Natuurliefhebbers in actie om Biestebroek-moeras te beschermen tegen promotoren

Natuurliefhebbers verzetten zich tegen de komst van The Dock, een appartementencomplex aan het Kanaal. Het project op de voormalige Shell-site in Anderlecht omvat meer dan driehonderd woningen. Nu blijkt dat daarvoor een bijzonder braakliggend stuk natuur moet verdwijnen. "Dit doet denken aan de Josaphatfriche."

Het openbaar onderzoek naar het woonproject The Dock in Anderlecht is 3 april gestart. Het project op de Shell-site omvat zes nieuwe gebouwen met meer dan driehonderd woningen. Het centrale plein krijgt bomen, picknicktafels en terrassen van horecazaken.

Het project is gepland op een stuk braakliggend grond in Anderlecht, tussen de haltes Kuregem en Aumale in Anderlecht, vlakbij het Kanaal. Of, als we nog verder inzoomen op de kaart: het gaat om het terrein tussen Fernand Demetskaai, de Raymond Vander Bruggenlaan en de Scheutveldstraat.

Lees verder onder de plattegrond van het gebied.

Er is één probleem: op de plaats waar dit gebouw komt, is volgens natuurliefhebbers niet zomaar een braakliggend stuk grond. Het gaat om een klein natuurgebied van een omvang van meer dan een voetbalveld, dat bescherming verdient. Een petitie kon rekenen op meer dan honderd handtekeningen, maar daar blijft het niet bij. Natuurliefhebbers bereiden een bezwaarschrift voor dat ze zullen indienen tijdens het openbaar onderzoek, dat nog loopt tot 2 mei.

Het voormalige terrein van Shell is al decennia in de steek gelaten, de grond zou te vervuild zijn geweest om er iets mee aan te vangen. Maar Shell heeft het terrein opgeschoond achtergelaten, zo blijkt: een paar decennia later staat het waterrijke gebied vol met wilgenbomen en verschillende rietsoorten.

Welke verschillende bijzondere flora en fauna er precies groeit, is nog niet duidelijk. Daarvoor moeten natuurverenigingen het terrein beter inspecteren. Toch hebben ze ook nu al een reeks argumenten om hun negatief advies te onderbouwen.

Waterrijk gebied

Zo kent het terrein een bijzondere geschiedenis. Ooit waren er in Kuregem drie vijvers, gevoed door de Broekbeek. Dat schreef voormalig directeur van historisch museum La Fonderie in een studie voor de vzw Brusselfabriek, waarnaar de natuurliefhebbers verwijzen. De laatste van de drie vijvers werd in 1907 gedempt. In 1913 werd een brouwerij gebouwd, Brasserie Saint-Guidon, later bekend als Brasserie Atlas.

“Het is een oude industriële site, die meerdere meters is afgegraven, dus het terrein ligt een stukje lager," zegt Anne L., de initiatiefnemer van de petitie tegen het bouwproject. "Het doet denken aan de friche Josaphat," gaat ze verder. Ook tegen de bouwplannen op dat braakliggende gebied kwam veel protest. "Net als in Schaarbeek, was dit terrein in Anderlecht totaal aan zijn lot overgelaten. Nu blijkt het een verborgen vallei te zijn: het is een bijzondere site geworden, het Biestebroekmoeras."

Water en groen

Brussel is gebouwd op een moeras en heeft er zijn naam aan te danken. Dat betekent ook dat er veel water in de stad aanwezig is en dus ook risico op overstromingen. Door betonnen straten en voetpaden werd de stad op veel plekken ondoorlatend. Daardoor kunnen lager gelegen getroffen kunnen worden door grote hoeveelheden afdalend water. "Brussel wordt overgenomen door het beton," betreurt Anne.

Lees verder onder de foto's van het braakliggende gebied.

Naast de rijke historie en de problemen rond watermanagement, stipt ze ook het gebrek aan groen aan in Kuregem. Ze droomt van een project zoals de Neerpedevijvers, waar de natuur en het water een plaats hebben gekregen dicht bij verstedelijkt gebied. Vooral in dit deel van Anderlecht is niet alleen water, maar ook groen volgens haar broodnodig. "In Kuregem zijn haast geen bomen meer, er zijn nauwelijks parken. Het zijn volkswijken waar voorrang is gegeven aan parkings of woningen."

Woensdag organiseert Anne met de groep 'Marais de Biestebroeck' een rondleiding door het Biestebroekmoeras. Ze hoopt natuurverenigingen en geïnteresseerde buurtbewoners warm te maken om ook een negatief advies in te dienen tijdens het openbaar onderzoek naar 'The Dock'. "Als we niets doen, worden de bomen gekapt en het hout verkocht."

StudiebureauUp&Cie is door BRUZZ gevraagd te reageren, maar was op zondag niet bereikbaar.