Hoofddoekenverbod op school mag van Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Het verbod op het dragen van levensbeschouwelijke kentekens in het Vlaamse gemeenschapsonderwijs (GO!) is niet in strijd met de godsdienstvrijheid die verankerd is in het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). Dat heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens geoordeeld na een klacht van drie jonge moslimvrouwen.

De zaak heeft een lange voorgeschiedenis. Samengevat: in 2009 kondigde de Raad van het Gemeenschapsonderwijs (Raad GO!) een algemeen verbod aan op het dragen van levensbeschouwelijke kentekens (zoals een hoofddoek, maar ook een keppel of een tulband).

Tegen dat verbod werden meteen verschillende juridische procedures opgestart. Zo waren ouders van moslimmeisjes in het Limburgse Maasmechelen naar de rechter gestapt omdat ze wilden dat hun dochters wél nog de hoofddoek konden dragen.

De burgerlijke rechtbank van Tongeren gaf hen eerst gelijk, maar het Antwerpse hof van beroep draaide die uitspraak in 2019 terug. Het verbod bleef dus overeind. Daarop stapten de leerlingen naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Neutraliteit

Dat Hof oordeelt nu in een arrest dat het verbod van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs in principe geen inbreuk maakt op het recht op godsdienstvrijheid (artikel 9 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens).

Volgens het Hof kan het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs, dat "neutraal" onderwijs moet aanbieden, ervoor kiezen om het dragen van religieuze tekens te verbieden. Het gaat dan niet alleen over de islamitische hoofddoek, maar om alle religieuze tekens en symbolen. Een verbod dat alleen de hoofddoek viseert, zou met andere woorden mogelijk wel een probleem vormen.

Niet ontvankelijk

Naast het recht op vrijheid van godsdienst, verklaarden de leerlingen voor het Hof ook dat het verbod een inbreuk was op hun recht op het privéleven (artikel 8), de vrijheid van meningsuiting (artikel 10) en het recht op onderwijs (artikel 2 van het eerste protocol). Daarnaast zou het verbod van het Vlaamse Gemeenschapsonderwijs ook het discriminatieverbod schenden, schrijft VRT.

Maar over een mogelijke inbreuk op die rechten heeft het Hof zich niet uitgesproken. Het verzoek van de leerlingen is niet-ontvankelijk, omdat ze eerst alle juridische middelen in België moeten uitputten voor ze naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stappen.

Omdat ze voor de Belgische rechters enkel hun recht op de godsdienstvrijheid hebben aangevochten, en niet alle andere rechten, kan het Hof zich naar eigen zeggen niet uitspreken over die rechten.