toen dus onvoldoende tijd had om zijn stempel echt te drukken, beschikt wel over de nodige adelbrieven als sportief directeur.

Hij schreef Deense voetbalgeschiedenis door vorig seizoen met promovendus Viborg Europees voetbal in de wacht te slepen. Momenteel staat de bescheiden club derde in de Deense competitie – een beetje een Union-verhaal.

“En Viborg is net als Anderlecht vandaag een club met weinig budget”, zegt Coppens “Maar: bij Viborg was het niet van moeten. Dat is toch een belangrijk verschil met de situatie en status van Anderlecht. Hoe dan ook: er moet ingezet worden op research (transfers) en development (jeugd).”

'Geen excuses'

Hoewel er momenteel nog heel wat open vragen zijn, is Steegen duidelijk over waar de ambities volgend jaar moeten liggen.

“Anderlecht moet weer bij de eerste vier eindigen en dus Champions’ Play-offs en Europees voetbal spelen. We moeten geen excuses zoeken.”

Onrealistisch, denkt Coppens. “Al hoop ik dat ik ongelijk krijg. Er zal sowieso verkocht moeten worden en het valt te hopen dat de nieuwe spelers die met het kleine budget aangekocht worden een schot in de roos zullen zijn. Dan is er veel mogelijk in de Belgische competitie.”