Dertien gevallen van agressie per dag tegen personeel openbaar vervoer

In 2021 zijn er elke dag gemiddeld dertien gevallen van agressie tegen het personeel van NMBS, MIVB, De Lijn en TEC vastgesteld. Dat meldt de NMBS in een persbericht.

In 2021 werden 4.787 gevallen van agressie tegen medewerkers van het openbaar vervoer gemeld. Een stijging met 23 procent ten opzicht van 2020 en reden tot bezorgdheid voor NMBS, MIVB, De Lijn en TEC. "Elke dag krijgt het personeel van het openbaar vervoer te maken met zowel verbale als fysieke agressie," klinkt het in een gezamenlijk persbericht.

"In 2021 waren er gemiddeld bijna dertien incidenten per dag. Dit geweld heeft een grote psychologische impact en leidt tot heel wat dagen arbeidsongeschiktheid. De CEO's en het personeel van de vier openbaarvervoersbedrijven zeggen daarom samen met de vier ministers van Mobiliteit "STOP", en roepen op tot respect."

Geen vervoersbewijs

In een vierde van de gevallen gaat het om fysieke agressie (met slagen, kwetsuren en geweld), de rest van de meldingen betreft verbale agressie, met bedreigingen en beledigingen. Bij NMBS gaat het zelfs in vier op de tien gevallen om fysieke agressie.

"De meest voorkomende aanleidingen tot agressie zijn discussies met reizigers die niet in het bezit zijn van een geldig vervoerbewijs of die de sanitaire maatregelen niet naleven. Daarnaast zijn er ook overtredingen van de interne reglementen, zinloze agressie of mensen die zich storend gedragen."

Gevolgen voor mobiliteit en personeel

In 2021 hebben deze feiten voor de vier bedrijven samen bijna 440 arbeidsongevallen veroorzaakt. "Dit zorgt voor talrijke arbeidsongeschiktheden en heeft dan ook gevolgen voor de beschikbaarheid van het personeel en, bijgevolg, op de trein-, metro-, tram- en busdienst. In 2021 waren er voor al het personeel van het openbaar vervoer samen 11.433 dagen arbeidsongeschiktheid als gevolg van fysieke en verbale agressie."

De CEO's van de vier vervoersmaatschappijen, Sophie Dutordoir (NMBS), Brieuc De Meeûs (MIVB), Ann Schoubs (De Lijn) en Vincent Peremans (TEC) en hun respectievelijke ministers, Georges Gilkinet, Elke Van den Brandt, Lydia Peeters en Philippe Henry, veroordelen met klem elke vorm van agressie. "Als 25 procent van de gevallen van agressie een impact heeft op de fysieke integriteit van de werknemers, heeft honderd procent een psychologische impact," klinkt het.

“De veiligheid van de MIVB-medewerkers en -klanten is een prioriteit voor de Brusselse regering," reageert Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit. "We hebben het aantal medewerkers verhoogd en meer bepaald diegenen die waken over onze veiligheid. De komende jaren zal onze aandacht hiernaar blijven uitgaan, in het bijzonder voor alles wat preventie betreft.“

Gevolgen voor de daders

De vier operatoren dringen er bij justitie dan ook op aan om elke vorm van agressie te vervolgen en een nultolerantie te hanteren. Bij elke aanval bieden ze de medewerkers juridische bijstand op basis van de elementen in het dossier, in het bijzonder om hen te helpen bij het indienen van een klacht. De ondernemingen openen ook een dossier in eigen naam als ze schade hebben geleden, meestal wanneer het openbaarvervoersverkeer werd verstoord.

Gevallen van agressie zorgen voor de vier maatschappijen voor veel gerechtelijke procedures, met veel burgerrechtelijke en strafrechtelijke dossiers lopende. De dossiers met een strafrechtelijke vervolging kunnen eindigen in zowel voorwaardelijke als effectieve gevangenisstraffen. De agressors krijgen ook boetes of werkstraffen: als de zaak voor de strafrechter komt, mogen ze zich dus verwachten aan zware straffen. Agressie tegen personeel van openbare diensten wordt als een verzwarende omstandigheid beschouwd.

Een wet uit 2018 heeft het systeem van administratieve boetes voor het niet in het bezit zijn van een vervoersbewijs eenvoudiger gemaakt. Sinds enkele jaren kunnen verschillende personeelsfuncties binnen de vier vervoersbedrijven boetes uitschrijven en kunnen de ondernemingen de verschuldigde bedragen per deurwaarder opeisen, wat een bijkomende manier is om fraudeurs af te schrikken en hun gevoel van straffeloosheid te verminderen.