Waarom het er bovenarms op zit tussen supporters van RWDM en Union

Het gevecht tussen supportersgroepen van RWDM en Union op het Sint-Gillisvoorplein woensdagavond is een triest hoogtepunt in de escalerende rivaliteit tussen beide Brusselse traditieclubs. “Het positieve gevoel rond Union heeft van de ploeg vijand nummer één gemaakt.”

Van zwans weinig sprake op de Parvis in Sint-Gillis gisteravond. Rond 22 uur beginnen in het zwart getooide aanhangers van RWDM en Union – en andere supportersgroepen – aan een kortstondig maar intens stoelengevecht. Het plein verandert minutenlang in een klein slagveld met veel materiële schade als gevolg. Tenminste drie mensen hebben verwondingen overgehouden aan de confrontatie.

De felle toenadering tussen de supportersschares verrast Brussels voetbalkenner Kurt Deswert. “Natuurlijk heeft de Zwanzederby tussen beide clubs een sterke historische lading, zeker van in de vooroorlogse periode waarin Union en het toenmalige Daring Molenbeek decennialang tegen elkaar voor de landstitel streden”, zegt hij.

Niet alleen het sportieve facet, maar ook de folkloristische zijde kleurden de derby’s die destijds bepaalden wie ‘de ploeg van ’t stad’ was. De verliezende club kreeg bijvoorbeeld een begrafenisceremonie cadeau van de winnaar, en de sociale achtergronden die beide clubs met zich meedragen – kort gezegd: de arbeiders van RWDM en de intellectuelen van Union – vormen een motief in het toneelstuk ‘Bossemans en Coppenolle’.

Succesverhaal

Vandaag lijkt die folklore naar de achtergrond verdrongen. Beide clubs hebben decennialange spartelingen in de lagere krochten van de vaderlandse voetbalregionen achter de rug. Nieuwe generaties die-hardsupporters zijn opgestaan. De gereanimeerde Zwanzederby vindt straks plaats in een context die niet meer te vergelijken valt met die van weleer.

“Sinds hun laatste confrontatie op het hoogste niveau in 1969 zijn beide clubs elkaar nog maar een handvol keer tegengekomen”, weet Deswert.

“Maar de terugkeer van Union naar eerste klasse, de hype en het succes errond, de nieuwe supporters, het bobo-etiket: daar kijkt de klassiek stevigere en rauw-Brusselse supportersclan van RWDM toch een beetje op neer. Er leeft bij RWDM een beetje het gevoel dat het volkse aandeel bij de Union-supporters door die associatie met expats en successupporters is verminderd. Ook het (extreem)linkse profiel van de harde kern van Union valt niet echt in goede aarde bij sommige RWDM-fans.”

“Het positieve gevoel rond Union heeft van de ploeg vijand nummer één gemaakt”, klinkt het. “Mede daardoor is er wel meer vriendschappelijke toenadering gekomen tussen de harde kern van RWDM en Anderlecht. Zij vinden dat zij de échte Brusselse spirit vertegenwoordigen, in tegenstelling tot het Union dat door successupporters en expats wordt toegeëigend.”

Waterloo

De indrukwekkende comeback van Union heeft inderdaad tot wat afgunst geleid bij RWDM, geeft ook supporter Alain Meskens toe.

“Maar er zijn ook voorvallen geweest die de verstandhouding weinig goeds hebben gedaan”, legt hij uit. “Bij het faillissement van RWDM in 2015 moest op zoek gegaan worden naar een stamnummer zodat de club nieuw leven ingeblazen kon worden. Het oog van onze toenmalige voorzitter Thierry Dailly viel op Waterloo. Net wanneer de deal bijna in kannen en kruiken was, kaapte de toenmalige Union-voorzitter Jurgen Baatzsch de club voor onze neus weg.”

Het is niet het enige incidentje dat de relatie tussen beide clubs in de loop van hun bijna gelijklopende heropstanding heeft verstoord. Toen RWDM het in 2017 opnam tegen RFC Luik – in tweede amateurklasse, note bene – namen de Luikse bezoekers vuurwerk mee en gingen enkele zitjes in het Edmond Machtensstadion in vlammen op.

Dat er tussen de ravage in het bezoekersvak ook Union-vlaggen opdoken, kon de RWDM-aanhang maar moeilijk slikken. Reden voor die link: de drieledige vriendschapsband die Union er al jarenlang op nahoudt met RFC Luik en Cercle Brugge. “Bij veel RWDM-fans was die actie toch een soort van breekpunt in de relatie met Union”, klinkt het bij een supporter.

Lees verder onder de foto

‘Solidariteit’

Stilaan begonnen de provocaties aan beide kanten toe te nemen, al leek dat toch vooral in een zwanzesfeer te baden. Toen RWDM en Union elkaar in het seizoen 2020-2021 opnieuw bekampten in 1B, rolden Molenbeekse supporters een spandoek uit met daarop ‘Ici, ici, c’est Forest’ aan het Joseph Mariënstadion.

Union-supporters reageerden door te poseren met een spandoek met ‘C’est chez vous ici’ bij voetbalclub RFC Wetteren. RWDM kocht in 2015 immers het stamnummer van Standaard Wetteren op om een doorstart te kunnen maken.

Het zijn typische supportersschertsen, maar die staan mijlenver van de confrontatie van woensdagavond, die een diepere frictie blootlegt. “Het is jammer, want beide clubs maken een succesvolle renaissance door”, vindt Union-supporter Fabrizio Basano.

“En in de moeilijke jaren voor de twee clubs is er trouwens ook veel solidariteit geweest tussen beide supportersgroepen”, tempert hij. “Maar ik heb het gevoel dat nieuwe generaties supporters de relatie een nieuwe invulling hebben gegeven.”

Volgens Deswert heeft ook de timing van de derby voor extra frustraties gezorgd bij supporters aan beide kanten. “Kijk, casseurs vinden altijd wel een reden. Maar de eerste Zwanzederby op het hoogste niveau in ruim vijftig jaar op een donderdagavond om 18.30 uur programmeren, dat had de Pro League beter kunnen aanpakken.”