Nieuwe campagne Croix Rouge vooral gericht op Afrikaanse diaspora

Maandag lanceerde het Franstalige Rode Kruis een nieuwe campagne voor bloedinzameling. Die is voornamelijk gericht op mensen uit de Afrikaanse diaspora. Reden is de aandoening sikkelcelanemie, waarbij in de ernstigste gevallen frequente bloedtransfusies nodig zijn. “De daarvoor benodigde bloedgroepen vind je vooral terug bij mensen van Sub-Saharaanse origine,” zegt Thomas Paulus, communicatieverantwoordelijke bij Croix Rouge.

De campagne ‘Mille raisons de donner son sang’ werd maandag gelanceerd door Croix Rouge, loopt nog tot eind mei en is vooral gericht op Brussel en Wallonië. Hoofdzakelijk mensen uit de Afrikaanse diaspora worden aangespoord om bloed te geven. Reden is de aandoening sikkelcelanemie.

In een notendop zorgt de erfelijke aandoening voor abnormaal gevormde rode bloedcellen. Door de afwijkende sikkelvorm bewegen de cellen minder vlot door de bloedvaten, zijn ze minder flexibel en sneller geneigd om samen te klonteren. Die klonters kunnen de bloedstroom blokkeren, en zo pijn, ernstige infecties en zelfs orgaanschade veroorzaken.

Bloedtransfusies

“Momenteel is het de meest verspreide genetische aandoening in ons land,” zegt Paulus. “We schatten dat ongeveer één op de zesduizend baby’s met sikkelcelanomie geboren wordt.” Vooral in landen waar malaria prevaleert, komt de aandoening voor. “In feite zorgt sikkelcelanemie voor een soort bescherming tegen malaria. Maar in de praktijk is de ziekte even ernstig.”

In de zwaarste gevallen moeten mensen zeer frequent bloedtransfusies ondergaan. “Om de zes à acht weken zijn daarvoor tussen de zes en elf zakjes bloed nodig,” legt Paulus uit. “En dat levenslang. Bij sommige mensen gaat het dus om duizenden zakjes doorheen hun levensloop.”

En dat zorgt voor extra druk op de voorraad van het Rode Kruis. Tussen de 15 en 20 procent van het type O-negatief, geschikt om te geven aan alle bloedgroepen, wordt aangewend voor mensen met sikkelcelanemie. Voorlopig blijft de situatie wel beheersbaar. “Maar die bloedgroep wordt ook gebruikt door ziekenhuizen in geval van noodgevallen. De extra druk willen we dus verminderen.”

Subgroepen

“Het blijft aangeraden om transfusies te ondergaan met bloedgroepen die de jouwe het dichtst benaderen,” vervolgt Paulus nog. Daarom is het Croix Rouge op zoek naar andere bloedgroepen dan O-negatief. Zeldzamere ook, want het eigenlijke onderscheid tussen bloedgroepen reikt in de praktijk verder dan de algemeen gekende ABO-classificatie en de Rhesusfactor. Volgens de website van het Rode Kruis wordt de bepaling van de bloedgroep vooral gebaseerd op antigenen, stofjes op de rode bloedcellen. Al die eigenschappen vormen samen het fenotype, voor iedereen uniek en geërfd van de ouders.

Wetende dat er zo’n 367 antigenen zijn, verspreid over 41 verschillende systemen, zorgt dat voor heel wat mogelijke subgroepen. “Een van die subgroepen, die we F0 noemen, komt voor bij 70 procent van de bevolking ten zuiden van de Sahara,” zegt Paulus. “Terwijl dat bij de Kaukasische bevolking slechts bij twee procent het geval is.” Die ongelijke verspreiding heeft veelal te maken met verschillende migratiestromen doorheen de geschiedenis.

Vertrouwensbreuk

Omdat de subgroep F0 kan helpen bij de behandeling van sikkelcelanemie, richt de nieuwe campagne van Croix Rouge zich dus vooral op mensen van Sub-Saharaanse origine. Een doelgroep die volgens Paulus niet zo eenvoudig te bereiken is.

“Ook in de medische wereld was er sprake van discriminatie tegenover mensen van die afkomstgroep, zeker ten tijde van de hiv-epidemie,” noemt Paulus als een van de redenen. “Daardoor is een vertrouwensbreuk ontstaan die we moeten herstellen. Door onder andere samen te werken met personen die nauw betrokken zijn met de gemeenschappen, priesters of imams bijvoorbeeld, hopen we meer aandacht te kunnen vestigen op het belang van bloed geven.”