Nieuwe campagne voor meer respect nog niet voldoende volgens vakbond brandweermannen

Beledigingen, agressie en een regen van stenen of vuurwerk: steeds vaker worden hulpverleners tijdens hun job het slachtoffer van geweld. Een nieuwe campagne wil die trend keren en de brandweer en ambulanciers opnieuw het respect gunnen dat hun werk verdient. "Uit een landelijke enquête blijkt dat agressie tegen onze mensen nog veel erger is dan de officiële cijfers tonen."

Bijstand verlenen aan een gewonde scooterbestuurder met een beenbreuk, met gevaar voor eigen leven een hond uit een brandend huis halen of een zwangere vrouw in allerijl naar het ziekenhuis brengen. De taken van Brusselse hulpverleners zijn gevarieerd, maar door deze drie taferelen in het straatbeeld te vereeuwigen, hopen de brandweer en safe.brussels iedereen ervan te overtuigen dat hun diensten er zijn om mensen te helpen, bij grote en kleine noodgevallen.

“24 uur per dag, 7 dagen per week, redden de brandweer en hulpdiensten in Brussel levens en beschermen ze iedereen tegen gevaar”, zegt brandweerchef Tanguy du Bus de Warnaffe. “Veel Brusselaars zijn hen daar dankbaar voor, maar jammer genoeg worden onze diensten ook steeds vaker het slachtoffer van beledigingen en zelfs fysiek geweld.”

Vorig jaar nog kwamen 59 meldingen van geweld tegen brandweerlieden binnen, waarvan 10 fysiek. Dit jaar staat de teller al op 55. Recent nog werd een voertuig met vuurwerk belaagd tijdens een interventie in Laken. Volgens de adjudant van de brandweerploeg ging het mogelijk om een hinderlaag.

Volgens du Bus de Warnaffe heeft de toename van geweld tegen hulpverleners voor een deel te maken met een bredere reactie tegenover vertegenwoordigers van de staat. “In die zin worden we soms het slachtoffer van ons uniform. Bovendien heeft de covidperiode zeker niet geholpen om die trend te keren.”

Een ander aspect is het gebruik van drugs en alcohol waardoor mensen onvoorspelbare dingen doen, vertelt de officier-dienstchef. “Sommigen zien ons dan weer gewoon als pretbedervers wanneer wij optreden tegen vuurwerk of kleinere brandjes." De brandweer werkt voor dat soort situaties vaak in tandem met de politie. "Dat gebeurt bijvoorbeeld ook op oudejaarsavond, klassiek een periode met veel incidenten."

Ook krijgen hulpverleners tegenwoordig op voorhand trainingen om te leren omgaan met agressiviteit en het de-escaleren van situaties.

Onbegrip

Volgens du Bus de Warnaffe komt een groot deel van de frustratie tegen hulpverleners ook voort uit onbegrip. “Intense gebeurtenissen en emoties kunnen soms leiden tot hevige reacties en mensen zijn zich vaak niet helemaal bewust van wat wij op dat moment doen. Daar moet deze actie bij helpen.”

De drie muurschilderingen bevinden zich aan de hoofdkazerne in de Helihavenlaan, de kazerne in Anderlecht en de Groot Sermentstraat in Brussel. "Telkens zijn de kunstwerken voorzien van een rode telefoon waarmee voorbijgangers kunnen luisteren naar het verhaal dat erbij hoort", aldus de brandweerchef.

Lees verder onder de foto's.

Ook een andere officier van de brandweer benadrukt aan BRUZZ het belang van communicatie. “Wij worden nu soms ingezet om een interventie te gaan toelichten aan de buurtbewoners. Dat gebeurde vroeger bijna nooit, maar het helpt vaak wel. Bij een interventie is soms heel de straat opeens geblokkeerd door onze diensten. Niemand weet dan wat er gebeurt, wat dan weer zorgt voor verwarring. In Parijs werken de brandweerdiensten daarom steevast in teams van drie in plaats van twee waarbij er telkens iemand beschikbaar is om toelichting te geven.”

Meldingen

Volgens Steven Gillesen, ACV-vakbondsvertegenwoordiger, is de sensibiliseringscampagne alvast een goede stap, maar nog niet voldoende. “Momenteel loopt er een enquête waaruit blijkt dat de agressie tegen onze mensen nog veel erger is dan de officiële cijfers tonen. Over het hele land kregen we al 3.600 antwoorden binnen en daaruit blijkt dat 28 procent van de brandweermannen al te maken kreeg met fysiek geweld en zo'n 70 procent met verbale agressie."

De vakbond vraagt daarom ook snellere en strengere vervolging en de mogelijkheid om anoniem klacht in te dienen. "De meldingen zullen volgens ons dan exponentieel stijgen", aldus Gillesen.

Ook du Bus de Warnaffe erkent dat de gemelde gevallen slechts een fractie is van het effectieve aantal slachtoffers van geweld binnen de hulpdiensten. “Net daarom wordt deze actie ook opgezet. Hulpverleners raken te veel gewend aan de agressie en denken dat het bij de job hoort. Beledigingen zijn eigenlijk dagelijkse kost geworden. Wij willen onze mensen nu aansporen om gevallen toch te melden. Geweld tegen hulpdiensten mag nooit als normaal beschouwd worden.”