Meerdere vastgoedprojecten onzeker door manke Brusselse regelgeving

Een recente uitspraak van het Grondwettelijk Hof zet verschillende vastgoedprojecten in Brussel op losse schroeven. Brussel oordeelde dat een milieu-effectenstudie niet nodig was voor bouwprojecten met minder dan 400 parkeerplaatsen, maar het Hof noemt die regel nu ongeldig. Dat zet onder meer de plannen voor de Belgacomgebouwen aan de Zavel terug bij af.

De handelaars en bewoners van het wijkcomité 'Sauve Lebeau Sablon' hebben weer wat hoop gekregen. Woensdag kreeg het bouwproject Lebeau, aan hun geliefde Zavel, nog geen advies tijdens de overlegcommissie van het Gewest. Met dat bouwproject plant vastgoedontwikkelaar Immobel verschillende appartementen en handelsruimtes op de plaats waar vandaag de Belgacomgebouwen staan. In die plannen moeten grote delen van de Belgacomgebouwen tegen de grond. Volgens buurtbewoners een onredelijk plan: zij vinden de sloop onverantwoord, zowel voor het Brussels erfgoed als voor het milieu.

Door een recente uitspraak van het Grondwettelijk Hof is het Brussels gewest nu verplicht om de plannen op pauze te zetten. In de plannen voor het Lebeau-complex zijn namelijk 385 parkeerplaatsen te vinden. Dat zijn er minder dan 400, dus moest er volgens de Brusselse regelgeving geen aparte milieueffectenstudie gebeuren.

Maar het Grondwettelijk Hof floot hen daarop terug: de Brusselse regels kloppen niet, zo oordeelde de rechter vorige week. Ook bij plannen met minder dan 400 parkeerplaatsen is een milieu-effectenstudie wel degelijk nodig. Zo was het voordien. Het Brussels gewest mocht dat niet zomaar versoepelen, zo zegt het Hof.

"De overlegcommissie kon door het arrest van het Grondwettelijk Hof geen uitspraak doen", zegt woordvoerder Damiaan De Jonge van Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (One.Brussels). "Maar de overlegcommissie verleent geen bouwvergunning, ze geven adviezen. Het is onze stedenbouwkundige administratie urban.brussels die finaal een bouwvergunning verleent. Wat het project Lebeau betreft, ligt de bal nu bij Immobel. De plannen moeten sowieso aangepast worden, al dan niet met een milieu-effectenstudie."

Milieu-effectenstudie

Een officiële 'nee' is er dus nog niet. Aan Immobel is gevraagd om een nieuwe vergunningsaanvraag in te dienen. Die nieuwe aanvraag gaat dan wel gepaard met een milieu-effectenstudie.

"Goed nieuws", vindt Steyn Van Assche, stafmedewerker stedenbouw bij stadsbeweging Bral. "De uitspraak van het Grondwettelijk Hof betekent dat er opnieuw voor alle bouwprojecten grondig studiewerk moet gebeuren naar de mobiliteitsimpact." Al is dat bij het Lebeau-project maar één argument om de plannen te herzien, zegt hij. "De erfgoedwaarde van het gebouw en de milieuvervuiling door de sloop, spelen in dit geval een grotere rol."

Staatssecretaris Pascal Smet kan nog niet zeggen wat Immobel allemaal zal moeten aanpassen in hun plannen. Maar de uitspraak van het Hof treft niet enkel Immobel, en ook niet enkel het project aan de Zavel. De nieuwe Brusselse regelgeving rond de parkeerplaatsen trad bijna twee jaar geleden, in april 2019, in voege. Dat gebeurde op basis van het eerder aangepaste Wetboek voor Ruimtelijke Ordening (BWRO, ofwel Cobat in het Frans, red.) door de vorige regering. Dat wil zeggen dat allerlei bouwprojecten die in die periode een vergunning kregen of er een aanvroegen, zonder bijhorende milieueffectenstudie, mogelijk op losse schroeven komen te staan.

Een lijst van alle getroffen dossiers, is er nog niet. Het kabinet van staatssecretaris Smet is daarmee bezig en zal een analyse opmaken van de te nemen stappen. "Op basis daarvan zal de staatssecretaris binnenkort een voorstel doen aan de regering", zegt zijn woordvoerder Damiaan De Jonge. Smet zei vrijdag tijdens het vragenuurtje in het parlement dat het gaat om negen projecten op gewestelijk niveau.

Volgens Steyn Van Assche van Bral komen onder meer de plannen aan het Biestebroekdok in het gedrang. "Er zijn de afgelopen jaren wel enkele projecten goedgekeurd in de zuidelijke kanaalzone", zegt Van Assche. "De beroepsprocedure tegen het nieuwe Wetboek voor Ruimtelijke Ordening was al twee jaar aan de gang. Alles wat in die tijd is goedgekeurd en in die grootteorde past, komt nu op de helling te staan."

Biestebroek en Molière

Onder meer het vastgoedproject Key West in het Biestebroekdok vroeg een vergunning aan in die periode. Zij voorzien 383 parkeerplaatsen: vroeger genoeg om er zonder milieu-effectenstudie door te komen, nu niet meer. De vergunning is enkele weken geleden toegekend. Het kabinet-Smet laat weten dat alle vergunningen die nu al zijn verleend en waartegen geen beroep is ingediend bij de Raad van State, niet beïnvloed worden door de uitspraak van het Hof.

"Dat maakt de situatie anders dan bij Lebeau", zegt juriste Sophie Charlier van milieubeweging Inter-Environnement Bruxelles. "We weten nog niet of we beroep gaan aantekenen tegen deze vergunning, maar we onderzoeken de mogelijkheid." (Lees verder onder de foto)

In Elsene leidt het tot verdere onzekerheid voor de geplande nieuwbouw op de site van Carrefour Molière. Daar zijn 265 ondergrondse parkeerplaatsen voorzien. En in de plannen voor Brouck'r, een groot bouwproject aan het De Brouckèreplein, waren eigenlijk 201 parkeerplaatsen voorzien. De Stad Brussel had al gevraagd om dat aantal te verlagen naar ongeveer 75.

Vanuit de Stad Brussel spreekt schepen voor Stedenbouw Ans Persoons (one.brussels) zich niet verder uit over het advies voor het Lebeau-complex. "Het advies is dat zij, volgens de nieuwe spelregels over het aantal parkeerplaatsen, een nieuwe aanvraag indienen", zegt haar woordvoerder Jens Popelier.