Mogen kinderen op sociale media vóór hun 14? Brusselse ouders vinden het niet gezond

Sociale media: je kunt er concentratieproblemen van krijgen of een verslaving. Een aantal Brusselse ouders wil daarom niet dat hun kinderen jonger dan veertien jaar een smartphone krijgen. Ze hebben het collectief Kids Unplugged opgericht om dit onderwerp te bespreken. Samen met andere ouders willen ze afspreken om hun kind hun eerste smartphone te geven als ze veertien zijn in plaats van twaalf jaar oud.

We spreken met één van de oprichters van het collectief, Lies Craeynest, op de radio.

Lies, goeiemorgen.

"Goeiemorgen."

Smartphones kunnen de ontwikkeling en geestelijke gezondheid van kinderen beïnvloeden, klopt dat?

Lies: "Dat klopt. Smartphones werken niet zoals een televisiescherm. Via een smartphone komt de hele wereld binnen. Wat je ziet, wordt gecontroleerd door grote bedrijven die vooral willen dat je kind zo lang mogelijk op hun apps blijft. Dit maakt het moeilijk om je kind ervan af te houden en dat heeft een negatieve impact."

Wat wil Kids Unplugged bereiken?

Lies: "Het doel is om ouders samen te brengen, zodat ze de strijd tegen smartphonegebruik niet alleen hoeven te voeren. Vaak krijgen kinderen een smartphone als ze naar de middelbare school gaan, maar wij vinden dat kinderen onder de twaalf jaar geen smartphone nodig hebben. Als een groep ouders zegt: 'dit willen we niet' is het makkelijker voor hun kinderen. Die staan dan minder onder druk op de speelplaats."

Is het de bedoeling dat scholen meewerken?

Lies: "Ja. Scholen doen al veel. In lagere scholen is er vaak een smartphoneverbod. Ook steeds meer middelbare scholen voeren een smartphoneverbod in, vooral voor de eerste graad. Sommige scholen vragen ook aan ouders om geen smartphone op de speelplaats te gebruiken, in Antwerpen bijvoorbeeld."

Op jullie website staat dat 42 procent van de elfjarigen al een smartphone heeft. Vanaf twaalf jaar is dat 77 procent. Dat komt omdat kinderen naar de middelbare school gaan en ouders in contact willen blijven.

Lies: "Inderdaad. Maar om in contact te blijven, heb je geen smartphone nodig. Een ouderwetse telefoon waarmee je kunt bellen is voldoende. Als er iets gebeurt tijdens schooltijd, kan de school ook naar de ouders bellen."

Maar kinderen willen vaak TikTok gebruiken, omdat hun vrienden dat ook doen.

Lies: "Ja, er is veel druk van vrienden: “Iedereen heeft een smartphone, ik moet er ook één hebben.” Dat zorgt voor veel conflicten thuis, omdat ouders vinden dat hun kind te jong is voor een smartphone. We vinden dat - zelfs als je wacht tot de middelbare school - ook twaalf jaar te jong is voor een smartphone."

Waarom stellen jullie voor om pas op veertien jaar een smartphone te geven?

Lies: "Vanaf veertien kan een kind beter omgaan met de informatie die binnenkomt. Veel apps gebruiken beloningssystemen om kinderen verslaafd te maken. In Frankrijk raden experts vijftien jaar aan en in Australië geeft een nieuwe wet zestien jaar als leeftijdsgrens voor sociale media."

Is er bij ons in België ook wetgeving?

Lies: "Er is geen strikte wetgeving. Je mag officieel op de sociale media vanaf dertien jaar, maar dat wordt niet altijd gecontroleerd. Er zijn websites die ouders helpen om met de sociale media om te gaan voor hun kinderen, die zeggen: het is dertien, maar je kunt het wel aanpassen. De gemiddelde leeftijd waarop kinderen een smartphone krijgen is acht jaar, wat veel te vroeg is."

Dat is vroeg voor kinderen om met apps, zoals TikTok, om te gaan.

Lies: "Er zijn ook kinderen die goed met hun smartphone omgaan, maar de smartphones en apps zijn zo ontworpen dat het moeilijk is om er vanaf te blijven. Volwassenen hebben er zelf ook moeite mee, dus is het duidelijk dat het zeker voor een kind niet makkelijk is."

Het is net zoals een roker die tegen zijn kinderen zegt: 'niet te roken', terwijl hij zelf op het balkon rookt.

Lies: "Rond roken zijn veel maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat een kind niet ziet dat je rookt: niet op de speelplaats, niet in de cafés. Ik denk dat we binnen tien jaar op dezelfde manier naar smartphonegebruik kijken als naar roken. Dat we dan zeggen: 'doe het zo min mogelijk waar je kinderen bij zijn'.

Er zijn zorgen over verslaving en andere gevolgen van smartphonegebruik, zoals angststoornissen, slaapproblemen en slechte schoolprestaties. In sommige landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, lijkt één op de vier kinderen verslavingsproblemen te hebben door de smartphone.

Natuurlijk ligt een deel van de verantwoordelijkheid bij de ouders, maar ook de grote mediabedrijven spelen hierin een rol. Zij proberen de aandacht van kinderen zo lang mogelijk vast te houden. De overheid moet strengere regels instellen. Tot de overheid dat doet, willen wij als ouders duidelijk maken: voor onze kinderen willen wij dit niet."

Dit artikel kadert in een samenwerking met het Huis van het Nederlands rond Eenvoudig Nederlands. Meer over dit project vind je hier terug. Lees het originele artikel hier.