Idrissi: ‘Vorm Grote Moskee om tot centrum voor rationele islam’

Vlaams parlementslid Yamila Idrissi (sp.a) houdt in een interview met De Morgen een pleidooi voor een moderne islam. “We moeten vechten tegen Google-imams en de strenge wahabitische indoctrinatie vanuit Saoedi-Arabië.”

Yamila Idrissi (sp.a) zweeft ergens tussen België en Marokko in. Als kind leerde ze als migrantendochter tegen haar zin het Weesgegroet, maar evengoed kan ze Koranverzen declameren. Haar leven is een dialoog tussen islam en christendom, tussen religie en seculiere rechtsstaat.

Nu, op een moment dat veel mensen islam gelijkstellen aan geradicaliseerde gelovigen, acht ze de tijd rijp voor vernieuwing. “Het momentum is aangebroken om iets te veranderen”, aldus Idrissi.

“Spinoza voor moslims”
“Tel alle vernieuwers op en je komt best wel bij een grote groep uit. Al zie je voorlopig nog geen massa, maar wel individuen.” Idrissi verwijst onder meer naar Rachid Benzine, een boegbeeld van de liberale islam, als bezieler van een nieuw geloof.

“Benzine is een hedendaagse Spinoza voor de moslims. Op zijn lezingen zag je heel Brussel bij elkaar: bobo’s, moeders met en zonder hoofddoek en jongeren. Allemaal mensen met honger en dorst naar kennis.”

Mernissi, de Arabische Simone de Beauvoir
Idrissi vindt het belangrijk om die mensen samen te brengen buiten een religieuze context. “We moeten mensen en dan vooral jongeren kritisch leren nadenken. Bij sommigen zal dit ongetwijfeld clashen met hun huidige wereldbeeld, maar wat moet dat moet.”

Om de kijk van moslims op de wereld bij te stellen en het beeld van niet-moslims over de islam te veranderen, moeten we ook materiaal aanreiken dat daarbij kan helpen.

“Vorig jaar stierf de Marokkaanse feministe Fatima Mernissi. Zij kan beschouwd worden als de Arabische Simone de Beauvoir, maar nergens kan je vandaag haar werk lezen in het Nederlands of Frans”, vertelt Idrissi verbouwereerd.

“Onze jongeren gaan dat werk echt niet in het Arabisch lezen hoor. Gelukkig heeft VUB-rector Caroline Pauwels dat goed begrepen en richtte ze de leerstoel Mernissi op, een plaats waar kruisbestuiving kan ontstaan.”

“Niet hypocriet zijn”
Kritisch nadenken alleen is evenwel niet voldoende. Om een moderne islam te verkrijgen, moet er volgens Idrissi zo snel mogelijk een einde gemaakt worden aan conservatieve invloeden uit Saoedi-Arabië.

“Hoewel de Grote Moskee in Brussel onlangs een charmeoffensief startte, is de invloed vanuit Saoedi-Arabië verwerpelijk. Het land hanteert normen en waarden die we niet kunnen aanvaarden.”

“We moeten niet hypocriet zijn en de geldstromen van daaruit droogleggen. Anders zijn we niet alleen hypocriet, maar ook pervers.”

“Deportatiewet Francken is geen goed voorbeeld”
Verder wil de 49-jarige politica een moslimbraindrain voorkomen. “Heel wat jongeren hebben vandaag het gevoel er niet bij te horen. We moeten hen een gemeenschappelijk verhaal voorleggen en hen tonen dat ze wel degelijk een plaats hebben in onze samenleving.”

“Als we dat niet doen, is de kans reëel dat ze ten prooi vallen aan de aantrekkingskracht van het kalifaat dat hen een soort utopie voorschotelt. We moeten samen een nieuw discours schrijven. De deportatiewet van Francken is daar alvast geen goed voorbeeld van.”

“Blijven vechten tegen Google-imams”
Ondanks de vele problemen, kijkt Idrissi hoopvol naar de toekomst. “Ik ben niet naïef. Door de hele internetcultuur en fake news zullen we nog zwarte sneeuw zien, maar we moeten blijven vechten tegen zogenaamde Google-imams met een geradicaliseerd gedachtegoed.”

“Een eerste stap in de goede richting is het omvormen van de Grote Moskee in Brussel tot een centrum voor moderne islam in Europa. Dat symbool een nieuw imago aanmeten, is één van de grootste uitdagingen om een vernieuwing van de islam echt een kans op slagen te geven.”