Citizenne organiseert eerste ramadanfestival in Brussel

Dit jaar krijgt Brussel voor het eerst een heus ramadanfestival. Met dat feest willen organisatoren Fatima Bouchataoui en Philippe Renders van Citizenne een tegenbeweging op gang brengen in deze tijden van polarisatie tussen moslims en niet-moslims. “Niet is zo verbindend als een feest.”

De islamitische vastenmaand oftewel ramadan vat dit jaar aan op 27 mei. Een dag voordien begint in het Koekelbergse Elisabethpark het festival, dat officieel ‘ramadanfeest’ heet, omdat de domeinnaam ‘ramadanfestval’ bezet was.

De bedoeling van organisator Citizenne is om meer bekendheid te geven aan deze voor moslims bijzondere maand. “Veel niet-moslims hebben een heel eng beeld van de ramadan. Voor hen is het: de hele dag niet eten en niet drinken en daarna te veel eten. Dat beeld krijg je ook via tv,” zegt Renders.

Volgens zijn collega Bouchataoui voelen veel moslims zich geframed door die negatieve berichtgeving. “De ramadan is zoveel meer. Het gaat in die maand om delen en gastvrijheid, om solidariteit met de armsten en ook om spirituele groei. Het is niet alleen vasten voor de maag, maar ook voor de geest. Je roddelt niet en probeert positief te zin. Renders: “Die waarden zijn bij velen nauwelijks bekend. We willen dan ook zoveel mogelijk niet-moslims bereiken.”

Het is geen religieus initiatief, wel een verbindend project, onderstrepen ze. “Wij willen ook de gezelligheid van het feest tonen,” zegt Bouchataoui. “Het is voor moslims een beetje zoals de kerstmarkt. In mijn geval is het de enige maand dat we als gezin ‘s avonds samen eten. De rest van het jaar is iedereen altijd druk-druk, met voetbal en andere activiteiten. Maar tijdens de ramadan zorgen ze ervoor op tijd thuis te zijn voor de iftar, de maaltijd na zonsondergang. Om die reden vind ik het altijd spijtig als de maand voorbij is.”

Omdat gastvrijheid een belangrijke waarde van de ramadan is staan er behalve publieke iftars ook hospitality diners op het programma: moslims nodigen niet-moslims uit om samen de avond door te brengen.

Hoe zo’n ramadanavond verloopt? “Eerst eten we samen, een typisch gerecht is bijvoorbeeld harira, een stevige maaltijdsoep en daarbij dadels en honingkoeken. Daarna is er tijd voor gebed,” zegt Bouchataoui. “We lezen elke avond een dertigste van de Koran. Sommigen gaan daarvoor tegen een uur of elf naar de moskee. Anderen bidden thuis en zetten zich achteraf samen voor de tv. De Marokkaanse televisie zendt in die maand altijd speciale series uit, vaak komische familiefeuilletons.”

Renders: “Wie deelneemt aan zo’n hospitality dinner krijgt dus een inkijkje in het dagelijkse leven van een moslimgezin. We willen tonen dat moslims gewone mensen zijn. In het huidige klimaat moet dat benadrukt worden.” Bouchataoui: “Onderzoek in Scandinavië heeft aangetoond dat de deelnemers achteraf veel minder vooroordelen hebben.”

Oorspronkelijk was het festival gepland op de Vismarkt, vlak voor het nieuwe onderkomen van Citizenne, maar de organisatie kreeg om logistieke redenen geen toestemming van de Stad Brussel. Renders: “We zijn daarom uitgeweken naar het Elisabethpark. Daar krijgen we de steun van gemeenschapscentrum De Platoo.”

De organisatoren zullen ook VIP-kaarten uitdelen en wel aan de Molenbeekse politie en anderen die een geheel vertekend beeld van de ramadan hebben. Bouchataoui: “De politie ziet alleen de overlast.” Waarmee ze niet wil ontkennen dat er soms geen overlast is. “De Molenbeekse voedingswinkels zijn in de ramadan de place to be voor allerlei lekkernijen. Elke slager en bakker heeft speciale dingen.” Daar komen volgens Renders ook veel mensen van buiten Brussel op af. “Dat geeft extra verkeersdrukte in de uren voor de iftar. En er is geen circulatieplan, zoals bij de kerstmarkt.”

Ook zijn er de consequenties van het strenge vasten, zeker in de zomer een beproeving. Bouchataoui: “Moslims mogen overdag niet eten, maar ze mogen ook niet roken of koffie drinken. Dit in combinatie met het slaaptekort maakt dat sommigen in die maand een korter lontje hebben, at’ramdan noemen wij dat. En ja, dan zijn er dus wat meer conflicten tussen mensen.”