Vorig jaar 14.080 meldingen van zakkenrollerij: zo herken je de tactieken

In 2022 was zakkenrollerij de meest geregistreerde vorm van diefstal in het Brussels gewest. Binnen de lokale recherche van politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene houdt een gespecialiseerde eenheid zich bezig met het opsporen van gauwdieven. We vroegen hen wat de meest gebruikte technieken zijn, en wat je moet doen als je zelf slachtoffer wordt.

In 2022 was zakkenrollerij met 14.080 meldingen de meest geregistreerde vorm van diefstal in het Brussels gewest. Op de tweede plaats staat diefstal uit of aan een voertuig (13.203 meldingen). Het gaat dan bijvoorbeeld om documenten die uit je auto gestolen werden of velgen die plots verdwenen zijn. De derde plaats is voor diefstal met geweld zonder wapen, daarvan werd afgelopen jaar 4.489 keer melding gemaakt.

Opvallend is dat zakkenrollers vaak wegkomen met hun daden: in amper vier procent van de gevallen kon een verdachte geïdentificeerd worden. Van de verdachten die wel geïdentificeerd werden, was bijna een derde (27,5 procent) minderjarig. Het overgrote deel (94,4 procent) waren mannen.

Een vergelijking met de voorbije jaren is omwille van de opeenvolgende lockdowns niet evident, maar het lijkt erop dat zakkenrollers stilaan weer op het niveau van voor de gezondheidscrisis opereren. Volgens safe.brussels, de Brusselse overheidsdienst voor preventie en veiligheid, zijn de officiële cijfers een grote onderschatting. Zij vermoeden dat het reële aantal slachtoffers dubbel zo hoog ligt.

Zakkenrollers voelen zich als een vis in het water in een grootstad als Brussel, weet safe.brussels. Volgens de gewestelijke veiligheidsdienst maken ze gebruik van de drukke stations en winkelstraten om hun slag te slaan, en doen ze dat vaak in groep.

Binnen de politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene houdt een gespecialiseerde eenheid zich bezig met het opsporen en onderscheppen van die gauwdieven. De Trekkers opereren in burgerkledij - in het bezit van een politiekaart en -armband - en proberen daders op heterdaad te betrappen.

Gekende technieken

De gebruikte technieken zijn volgens de politie vaak dezelfde. “De intentie van de gauwdief is om zo onopgemerkt mogelijk te werk te gaan en zijn ‘werk’ in alle discretie uit te voeren”, klinkt het bij de politiezone. Een van die technieken is de voetbaltechniek. Daarbij maakt de dader aanstalten om voetbal te spelen met het slachtoffer, en doet hij alsof hij een ingebeelde bal tussen de voeten van het slachtoffer trapt. De dief leidt het slachtoffer op die manier af zodat hij of een medeplichtige z'n slag kan slaan.

Een ander bekend scenario is dat één persoon om inlichtingen vraagt, terwijl een tweede van de onoplettendheid van het slachtoffer gebruikmaakt om diefstal te plegen. Ook als iemand plots een beker koffie op je morst en ijverig probeert om die vlek af te vegen, moet er een alarmbel afgaan. De kans dat die persoon tegelijkertijd naar je gsm of portefeuille grijpt, of bezig is met een afleidingsmanoeuvre zodat zijn collega je kan bestelen, is reëel.

Op de website van safe.brussels staan nog een paar gekende technieken opgelijst.

• De blokkeerder probeert op het einde van de roltrap een ophoping te creëren. Terwijl iedereen voor zich uit kijkt naar de opstopping, reikt een medeplichtige van achteren in de zakken van het slachtoffer. Ook aan de poortjes in metrostations wordt deze techniek toegepast.
  
• De bloemengever begroet je met een omhelzing en een bloem, wat uiteraard verwarring veroorzaakt. Terwijl je je afvraagt wat er aan het gebeuren is, verdwijnt je portefeuille of gsm geruisloos uit je jaszak.
  
• De raamklopper klopt plotseling en zonder duidelijke reden op het raam van de trein. Ondertussen probeert een medeplichtige in de trein zijn slag te slaan terwijl de reizigers afgeleid zijn. Ook bij het instappen van een trein- of metrostel slaan zakkenrollers vaak toe door vlak voordat de deuren sluiten iets uit je jaszak te graaien en vervolgens snel weg te sprinten. Tegen de tijd dat je het doorhebt, is de trein vertrokken en kan je geen kant meer op.
  
• De neptoerist vraagt slachtoffers om hen de weg te tonen op een kaart. Terwijl jij je best doet om te helpen en de kaart met beide handen aanneemt, verdwijnen er spullen uit je zak of tas.

Wees op je hoede

De beste manier om te voorkomen dat men het slachtoffer wordt van een gauwdiefstal is volgens de politie vooral: goed opletten en “zorgen dat de gauwdief de kans niet krijgt om over te gaan tot actie”. Wees dus op je hoede als iemand je probeert af te leiden en houd je persoonlijke spullen goed in de gaten.

Als je toch slachtoffer wordt van zakkenrollers en weet wie je beroofd heeft, kan je volgens de politie het beste de persoon in kwestie in de gaten houden en tegelijkertijd contact opnemen met de politiediensten. Probeer een duidelijke beschrijving te geven van de vermoedelijke dader en van wat er precies gestolen is. Ook het precieze uur en de plaats van de feiten is belangrijk. Zo kan de politie met camerabeelden aan de slag.

Door aangifte te doen, kan je volgens safe.brussels voorkomen dat anderen diezelfde dag ook slachtoffer worden.