De tijgermug: exoot die meereist met Aziatische bamboeplantjes

Voor het eerst werd in Brussel een tijgermug gespot, een insect dat uit het buitenland komt, tropische ziektes kan overdragen en in regentonnen een ideale biotoop vindt.

Burgers signaleerden de tijgermug vorig jaar op achttien plaatsen in België, een verdubbeling tegenover 2022. Een van die locaties bevond zich voor het eerst in Brussel, en wel in een woonwijk van Schaarbeek. Dat de tijgermug oprukt is geen goed nieuws, ze kunnen immers bepaalde tropische virussen overdragen, zoals dengue, chikungunya en zika. Hoewel die ziektes veelal geen of milde symptomen veroorzaken, maken ze sommigen wel ernstig ziek.

De invasieve muggensoort, een exoot uit Zuidoost-Azië, kwam eind jaren 1970 in Europa aan en houdt vooral van de zachte winters en hete zomers in Zuid-Europa. Door de klimaatopwarming heeft de tijgermug het bij ons steeds meer naar zijn zin. “Al is dat niet de reden dat ze hier is gearriveerd, met een eerste Belgische waarneming in 2000, dat komt door de wereldwijde handel en het vele reizen,” zegt Sciensano-onderzoeker Marie Hermy. “Er komen vaak eitjes mee bij het transport van Lucky Bamboo-sierplantjes en tweedehandsautobanden. Volwassen muggen liften binnen Europa mee in auto's en vrachtwagens.”
“Je zal de tijgermug niet snel tegenkomen in een bos of veld. De ideale broedplaatsen voor hun eitjes bevinden zich in stedelijke omgevingen: stilstaand water in kleine artificiële objecten in een tuin of op een balkon of terras. Denk aan plantenpotten, schaaltjes, regentonnen, speelgoed en parasolvoeten.”

De kans dat iemand besmet terugkomt uit een land waar de door tijgermuggen overdragen ziektes voorkomen, is groter in een stad als Brussel, waar veel mensen vaak het vliegtuig nemen naar zulke landen. En op dichtbevolkte plekken kunnen ook makkelijk meer mensen door beten besmet raken. Er zijn wereldwijd geregeld in steden uitbraken van door de tijgermug overgedragen virussen. In Parijs werd vorig jaar voor het eerst een bestrijdingsactie tegen de tijgermug uitgevoerd na enkele gevallen van dengue.

Toch is er geen reden tot paniek, benadrukt Hermy. “Om een lokale uitbraak van een virus te krijgen, moet er een stabiele, goed gevestigde en grote populatie tijgermuggen aanwezig zijn. Dat is in Brussel voor zover wij weten nog niet het geval.”

In Brussel is Leefmilieu Brussel verantwoordelijk voor de bestrijding van het insect. De overheidsinstantie zal de regio in Schaarbeek waar de tijgermug werd gespot, goed in de gaten houden. Als ze er volgende zomer weer opduikt, kan een gespecialiseerd bedrijf ze bestrijden met een biologisch product om te vermijden dat muggenlarven zich ontwikkelen.

Om de verspreiding van de tijgermug tegen te gaan, is het een goed idee om van mei tot oktober onnodig stilstaand water buiten – in schaaltjes, potjes, zwembadjes, speelgoed – uit te gieten. Niet in de riolering, want daar kan de tijgermug overleven. Voor nuttige wateropslag, zoals in regentonnen, is het belangrijk om die goed af te dekken – bijvoorbeeld met muggengaas. Idealiter wordt het water voor vogels of andere dieren elke vijf dagen ververst.

Zelf een tijgermug gespot? Melden kan via MuggenSurveillance.be of de gelijknamige app.