Joodse gemeenschap Brussel voelt sfeer kenteren: 'Kunnen niet meer normaal functioneren'

Shmira, een interne vrijwilligersorganisatie die ­zich ontfermt over de veiligheid van de Joodse gemeenschap in ­Antwerpen, verklaarde donderdag dat ze sinds de start van de oorlog tussen Israël en Hamas een forse ­stijging ziet van het aantal meldingen van antisemitisme. In Brussel blijft het aantal klachten beperkt, al leert een kleine rondvraag dat de Brusselse Joodse gemeenschap zich nu onveiliger voelt dan op eender welk moment in de afgelopen tien jaar.

In Antwerpen krijgt Shmira tot vijf keer meer klachten over antisemitisme dan normaal. Een exact cijfer voor Brussel is er vooralsnog niet, maar enkele betrokken partijen spreken wel van een merkbare verandering in sfeer en mentaliteit.

Zo zegt Gabrielle Piorka, voorzitster van de Ujeb, een vereniging voor Joodse studenten aan de ULB, dat haar organisatie niet meer normaal kan functioneren. “Wanneer we affiches ophangen over volledig apolitieke activiteiten, worden die binnen het halfuur van de muren gescheurd”, aldus Piorka. “Ook hebben we al meerdere acties moeten afblazen omdat de universiteit onze veiligheid niet kon garanderen."

Piorka heeft het gevoel dat de leden hun Joods-zijn verborgen moeten houden om er niet over aangesproken te worden. Haar organisatie werkt momenteel samen met de universiteit om duidelijke richtlijnen op te stellen voor welke acties precies als antisemitisch gelden.

'Staat van persoon scheiden'

Simone Susskind, voormalig PS-senator en vredesactiviste, bevestigt de grimmige sfeer. "Telkens het conflict in de regio oplaait, wakkert ook het antisemitisme aan. Omdat de schaal van het conflict dit keer groter is dan we in de recente geschiedenis hebben gezien, zijn ook de antisemitische reacties talrijker”, zegt de voormalige politica. “Het grootste probleem is dat de acties van een staat niet gescheiden worden van het geloof van een persoon."

Susskind zegt zeer kritisch te staan tegenover wat Israël in Gaza momenteel onderneemt, maar "omdat ik Joods ben plaatsen mensen mij gemakkelijk in hetzelfde kamp. Om diezelfde reden treden bepaalde politieke partijen niet genoeg op tegen antisemitisme omdat dit al vlug beschouwd wordt als positie innemen tegen Palestina, wat natuurlijk volledig fout is. Je kan tegen antisemitisme optreden zonder hierdoor partij te kiezen in het conflict”, stelt Susskind.

Zowel Piorka als Susskind schetsen een sfeer waarin de bedreigingen toenemen, al kunnen, volgens hen, sociale media ook de indruk wekken dat extreme meningen alomtegenwoordig zijn. Susskind: “De bloedige reactie van het Israëlisch leger zorgt er voor dat we op weinig empathie kunnen rekenen. Anderzijds, de Joodse gemeenschap voelt zich politiek onbelangrijk in Brussel waardoor de indruk durft te ontstaan dat we aan ons lot worden overgelaten."