Gewest wil inzage in alle huurcontracten om 'prijzenrooster' te maken

De commissie Huisvesting van het Brussels parlement bespreekt donderdag een voorstel van de regering voor een Brusselse databank met alle huurcontracten om de woningmarkt te monitoren.

De Brusselse regering wil een registratiesysteem voor huurcontracten voor woningen opzetten, zo staat in het ontwerp van ordonnantie, dat spreekt van "een zo volledig mogelijke monitoring van de lopende huurovereenkomsten".

Dat moet leiden tot een beleidsinstrument dat buitensporige huurprijzen tegengaat. De bedoeling is dat er, op basis van de databank, een 'prijzenrooster' komt met per wijk indicatieve huurprijzen voor elk woningtype, die als referentie voor de markt moeten dienen. Dat moet een verbeterde versie worden van de huidige tool.

De regering-Vervoort mikt daarbij op "een zo volledig mogelijke cartografie per type woning en per wijk", waarbij de verhuurders ook kenmerken als het aantal kamers en de energiezuinigheid zouden moeten rapporteren.

Huurcommissie

Het sluitstuk van de beleidsvoorstellen, met staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) als gangmaker, is een 'paritaire huurcommissie'. Dat is een soort jury die bij een huurdersklacht - bijvoorbeeld als de gevraagde huur 20 procent hoger is dan de referentie - moet oordelen of de gevraagde huur wel redelijk is.

Zo'n jurysysteem kan alleen maar goed werken als de indicatieve prijzentabel een accuraat beeld geeft van de wijk in kwestie. Daarom heeft de overheid inzage nodig in alle huurcontracten, zo gaat de redenering van de Brusselse regering.

Die huurcommissie wordt volgens de plannen ‘paritair’ georganiseerd: zowel huurdersverenigingen als eigenaars-verhuurders hebben zeggenschap. Al heeft aan de kant van de verhuurders de belangengroep Verenigde Eigenaars laten weten geen zin te hebben in zo'n commissie.

Huurders versus verhuurders

Een advies van de Adviesraad voor Huisvesting, een breed orgaan waar zowel huurders als verhuurders in zetelen, illustreert hoe gevoelig de regeringsvoorstellen liggen. Veel verder dan een opsomming van de bekommernissen van beide kanten komt het advies niet.

De huurdersorganisaties zijn massaal voorstander van meer overheidstussenkomst op de huurdersmarkt. Sommige willen huurders ook inzage geven in de contracten van hun voorgangers, zodat ze kunnen nagaan in welke mate de verhuurder de huur heeft verhoogd tussen twee contracten in.

Beduidend meer dan in Vlaanderen en Wallonië is Brussel immers een huurdersmarkt, waarbij de huur bij veel gezinnen ook zwaar doorweegt in het maandbudget.

Bij de eigenaars van woningen is er dan weer grote weerstand tegen de toenemende overheidsinterventie. Hun belangengroepen waarschuwen ervoor dat met name kleine privéverhuurders gaan afhaken, ook door de bijkomende administratieve rompslomp.

Een gedetailleerde databank opent de deur naar bijkomende gewestbelastingen, is een andere vrees, bijvoorbeeld via de onroerende voorheffing. Onlangs is beslist om die te kunnen variëren.

Het kamp van de verhuurders countert de vraag naar transparantie over oude contracten met de vraag naar een lijst van huurders die hun huur recentelijk niet betaalden.

Dubbel werk?

Bovenop de tegenstellingen tussen huurders en verhuurders hangen ook de vele privacy- en bevoegdheidskwesties als een donderwolk boven de regeringsplannen.

Er bestaat al een federaal registratiesysteem voor huurcontracten. Gaan verhuurders dan hun contracten twee keer moeten registreren? Dat het Gewest een eigen databank nodig heeft, onderbouwt de regering-Vervoort met zowel praktische (meer details nodig) als politieke argumenten (gewestelijke autonomie).

Maar onder meer de notarissen wijzen erop dat een dubbel registratiesysteem - zowel federaal als gewestelijk - onvermijdelijk tot allerhande bevoegdheidsproblemen zal leiden en bovenal: grote onduidelijkheid voor de burger.

Kortom: stof genoeg voor een pittig debat in de parlementaire commissie Huisvesting, en dat terwijl de verkiezingskoorts stilaan aan het stijgen is.