Samenlevingsdienst vraagt statuut: 'Ik heb mezelf kunnen ontplooien'

Het Platform voor de Samenlevingsdienst heeft dinsdag een charter 'Samenlevingsdienst van en voor jongeren', getekend door driehonderd lokale besturen, overhandigd aan de federale regering in Brussel. Daarmee wil het platform de regering ertoe bewegen werk te maken van de invoering van een wet die het mogelijk maakt voor jongeren om zich via een dergelijke samenlevingsdienst in te zetten voor de maatschappij.

Het Platform voor de Samenlevingdienst ijvert sinds 2008 voor de invoering van een samenlevingsdienst in België. In tegenstelling tot de vroegere legerdienst, die jonge mannen verplichtte om in militaire dienst te gaan, heeft deze samenlevingsdienst tot doel om jongeren tussen de 18 en 25 jaar de kans te geven zich in te zetten voor de gemeenschap.

Het platform biedt nu al kansen aan jongeren die hun horizon willen verbreden, bewust kiezen voor een jaartje pauze tussen studeren en werken door, of die een nieuwe richting in het leven zoeken. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met lokale besturen, die de jongeren kunnen inschakelen in de gemeentediensten. Het Platform voor de Samenlevingsdienst hoopt nu op een verankerd statuut en bijbehorend budget.

'Verankerd statuut meer dan waard'

Onder begeleiding van burgemeesters van Vivaldi-partijen hebben zeven jongeren van het platform dinsdag driehonderd charters overhandigd aan vertegenwoordigers van de federale regering, onder wie federale ministers Pierre-Yves Dermagne (PS), Karine Lalieux (PS) en staatssecretarissen Alexia Bertrand (Open VLD) en Marie-Colline Leroy (Ecolo). Ook federale parlementsleden van de zeven regeringspartijen waren present, waarmee ze een signaal aan de regering gaven dat ze de eisen van het platform steunen.

"Na mijn studies bleken mijn toekomstplannen niet te passen, waardoor ik in een existentiële crisis ben beland," vertelde Yara, een van de deelneemsters van het platform, aan BRUZZ. "Dankzij mijn deelname aan het project en de vormingen van Platform voor de Samenlevingsdienst heb ik mezelf kunnen ontplooien en me actief kunnen openstellen in de wereld. Dit project is een verankerd statuut meer dan waard."

Wetsvoorstel voor statuut

Begin oktober moet de federale regering beslissen over een voorontwerp van zo'n wet en een budget daarvoor. De samenlevingsdienst moet de sociale en culturele integratie van jongeren in de samenleving bevorderen en een statuut voorzien voor de deelnemers door het toekennen van bepaalde rechten en voordelen voor de jongeren die deelnemen aan de samenlevingsdienst, zo schrijft het charter voor. Denk bijvoorbeeld aan een vrijstelling van het zoeken naar werk gedurende het engagement aan de samenlevingsdienst.

Het charter onderstreept enkele basisprincipes voor een samenlevingsdienst in België. De dienst moet toegankelijk zijn voor alle jongeren tussen 18 en 25 jaar oud en een jongere moet gedurende zes maanden een voltijds engagement aangaan. De projecten die deel uitmaken van de samenlevingsdienst moeten daarnaast maatschappelijk relevant zijn in sectoren zoals zorg, welzijn, natuur, klimaat, cultuur of onderwijs. Jongeren moeten tijdens het engagement aangemoedigd worden om persoonlijke vaardigheden te ontwikkelen.

Het charter werd ondertekend door meer dan 8.500 lokale mandatarissen die samen bijna 600.000 inwoners vertegenwoordigen. Het charter werd bekrachtigd door 314 lokale besturen, of 54 procent van alle steden en gemeenten in ons land.

Tot op heden namen drieduizend jongeren deel aan de verschillende projecten, met een tevredenheidspercentage van 96 procent. Uit een Ipsoc-bevraging uit 2019 blijkt ook dat zeven op de tien Belgen de noodzaak ervan onderstrepen. Burgemeester van het Limburgse Dilsen-Stokkem Sofie Vandeweerd (Open VLD) is lovend over het project. "De samenlevingsdienst biedt jongeren de kans om diverse vaardigheden te ontwikkelen, hun persoonlijke plaats in de maatschappij te ontdekken en zich als verantwoordelijke en kritische burgers op te stellen," aldus Vandeweerd. "Het leren van normen en waarden is belangrijk om de toenemende onverdraagzaamheid in onze samenleving tegen te gaan," stelt ze.