Lenen via het Woningfonds? Wachttijden lopen op tot 4 maand

Een soort betaalbare bank voor lage en middelgrote inkomens, dat is het Brussels Woningfonds. Maar wie er een lening aanvraagt voor een woning of renovatie, moet daar vaak maanden op wachten, klagen geïnteresseerden. “We hoorden na vier maanden dat we maar een kwart van ons krediet kregen."

130.000 euro wilden Anne en Gert (*) lenen voor een renovatie aan hun woning in Etterbeek. Het dak ging eraf en er kwam een nieuwe verdieping bij, goed geïsoleerd en met zonnepanelen en een warmtepomp. “Bij een gewone bank lagen de rentevoeten voor zo’n project rond de 4,7 procent. Bij het Woningfonds was dat maar 2,5 procent,” zegt Anne. Ze deed eind februari een aanvraag voor een hypothecair krediet bij de Brusselse woonorganisatie.

“We kregen vrij snel een uitnodiging voor een eerste telefonische afspraak in maart, maar tijdens dat gesprek bleek dat we allerhande documenten hadden moeten doorsturen,” vertelt Anne. “Dat was mij niet duidelijk gemeld. Toen ik een nieuwe afspraak probeerde te maken, ben ik wekenlang van het kastje naar de muur gestuurd.” Op e-mails aan het Woningfonds kreeg ze pas twee à drie weken later reactie, bij het telefonisch hulpnummer hing ze telkens aan de wachtlijn. “Pas in juni kregen wij het nieuws dat wij maar een vierde van ons gevraagd krediet konden krijgen,” zegt Anne. “Dat was slikken, want onze werken waren midden mei al begonnen.”

‘Te weinig geld’

Volgens Anne liet het Woningfonds weten dat er simpelweg niet genoeg geld voorhanden was om de volledige 130.000 euro toe te kennen. Nochtans was het gemiddelde krediet in 2022 nog 200.000 euro, blijkt uit het jaarverslag. “Plots konden ze alleen energiezuinige maatregelen financieren,” kreeg Anne te horen. De werken uitstellen was moeilijk. “Dakwerken moeten plaatsvinden in de zomer en onze aannemer was al aangesteld.”

Anne is niet de enige die lang moest wachten op nieuws over haar krediet. Via Facebook reageerde een andere vrouw al teleurgesteld op een eerder bericht van de woonorganisatie. “Twee maanden wachten voor niets,” schreef ze in mei, toen het Woningfonds aankondigde dat alleen lagere inkomensgroepen nog in aanmerking kwamen voor een lening.

Die maatregel kwam er om de grote interesse in de betaalbare leningen te temperen, want in 2022 lagen die al een vijfde hoger dan het jaar ervoor, goed voor een totaalbedrag van boven de 236 miljoen. Voortaan mogen alleen gezinnen die recht hebben op een sociale woning nog een lening aanvragen via het fonds. Anne en Gert verdienen nu samen te veel. “Gelukkig blijft ons dossier geldig omdat we het al vroeger hadden opgestart,” zegt Anne, “maar ook dat heb ik zelf moeten vragen.”

Om de renovatie te dekken, ging het koppel uiteindelijk een nieuwe lening aan bij een andere bank. Ze leenden ook bij een vriend en gebruikten hun spaargeld. “Een kleiner hypothecair krediet bij het Woningfonds bleek niet meer voordelig. We wachten nu op een Ecorenokrediet,” vertelt Anne. Dat is een duurzame renovatielening van maximaal 25.000 euro aan een voordelige rentevoet van 1 procent. “Ook die aanvraag duurt al drie maanden. Als je weet dat je bij gewone banken vlot een lening kan krijgen via de app, is dit echt wel van de oude tijd.”

Lange wachttijden

Volgens het Woningfonds zijn die lange wachttijden het gevolg van een aantal factoren. Zo is er de sterke stijging van de rentevoeten op de bankmarkt, de opgelegde beperkingen wat de quotiteit - ofwel de verhouding tussen het leenbedrag en de waarde van de woning - betreft, en de nieuwe EPB-reglementering die een stijging van het aantal aanvragen veroorzaakte. In maart kende het Fonds een piek met meer dan 258 aanvragen, goed voor 36,8 miljoen euro.

"Deze situatie heeft ons ertoe gedwongen om onze tarieven te verhogen", klinkt het bij de woonorganisatie. "Daarnaast hebben we de toegang tot onze hypothecaire kredieten (zowel aankoop als ECORENO) moeten beperken tot mensen waarvan het inkomen binnen de inkomens barema's van de sociale huisvesting valt, om ons investeringsvermogen niet te overschrijden." Zonder die maatregel zou het Fonds naar eigen zeggen "gedwongen zijn geweest om vanaf juli 2023 geen nieuwe aanvragen meer te aanvaarden".

De gemiddelde tijd die nodig is om een ECORENO-consumentenkrediet te verwerken, zou momenteel twee weken bedragen. Gaat het om een hypothecair krediet, dan moet je tot zes weken wachten. “Dit hangt ook af van de responsiviteit van de gezinnen bij het aanleveren van de documenten die we nodig hebben om hun aanvraag te analyseren. Bij hypothecaire kredietaanvragen is daarnaast een voorafgaande taxatie van de woning vereist, zowel om de waarde ervan te schatten als om te bepalen welke werkzaamheden gefinancierd moeten worden om die bewoonbaar, veilig en gezond te maken.”