Bouwproject Depot aan kanaal gaat van start: 'Oppassen voor gentrificatie'

Op de site aan het kanaal waar vroeger Depot Design en daarna fietsfabrikant Cowboy gevestigd waren, verrijst binnenkort een project met 122 woningen. Het project, Depot, kreeg de afgelopen jaren heel wat tegenwind vanuit de buurt en ook nu nog vreest men voor gentrificatie.

In de zomer van 2018 trok designwarenhuis Depot Design na vijftien jaar weg uit de pakhuizen aan de Henegouwenkaai om zijn intrek te nemen in de kelders van Thurn & Taxis. Enige tijd voordien had oprichter en eigenaar Olivier Depoorter een akkoord gesloten met bouwpromotoren Hoome uit Mechelen en Life uit Antwerpen om op de achtergelaten site een woonproject te realiseren.

De projectontwikkelaars dienden in 2018 een aanvraag in voor de bouw van honderdveertig woningen, enkele winkels, een tuin en een ondergrondse parkeergarage met 129 plaatsen. De woningen zouden worden verdeeld over drie blokken: een groot blok op de plek van Depot Design, een kleiner blok op de plaats waar de parking van het interieurwarenhuis was, en een nog kleiner blok in de plaats van het gebouw waar tot voor kort biowinkel The Food Hub, ondertussen omgedoopt tot BelFood, gevestigd was.

'Te hoog'

De plannen stuitten op flink wat weerstand bij de buurtbewoners. Die vonden het project te volumineus, de geplande gebouwen te hoog. De nieuwbouw zou een muur vormen tussen Molenbeek en het centrum van Brussel, zo klonk het. Ook vreesden ze dat de autodruk zou toenemen en dat het project gentrificatie in de hand zou werken.

De overlegcommissie wees de bouwaanvraag niet meteen af, maar legde een hele reeks voorwaarden op, waarna de initiatiefnemers in 2019 met een enigszins gewijzigd plan kwamen: het aantal woningen werd verminderd tot 122, het aantal parkeerplaatsen tot 110. Ook ging er aan de kanaalzijde één verdieping af. Daar zouden bovenop het gelijkvloers geen zeven, maar zes verdiepingen worden neergezet. Aan de achterzijde bleef het plan om in totaal vijf verdiepingen te bouwen.

Ondanks deze aanpassingen gingen de buurtbewoners tijdens het openbaar onderzoek opnieuw hevig in het verzet. Ook stadsvereniging Inter-Environnement Bruxelles (IEB) vond het dossier problematisch. “Het project was te dense, het zou voor mobiliteitsproblemen in de buurt zorgen en leiden tot een stijging van de huren. Dat in een Molenbeekse volkswijk waar veel mensen met weinig middelen moeten rondkomen,” zegt Mohamed Benzaouia van IEB. “Wij hebben het dossier dan ook zoveel mogelijk geprobeerd te vertragen.”

Laadbruggen worden gerestaureerd

De bouwvergunning werd alsnog toegekend. IEB ging niet in beroep bij de Raad van State wegens een gebrek aan tijd en mankracht op dat moment. “Jammer,” zegt Benzouia. “Het was een aanvechtbaar project.”

Binnenkort gaan de bouwwerkzaamheden van start. “We halen eerst de twee monumentale laadbruggen die voor het gebouw staan weg. Ze worden gerestaureerd en achteraf weer teruggeplaatst,” zegt Hans Vereycken van projectonwikkelaar Hoome. “Als de laadbruggen weg zijn, beginnen we met de sloop van de gebouwen en de bouw van de woonblokken.”

Deze week gaat alvast de verkoop van start van de ruim zeventig appartementen in het grote blok. Het zijn studio’s en grotere appartementen, allemaal met terras en uitgerust met duurzame technieken. Ze variëren in prijs van 265.000 euro (plus btw) voor een duplex-studio tot 590.000 euro (plus btw) voor een drieslaapkamerappartement.

De twee kleinere blokken zullen volgens Vereycken telkens in hun geheel aan institutionele beleggers worden verkocht. Ze zijn bestemd voor de huurmarkt. “Geen sociale huur,” verduidelijkt hij.

Autovrij pleintje

In het blok waar The Food Hub/BelFood zat, zijn wel zeven middenklassewoningen gepland. Dit hoekgebouw werd overgekocht van de gemeente Molenbeek en bij de verkoop werd afgesproken dat het gelijkvloers een maatschappelijke invulling zou krijgen. Even was er sprake om beneden een crèche te maken en later was er een plan voor een fietspunt van Cyclo, maar beide plannen gingen niet door. “We zijn nog op zoek naar een concrete invulling,” erkent Vereycken.

Het hoekpand zal worden gesloopt, op de gevel na, en gedeeltelijk worden heropgebouwd. Het geheel wordt kleiner, omdat het de bedoeling is om van het stukje van de aanpalende Zwart Paardstraat dat uitgeeft op het kanaal een autovrij pleintje te maken, waar ook één boom zal worden geplant.

Welke winkels er in de sokkel van Depot komen, staat nog niet vast. Aanvankelijk was het de bedoeling om The Food Hub/BelFood in het nieuwe project te integreren. “Daar is vijf jaar geleden inderdaad over gesproken,” zegt Tom Dedeurwaerder, directeur van Groot Eiland, de vzw die de biowinkel runt. “Wij konden echter niet zolang wachten, dus hebben we zelf een oplossing gezocht. We hebben de winkel zopas ondergebracht in onze broodjeszaak BelO, die er vlak naast ligt.”

Serres in de schaduw

Wat Dedeurwaerder vindt van het nieuwe woonproject? “Commercieel is het natuurlijk interessant voor ons, het is een mooie locatie en de mensen die er komen wonen, zijn mogelijk nieuwe klanten.” Of het ook ideaal is voor de buurt? “De nieuwbouw en het nieuwe pleintje zullen zeker een verbetering zijn voor de kanaalzone. Maar het is oppassen voor gentrificatie. Wij voelen dat heel sterk. Nu hebben we in de biowinkel nog een heel gemengd publiek, ook de Marokkaanse gemeenschap komt bijvoorbeeld hier. Dat willen we graag zo houden.”

Ideaal is het nieuwbouwproject ook niet voor de achterliggende moestuin van Groot Eiland. “Nu grenst die aan de Depot Design-parking en krijgen de serres veel zonlicht. Straks zullen ze in de schaduw van het nieuwe blok liggen.”