9 doden bij woningbranden in Brussel dit jaar: ‘Cijfer was nog nooit zo hoog’

Afgelopen jaar stierven negen Brusselaars in een woningbrand. Sinds het begin van de telling in 2014 heeft dat aantal nog nooit zo hoog gelegen, zegt brandveiligheidsexpert Tim Renders.

In 2021 ging het om zes doden, waaronder de drie slachtoffers bij de hevige woningbrand in de Heyvaertwijk in Anderlecht en de twee kinderen die het leven lieten bij een brand in Laken. In 2020 ging het om slechts twee doden. De jaren voordien schommelde dat cijfer nog tussen de twee en de zes.

De meeste doden vielen in Elsene (3), gevolgd door Sint-Jans-Molenbeek (2). In Schaarbeek, Etterbeek, Vorst en Koekelberg maakte een woningbrand dit jaar telkens één dodelijk slachtoffer.

“Die cijfers slaan enkel op woningbranden: de slachtoffers bevonden zich in hun woonst en de brand is door vuur ontstaan,” zegt Renders. De brandweerman die omkwam toen hij het vuur in het Sheratonhotel bluste, valt daar bijvoorbeeld niet onder. Dodelijke slachtoffers bij een gasexplosie evenmin.

Ook in de rest van het land ziet Renders een gelijkaardige tendens. Zo vielen er dit jaar al 74 dodelijke slachtoffers bij een woningbrand in België, vorig jaar waren het er 50.

Volgens Renders is de energiecrisis een mogelijke verklaring voor de stijging, omdat mensen voor goedkopere alternatieven als kachels kiezen die meer brandgevaar met zich meebrengen. In Brussel gaat die redenering niet op, want de meeste slachtoffers vielen tussen maart en september, toen de temperaturen nog niet zo laag waren. Een verklaring voor de stijging in Brussel heeft de brandveiligheidsexpert niet.

“Het parket onderzoekt in de meeste gevallen alleen of de brand accidenteel was of niet. Die informatie heeft de verzekering nodig.”

Rookmelders

Volgens Renders zijn rookmelders cruciaal om dodelijke slachtoffers bij een woningbrand te voorkomen. “Een rookmelder voorkomt geen brand, maar zorgt er wel voor dat de brandweer sneller wordt ingelicht. Elke seconde telt bij een interventie,” zegt Renders.

In Brussel bestaat er geen wetgeving over rookmelders voor eigenaars: die zijn met andere woorden niet verplicht om er een te installeren, wat de brandweer een slechte zaak vindt. Verhuurders zijn dan wel weer verplicht om een rookmelder te plaatsen in de vluchtweg van de slaapkamer naar de voordeur van de woning.

Een onderzoek van Binnenlandse Zaken toonde in 2018 aan dat 65 procent van de bevraagde Brusselaars over een rookmelder in hun woning beschikte. Sindsdien zijn er geen nieuwe cijfers voorhanden. De gemeente Anderlecht controleerde afgelopen jaar wel 238 woningen in de Heyvaertwijk, waarvan drie vierde niet veilig blijkt te zijn.

Wie een rookmelder heeft, kijkt het best na of die nog niet over de datum is, adviseert Renders. “Aan de zijkant of aan de kant die aan het plafond bevestigd is, staat een houdbaarheidsdatum vermeld. Afhankelijk van de kwaliteit gaat zo’n rookmelder zeven tot tien jaar mee,” aldus de brandveiligheidsexpert. Bij twijfel kan de dienst Wonen van de gemeente of de brandweer meer inzicht bieden.