Zangeres IKRAAAN: 'Er bestaat niets mooier dan een zwarte vrouw zijn'

Tijdens Black History Month geven we zwarte creatievelingen uit het Brusselse wekelijks een stem in onze portrettenreeks BHM x BRUZZ. Voor de eerste editie vertelt zangeres IKRAAAN over haar muzikaal proces, over de invloed van haar Somalische roots en over de elegantie van zwarte vrouwen.

Ikraan Mohamed Haji (26), beter bekend als IKRAAAN, schopte het in 2020 tot de finale van De Nieuwe Lichting. Sindsdien staat ze bekend om donkere, maatschappijkritische songteksten en haar honingzoete stem, duistere fantasiewerelden en alter ego's als 'de clown'. In 2022 kwam haar debuut Geestelijke Gezondheidszorg uit, met singles als 'Dode Bloem' of 'Dans'.

Momenteel schrijft ze ook aan een autobiografie. "Daarin kan ik me niet langer verschuilen achter ritmes, alter ego's of zelfgecreëerde fantasiewerelden. Het publiek zal de echte Ikraan leren kennen; iemand die op jonge leeftijd mentaal ongelooflijk zware dingen meegemaakt heeft, maar er nu mee leert omgaan."

Zelfreflectie

Ze was 14 jaar oud toen ze haar eerste nummer schreef, sindsdien is Ikraan nooit meer gestopt. "Ik maakte lang muziek om te tonen dat ik iets waard was," geeft Ikraan toe. "Onbewust zocht ik een vorm van liefde bij het publiek, omdat ik die in mijn jeugd nooit gekregen heb. Al mijn songteksten waren een hulpkreet om gezien, geliefd en geholpen te worden."

Pas later, door grondige zelfreflectie, leerde ze van zichzelf te houden en veranderde ook haar creatieve proces, vertelt ze.

"Wanneer ik nu aan iets werk, begin ik vaak vanuit een positievere, liefdevollere mindset in plaats van vanuit het leed dat anderen mij hebben aangedaan," legt ze uit. "Dat is absoluut niet makkelijk, maar ontzettend belangrijk om mezelf te ontwikkelen als artiest, als schrijver, maar ook als persoon. Ik wil gelukkig zijn met wie ik ben, onafhankelijk van mensen en hun goedkeuring."

Diepgang en elegantie

In haar twee meest recente singles 'Carruurnimo (Jeugd)' en 'Qorraxdeyda (Mijn Zon)' zingt de zangeres niet enkel in het Nederlands, maar ook in het Somalisch. "Mijn Somalische roots hebben een enorme invloed gehad op de manier waarop ik muziek maak," vertelt IKRAAAN. "In tegenstelling tot het Nederlands, is Somalisch een heel poëtische, romantische taal: we kunnen eenvoudige begrippen op de mooiste, meest diepzinnige manier verwoorden. Mijn Afrikaanse achtergrond geeft mijn Nederlandstalige songteksten meer diepgang en meer kleur."

"Dat komt ook terug in mijn visuele identiteit," voegt ze daaraan toe. "Ik straal een bepaalde Somalische, vrouwelijke elegantie uit die ik van generatie op generatie geërfd heb. Ik denk dat ik voor alle zwarte vrouwen kan spreken, wanneer ik zeg dat die elegantie eigen is aan de zwarte cultuur. Er bestaat niets mooier dan een zwarte vrouw zijn."

Black History Month

IKRAAAN hoopt dat de uit de VS overgewaaide Black History Month in België meer voet aan de grond krijgt. "Zwarte en vooral Afrikaanse cultuur loopt over van de natuurlijke rijkdom en creativiteit. Bovendien vormt de soms pijnlijke geschiedenis van zwarte mensen ook een belangrijk deel van onze Belgische geschiedenis."

Toch is België daar vandaag volgens haar nog niet klaar voor. "Zwarte mensen en hun geschiedenis worden nog altijd niet genoeg gerespecteerd en gewaardeerd in onze maatschappij. Er moet eerst waardering en respect komen voor zwarte mensen en hun cultuur, niet alleen voor hun muziek."

Cultuur nog meer omarmen

"Momenteel is en blijft BHM dus iets voor en door de zwarte gemeenschap," vindt IKRAAAN. "En wij kunnen de kracht en schoonheid van onze cultuur eigenlijk altijd in de kijker zetten. Daar hebben we geen bepaalde maand voor nodig."

"Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alles perfect is in onze zwarte gemeenschap," voegt ze toe. "Ook niet hier in Brussel. Zaken als homofobie en misogynie blijven, net zoals in verschillende andere culturen, problemen in onze community."

Daarom is BHM voor haar niet alleen een feestelijk moment, maar ook een moment van reflectie. "Oude Afrikaanse culturen stonden bekend om hun genderfluïditeit, hun waardering voor verschillende vormen van zingeving en hun vrijheid op vlak van seksualiteit. Als zwarte gemeenschap moeten we daar nog meer naar durven teruggrijpen. Dat is volgens mij dé manier om onze afkomst nog meer te omarmen. Gelukkig komt daar dankzij onze generatie beetje bij beetje verandering in."