De maakbare stad: de Grote Markt

Brussel verandert elke dag, en vaak kunnen we ons al snel niet meer herinneren hoe een plek er vroeger nu weer uitzag. Soms gebeuren die veranderingen en stoemelings en soms zijn er jaren gepalaver nodig om tot een consensus te komen.

Als het over Expo 58 in Brussel gaat is een beetje nostalgie meestal niet ver weg: een tijd van ongebreideld geloof in de moderne toekomst. Er was al wat voorzichtige rock 'n roll en meer en meer gezinnen hadden een auto. Betaald verlof bestond al een tijdje, maar nu hadden mensen ook steeds vaker het geld om op reis te gaan.

De foto links uit dat magische jaar toont een Grote Markt vol geparkeerde reisbussen. Het valt met ogen van vandaag nauwelijks te geloven dat dat toen zonder probleem kon: blijkbaar zag niemand er graten in dat je door die bussen zelfs nauwelijks kon zien wat er te zien was. Er waren zelfs witte stippellijnen op de eeuwenoude kasseien geschilderd om netjes parkeren mogelijk te maken. Een terrasje doen was ook nog niet ingeburgerd, zo blijkt. En wanneer je binnen op café zat stoorden de geparkeerde bussen ook niet.

Het was pas in 1989, toen de Grote Markt op de lijst van Unescowerelderfgoed kwam, dat er verandering kwam. Zo werd de Grote Markt in 1990 verkeersvrij. Voor de straten rondom, zoals de Stoofstraat, Kerstemannekensstraat en Spoormakersstraat gebeurde dat echter pas in 2011, toch nog altijd maar nauwelijks 10 jaar geleden.

Nu de Grote Markt werelderfgoed was geworden, werd ook verplicht werkt gemaakt van beheer en behoud. Er kwamen bufferzones en beleidsplannen, hoewel er in de decennia nadien toch nog vaak uitzonderingen werden toegestaan op dat parkeren.

Vandaag is de Grote Markt toeristische hotspot nummer 1 van Brussel. Het plein is 68 bij 110 meter groot en dat kan je nu ook 360° bewonderen. Het is een plek voor selfiesticks, straatmuzikanten en op de trappen van het stadhuis kan je het Broodhuis aan de overkant zien, tenzij er teveel volk is natuurlijk. De gebouwen zijn vandaag met zorg gerenoveerd en misschien kom je er als Brusselaar nauwelijks, maar toch is het plein prachtig. Achteraan zien we de werfkraan die van het Beursgebouw een biertempel moet maken. De Grote Markt maakt nu deel uit van een uitgebreide voetgangerszone en dat is toch wat in 1958 waarschijnlijk niemand zich had kunnen voorstellen.