Gewone dwergvleermuis: dankzij speciale straatlantaarns ongestoord op jacht

Twintig soorten vleermuizen hangen in het Brusselse rond. Een ervan is de gewone dwergvleermuis, een kleine veelvraat. Op het vleermuisfestival dit weekend kan je de bijzondere dieren beter leren kennen.

Ze mogen dan in het verborgene leven, toch huizen vleermuizen zowat overal in Brussel. Vooral de gewone dwergvleermuis, een opportunist die zich gemakkelijk aanpast. “Als je 's nachts aan de Grote Markt een vleermuis ziet fladderen, dan zal dat normaal een dwergvleermuis zijn,” zegt Ben Van Der Wijden van de afdeling biodiversiteit van Leefmilieu Brussel. In het Zoniënwoud maak je meer kans op een Bechsteins vleermuis, een soort die zich vooral in bossen ophoudt, onder meer in boomholten.

Zoals alle vleermuizen jagen de gewone dwergvleermuizen op insecten, wat van hen een soort van natuurlijk insecticide maakt. “Een dwergvleermuis kan op een goede nacht zijn gewicht zelfs bijna verdubbelen,” geeft Van Der Wijden mee. Dat die vleermuizen de stad opzoeken, is niet zo verwonderlijk. “Steden zijn hitte-eilanden, en op die manier gunstig voor insecten. Daardoor vinden vleermuizen hier vaak een spreekwoordelijk gedekte tafel. Al moeten ze de insecten wel kunnen bereiken, dat is niet voor elke soort even evident.”

De vliegende zoogdieren fladderen al meer dan 60 miljoen jaar op de aardbol rond. Helaas hebben ze het door de schuld van de mens moeilijk sinds de jaren 1950. Door het gebruik van pesticiden, de versnippering van het landschap en lichtvervuiling daalden hun aantallen sterk na de Tweede Wereldoorlog. En dan is er hun slechte imago, gevoed door horrorverhalen, dat hen zeker niet populair maakt.

Gelukkig hebben mensen intussen steeds minder vooroordelen tegenover de beestjes. Toch is de strijd verre van gestreden, benadrukt Van Der Wijden. Om de vleermuispopulatie te beschermen neemt Leefmilieu Brussel verschillende maatregelen: ondergrondse winterverblijfplaatsen inrichten en oude holle bomen in Zoniënwoud waar mogelijk behouden, zijn er twee van. In samenwerking met Sibelga werden speciale straatlantaarns geplaatst op strategische plekken om de dieren te beschermen tegen lichtvervuiling – met amberkleurige ledverlichting, waar ze veel minder last van hebben.

Ook aan het Rood Klooster werd vleermuisvriendelijke verlichting geplaatst. Het maakt de site, waar vleermuizen zich sowieso thuis voelen, nog idealer voor het jaarlijkse vleermuisfestival dat Leefmilieu Brussel en Natagora organiseren naar aanleiding van de Europese nacht van de vleermuis. Met een show, verschillende documentaires over lichtvervuiling en een experiment zal te zien zijn hoe de speciale verlichting niet nadelig is voor de mens.

Bezoekers krijgen op het festival veel verhalen over vleermuizen te horen en zelfs een bezoekje aan de fladderende dieren hoort erbij, op een respectvolle manier, tijdens gegidste wandelingen op de site. In de namiddag zijn er workshops, waar iedereen een vleermuisnestkastje kan leren bouwen.

Voor de echte vleesmuisliefhebbers geven experts praktische tips waarmee Brusselaars het de beestjes naar hun zin kunnen maken. “Nestkastjes hangen is goed, maar zorg er ook voor dat ze niet ingesloten raken bij het dichten van bepaalde spleten bij renovaties om de energiezuinigheid te verbeteren. Als je een tuin hebt, installeer geen permanente verlichting. Behoud enkele ruige kantjes, door bepaalde stukken gazon niet te maaien en stapels dood hout te laten liggen. Laat de controle wat los en gebruik zeker geen pesticiden.”

Het feest van de vleermuis vindt plaats aan het Rood Klooster in Oudergem op zaterdag 24 augustus van 14 tot 23 uur. Alle info via renature.brussels. Op dat platform vind je nog meer tips om vleermuizen te beschermen.