Het laatste Griekse café van Molenbeek sluit de deuren

Het laatste Griekse café van Molenbeek 'La Rose Blanche' sluit eind dit jaar de deuren. Na meer dan vijftig jaar trouwe dienst gaan de broers Pavlos en Kostas Karassavidis met pensioen. Het café is verkocht, over zes maanden neemt een handelaar uit de buurt de zaak over.

Pavlos Karassavidis, de oudste van de twee broers, ontvangt ons letterlijk met open armen in café La Rose Blanche. Op zijn telefoon speelt hij melancholische muziek van de Griekse zanger Stélios Kazantzídis, die zingt over de Griekse migranten die kwamen werken in de fabrieken van Duitsland en de mijnen van België. "Vervloekte migratie. Bitter vreemdelingschap. Je hebt ons van huis weggehaald. Onze beste jongens."

Deze muziek zet de toon voor het gesprek dat volgt. De sluiting van La Rose Blanche betekent namelijk het einde van een tijdperk. Het laatste Griekse café dat zijn deuren sluit, markeert op een bepaalde manier ook het definitieve einde van de zichtbare aanwezigheid van de Grieken in Molenbeek.

"Ik kwam hier aan in 1963," zegt Pavlos Karassavidis, terwijl hij zijn Griekse identiteitsbewijs naar me toe schuift, dat hij ruim zestig jaar later nog in zijn portefeuille draagt. Een tiener kijkt met een serieus gezicht naar de camera.

Na de Tweede Wereldoorlog zocht de familie Karassavidis naar een stabiel inkomen vanwege de armoede in Griekenland. Zijn vader dacht aan Canada, maar belandde uiteindelijk in België, waar hij direct werk vond. Pavlos maakte zijn school nog af in Griekenland, voordat hij alleen zijn familie achterna reisde.

Het duurde niet lang voordat ook Pavlos aan het werk ging. Hij reisde stad en land af om te gaan werken: van loodgieterswerk in Mortsel tot fabriekswerk in Doel. "Ik heb overal gewerkt, tot ik in 1976 een ongeluk kreeg en mijn vader zei: nu is het genoeg," zegt Pavlos, terwijl hij een litteken op zijn arm laat zien.

Op dat moment hadden Pavlos ouders La Rose Blanche in Molenbeek al een paar jaar overgenomen. De brasserie bestond trouwens al sinds 1908, zo laten de gegraveerde letters op één van de ramen van het café zien.

Vanaf 1974 kreeg het café een Griekse touch, toen de ouders Karassavidis het opkochten. Een aantal jaar eerder hadden de ondernemers ook al een groentezaak geopend aan de overkant van het café. Vandaag is nog te zien hoe ze een inkeping hadden gemaakt in de gevel. Zo hadden ze een paar centimeter extra om groente en fruit uit te stallen. De politieagent zag het door de vingers.

'Griekse invasie'

Broers Pavlos en Kostas runden vanaf 1976 het café. Kostas in de keuken, Pavlos in de zaal. Ze waren toen 23 en 28 jaar oud. De broers herinneren zich de gloriedagen van het café nog goed, tussen eind jaren 1970 tot begin jaren 1990.

"Grieken uit Duitsland, Frankrijk en Nederland kwamen in het weekend hierheen om muziek te maken bij ons," zegt Pavlos. Ook de Grieken, Spanjaarden en Italianen uit Molenbeek vonden hun weg naar de bar.

In de periode na de Tweede Wereldoorlog waren verschillende Europese migrantengroepen, net als Griekse immigranten talrijk in Molenbeek. Rond de Gentsesteenweg was bijvoorbeeld een wijk die ‘klein Italië’ werd genoemd, met Italiaanse cafés, feestzalen en winkels."

Ook de Grieken waren zichtbaar in Molenbeek: “De burgemeester van Molenbeek noemde het destijds een ‘Griekse invasie,” lacht Pavlos. Volgens schattingen waren er op het hoogtepunt zo’n twaalf Griekse cafés in Molenbeek. “Hier tegenover was nog een Griekse bar, verderop op het plein ook, in de Picardstraat waren er twee,” zegt Pavlos. “Grieken werken hard en zodra ze een beetje verdiend hebben, investeren ze dat geld.”

Waarom La Rose Blanche overleefde en die andere Griekse horecazaken niet? “Je moet écht van je werk houden,” denkt Pavlos. Hij heeft zijn hele leven hard gewerkt, waarvan vijftig jaar in het café. Maar hij deed het graag! Al die tijd was hij, naast uitbater, ook stamgast. Het café was dé plek om mensen te ontmoeten. Uitgaan of hobby's waren niet meer nodig: in het café viel altijd wel iets te beleven.

Coronacrisis en een veranderend Molenbeek

De grootste uitdaging bleek de periode van de coronacrisis. “Dat betekende het failliet voor zoveel horecazaken,” zegt Pavlos. Ook La Rose Blanche had het moeilijk en kon alleen overleven omdat het pand al is afbetaald door Pavlos en zijn ouders.

De horeca blijft een moeilijke sector, daar zijn de broers het over eens. Dat is waarom een neef – die in 2019 genoemd werd als mogelijke overnemer – zich heeft teruggetrokken. Hij durft het niet aan om te ondernemen in de horeca.

Naast de coronacrisis, speelt nog een tweede reden mee: de Molenbeekse bevolking is veranderd. De Griekse immigranten zijn overleden of verhuisden uit Molenbeek. Dat geldt ook voor de Italianen en andere immigrantengroepen. Sinds de jaren 1970 vonden steeds meer Marokkaanse immigranten de weg naar Molenbeek.

Broer Kostas, die zich vanuit de keuken in het gesprek mengt, zoekt naar zijn woorden. “Mevrouw, welke klanten zullen hier nog komen? Bier en whisky zijn haram.” Pavlos vult aan: “Er zijn hier bijna geen Grieken of Belgen meer.”

Herinneringen

De broers – die met hun 78 en 73 jaar de gerechtigde pensioenleeftijd ruimschoots overschreden – hebben de zaak daarom verkocht aan een ondernemer uit de buurt, die er mogelijk een winkel van wil maken of anders een deel van de zaak aan moskee Muttaqin wil overdragen, dat is voorlopig niet duidelijk. De aanpalende moskee toont in ieder geval al jaren interesse in het pand.

Met de sluiting van La Rose Blanche eindigt ook een halve eeuw aan herinneringen. Een aantal hangt nog aan de muur: de allereerste prijslijst uit de jaren 1970, toen een glas wijn 20 frank kostte. De tap, tafels en stoelen die allemaal vijftig jaar oud zijn. Waar die herinneringen naartoe moeten, weet Pavlos niet.

De verhalen zijn wel al opgeschreven: op tafel ligt het boek dat documentairemakers Kris Kaerts en Poli Roumeliotis schreven in 2019. Het kwam tegelijkertijd uit met de film 'La Rose Blanche’ en vertelt de geschiedenis van het café. “Alles staat hierin,” zegt Pavlos opgelucht, terwijl hij zijn hand op het boek legt.