‘Problemen in Brussel situeren zich bij handhaving van coronamaatregelen’

Volgens politicoloog Dave Sinardet (VUB) en Brussels Parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA) moet minister-president Rudi Vervoort (PS) meer inzetten op handhaving van de coronamaatregelen op het Brussels grondgebied. De pandemie legde volgens beiden ook opnieuw een gebrek aan leiderschap bloot. “Bij elke crisis opnieuw weet niemand wie de lijnen uitzet.”

Behalve een uitbreiding van de testcapaciteit en een algemene mondmaskerplicht in het hele Gewest, neemt de Brusselse regering geen extra maatregelen om het hoofd te bieden aan de opmars van het coronavirus. We zitten op koers om elke twee weken te verdubbelen in aantal besmettingen. Intussen blijkt de contactopsporing in de horeca niet te werken, blijven maatregelen als een avondklok uit en wordt er vooral preventief opgetreden.

Hoe drastischer, hoe beter?

De kritiek op het crisisbeleid van minister-president Rudi Vervoort (PS) groeit bijna even snel als de Brusselse coronacurve. Vooral op de oppositiebanken gaat men stilaan steigeren. “In Brussel reageren we altijd te laat. We wachten tot de cijfers in het rood staan om in actie te schieten. Er was leedvermaak met Antwerpen, maar eigenlijk hadden we dat signaal moeten gebruiken maatregelen in te voeren om een gelijkaardig scenario te vermijden. Nu is het te laat”, steekt Van Achter (N-VA) van wal.

Dave Sinardet, professor politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), legt een zekere mildheid aan de dag. “Omdat het ook niet duidelijk is wat de juiste aanpak is. Zelfs virologen zijn het daar niet over eens”, zegt de politicoloog. “De vraag is: hoe drastisch moet en kan je ingrijpen? Het nemen van strenge maatregelen staat niet gelijk aan goed crisisbeheer. Brussel kan op dat vlak leren van Antwerpen, waar gouverneur Cathy Berx al na twee weken zowat alle maatregelen heeft teruggeschroefd.

Volgens Sinardet is ook de Brusselse mondmaskerplicht een brug te ver. "Virologen stellen ook dat het weinig zin heeft om een mondmasker op te zetten als je ergens in een bos of een park alleen zit. Ook dat heeft men in Antwerpen ingezien en de maatregel opnieuw bijgesteld", zegt hij. "De problemen situeren zich in betere handhaving. In plaats van verregaande symboolmaatregelen te nemen, handhaaf minder strikte regels en zorg ervoor dat ze gevolgd worden. Dat gebeurt nu te weinig.”

Een visie die ook Van Achter deelt. “De besmettingen zitten vooral in het sociale leven. Daar moet je ingrijpen. Dat kan je doen door beter te controleren op de samenscholingen en de naleving van de bubbels. Maar in Brussel wordt er vooral gecontroleerd op de mondmaskerplicht in plaats van op het samenscholingsverbod”, foetert de N-VA-politica. “Maatregelen moeten niet streng, maar wel effectief zijn. Je moet uitleggen waar het probleem zich situeert en waarom je maatregelen neemt, zodat er draagvlak voor is. En dan moet je ze doen handhaven. Op al die domeinen laat de Brusselse regering steken vallen.”

Institutioneel kluwen

“In Brussel gaat men niet ver genoeg in handhaving van de horecamaatregelen en samenscholingsverboden. Als dat niet voldoende wordt gecontroleerd, moet Vervoort niet schrikken van de kritiek”, beaamt Sinardet. Volgens de VUB-politicoloog is dat deels te wijten aan institutionele problemen en een gebrek aan leiderschap. “Bij elke crisis duikt hetzelfde Brussels probleem op: niemand weet wie de lijnen uitzet. De zesde staatshervorming voorzag een grotere rol van het Gewest op vlak van politie en veiligheid, maar je hebt niet de indruk dat die extra bevoegdheden worden gebruikt.”

“Voeg daar nog eens de verschillende belangen van alle burgemeesters aan toe en je begrijpt dat Vervoorts taak om de leidende rol op te nemen, moeilijk is”, gaat Sinardet voort. “Sommige burgemeesters hebben in hun politieke partij meer gewicht dan Brusselse regeringsleden. Dat is ook een probleem natuurlijk. In die zin is het vanuit een partijpolitieke logica niet makkelijk voor Vervoort om tegen PS-burgemeesters in te gaan. Dat zal ongetwijfeld in het crisisbeheer ook een rol spelen.”

Van Achter pleit net als Sinardet voor meer controle op het sociaal leven en de naleving van de bubbels. “Dat zou meer impact hebben dan de mondmaskerplicht, waarvoor heel weinig draagvlak is omdat je het zelfs moet dragen waar het niet druk is”, aldus het Brussels Parlementslid. Pas eind augustus zal ze Vervoort aan de tand kunnen voelen over de getroffen maatregelen.

“Wij wilden begin augustus al een commissie houden in het Parlement om net dat debat te voeren, maar dat was blijkbaar niet mogelijk. Ik vind dat een trieste zaak, want eind augustus is het gewoon te laat. In zo’n enorme crisis is communicatie en politieke aanwezigheid van groot belang. Als bestuurder moet je tonen dat je er staat.”