Xavier Santolaria trekt met Red Foxes naar WK zaalhockey

Zaalhockey worstelt nog steeds om uit de schaduw te komen van veldhockey. Onze nationale damesploeg, de Red Foxes, leveren nochtans stevige argumenten. Zij boekten de afgelopen jaren fantastische resultaten en spelen in februari het wereldkampioenschap in Duitsland. Assistent-coach Xavier Santolaria (34) stond mee aan de wieg van de ploeg en ziet dat het goed gaat.

“Ik heb altijd al een boontje gehad voor de zaal,” vertelt de Brusselaar. “Tijdens het zaalseizoen, van december tot februari, vind je me er steevast. Het spel is technischer en sneller. Doordat je op een minder groot veld speelt, zijn de ruimtes automatisch kleiner. Je moet dus sneller denken en reageren. Dat lag me ook al als speler.”

Santolaria was net geen vijf jaar toen zijn ouders hem inschreven bij Royal Evere White Star Hockey Club. Een liefdesrelatie was geboren, en die duurt nu al 29 seizoenen lang. Tijdens heel die clubcarrière bouwde hij mee aan het palmares van de club. “White Star heeft altijd een zaalcultuur gehad en het is daar dat ik de mooiste prijzen heb gepakt: tweemaal Belgisch kampioen en winst in divisie drie van de Europabeker.”

“Tussen 2003 en 2006 was ik ook kapitein van de veldploeg. Ik heb altijd voor het plezier gespeeld. Op mijn zestiende, de leeftijd waarop je normaal gezien doorbreekt, heb ik een knieblessure opgelopen die me twee jaar van de velden heeft gehouden. In 2008 ben ik als speler gestopt omdat de combinatie met mijn werk te moeilijk was geworden.”

Dat betekende uiteraard niet dat Santolaria de hockeywereld vaarwel zei. Hij zette in 2004 bij de jeugdploegen van White Star al zijn eerste stappen als trainer en wou groeien in die rol. Het was voor de Brusselaar logisch om zijn ervaring door te geven. Langs de zijlijn is zijn maatje Quentin Noël nooit ver weg. “Quentin heeft net als ik jarenlang bij White Star gespeeld en ik ben al een hele poos zijn assistent. We hebben dezelfde visie en hebben weinig woorden nodig om elkaar te verstaan.”

“We delen ook de passie voor zaalhockey. Toen René Dautel, de toenmalige voorzitter van Belgian Indoor Hockey, een paar jaar geleden zijn schouders zette onder het project om terug nationale indoorhockeyploegen op te richten, waren we uiteraard bij de pinken. We hebben ons voorgedragen als trainersduo en hebben de damesploeg toen in handen gekregen. Daar ging ook onze voorkeur naar uit: we hebben heel wat ervaring in dameshockey.”

Een zekere chemie
De cultuur van het zaalhockey leeft vooral in landen als Duitsland, Frankrijk, Nederland en landen uit het Oostblok. Het was dan ook een grote uitdaging om hier een mannelijke en vrouwelijke nationale ploeg op te richten.

“Waar gaan we met die nationale ploeg heen? Dat is de vraag die regelmatig gesteld werd. Heel wat hockeyers gebruiken de winterperiode om wat uit te rusten, anderen hebben examens of vertrekken op skivakantie. Het was dus niet evident om enthousiasme te creëren. Maar we zijn begonnen door heel wat speelsters op te roepen en zo is stilaan een groep ontstaan. De hockeywereld is klein.”

Dat ze veelvuldig over de tongen gingen, heeft voor een groot deel te maken met de goede resultaten. Kort na hun oprichting, in 2012, gingen de dames naar Porto om er aan het Europees kampioenschap van de derde divisie deel te nemen. Een eerste afspraak met een onverwacht resultaat. “We wonnen het tornooi en promoveerden naar de tweede divisie, waarvan we vorig jaar het EK speelden. Ons doel was onze plaats te behouden en ervaring opdoen, maar we eindigden tweede en stegen naar de eerste divisie. Als kers op de taart mogen we dankzij die zilveren medaille ook naar het wereldkampioenschap.”

“De groep is een samensmelting van jonge talenten en ervaren speelsters. Je vindt er geen speelsters die in het veldhockey bij de nationale ploeg spelen, het is het ene of het andere. Ze duwen elkaar naar een hoger niveau.”

Zware dobber
Tijdens het indoorseizoen traint de groep één à twee keer per week, afhankelijk van de beschikbaarheid van zalen. Daarnaast spelen ze wekelijks ook een match, regelmatig tegen damesploegen uit Noord-Frankrijk en mannelijke jeugdploegen. Ze proberen op een korte periode zoveel mogelijk te doen om er te staan tijdens hun grote afspraken. De volgende is het WK in het Duitse Leipzig, van 4 tot 8 februari.

“Twaalf landen hebben zich geplaatst voor het WK, waaronder acht Europese ploegen. Onze eerste match is tegen Duitsland en dat is meteen een zware dobber. Zij zijn de regerende wereldkampioen en vice-Europees kampioen. Indien we tegen hen met pakweg 8-2 zouden verliezen, dan zal er wel wat psychologisch werk zijn. Je moet sowieso met de meisjes praten, individueel en in groep, om duidelijk te maken wat je verwacht en waar je heen wil. Onderling praten ze ook veel met elkaar.”

“Verder spelen we tegen Oekraïne, Oostenrijk, Canada en Australië. Het doel van de federatie is top acht halen. Maar het belangrijkste is ervaring opdoen. Op een groot tornooi kan op een dag alles mee of tegen zitten. Het kan dat we twee matchen op een dag moeten spelen. Dat zal heel wat organisatie vragen.”

De Red Foxes hebben de wind in de zeilen. Santolaria hoopt zijn discipline de komende jaren eindelijk de plaats te geven die het verdient. “Het is geen Olympische discipline, heel wat clubs hebben het jarenlang links laten liggen, de media-aandacht en budgetten zijn klein. Er zijn heel wat redenen waarom zaalhockey achterop hinkt. Wij willen het niveau verhogen en ons met de nationale damesploeg settelen in de eerste divisie. Momenteel gaat alles snel en dat zorgt voor de nodige aandacht. Laat ons nu stabiliseren en ervoor zorgen dat we meesurfen op de positieve golf van het veldhockey.”

Wat doet een assistent?

In een discipline als zaalhockey, waar met weinig middelen wordt gewerkt, is de rol van de assistent groot. "Ik praat veel met de coach over zaken als tactiek en techniek, over de aanpak van spelfases, wat we kunnen verbeteren, enzovoort. Een ander onderdeel van mijn werk is het maken van videoanalyses. Dat betekent heel wat matchen bekijken en bepaalde sequenties in filmpjes monteren. Tijdens matchen op een EK of een WK zit ik in de tribune en heb ik contact met de hoofdcoach. Ik krijg de beelden rechtstreeks op mijn computer en monteer een film die tijdens de rust getoond kan worden. Ik werk in de schaduw, maar dat niet dat je me nooit meer als hoofdcoach aan het werk zal zien."