Burgemeester Vincent De Wolf: 'Gebruik inbeslaggenomen drugsgeld voor verslavingszorg'

Het aantal verslaafde crackgebruikers in de metrostations loopt in de honderden. De stad schrikt bijna dagelijks op van schietpartijen, soms gaat het om drugsgerelateerd geweld. In de aanloop naar de Gewestelijke Veiligheidsraad licht burgemeester Vincent De Wolf zijn prioriteiten alvast toe. "Ik hoop dat we meer gaan samenwerken. Het is hoogdringend."

Op de agenda van de Veiligheidsraad dinsdag: een strategie opstellen om drugsgeweld aan te pakken én werken op vlak van preventie. Wie zeker het woord zal nemen tijdens die vergadering: burgemeester Vincent De Wolf (MR).

De Wolf pleit in een interview met BRUZZ voor een vergaande samenwerking met alle betrokken partijen om een gezamenlijke uitdaging aan te gaan: een drugsepidemie die dreigt erger te worden: alle ingrediënten zijn daarvoor in de stad aanwezig.

Begrijp de burgemeester van Etterbeek niet verkeerd: als hij het heeft over 'samenwerking' gaat dat niet over een fusie van de zes Brusselse politiezones. Dat debat is enkele jaren geleden al gevoerd. Een studie op vraag van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken, Jan Jambon (N-VA), toonde al aan dat schaalvergroting niet noodzakelijk voordelen oplevert.

Als de organisatie van de zes politiezones niet het probleem is, waar zit het dan wel, volgens u?
"Te weinig agenten. De lokale politie kampt met een historisch tekort doordat te weinig budget naar de diensten gaat. Dat komt door de KUL-norm, die de financiering van de politiezones regelt. Sinds de invoering van deze norm kwamen er 350.000 inwoners bij in het Brussels Gewest, maar de extra lokale agenten volgden niet."

"Een tweede probleem: de federale politie, bevoegd voor de veiligheid van metro- en treinstations, stuurt veel te weinig mensen naar Brussel. Er zijn 35 treinstations en 69 metrostations, terwijl we daar tien personen voor krijgen die acht uur per dag werken. Een fusie zal deze problemen niet oplossen."

U heeft zelf recent een aantal opvallende voorstellen gedaan, zoals een afgescheiden ruimte voor gebruikers in het metrostation én een officiële gebruiksruimte.
"De wil om zaken aan te pakken leeft in Brussel. Denk niet dat burgemeesters het fijn vinden om te zien wat er allemaal momenteel gebeurt, maar de middelen ontbreken vaak om te ageren."

Tijdens de Gewestelijke Veiligheidsraad deze dinsdag zullen deze thema’s besproken worden. Wat verwacht u ervan?
"De Veiligheidsraad, of CORES, is een instituut dat de negentien burgmeesters, parket en zes politiezones en federale politie samenbrengt. Kortom: alle betrokken partijen. Waar ik van droom is dat we dinsdag een alarmkreet slaken en meer gaan samenwerken. Brussel worstelt met armoede, drugs, terrorisme... De federale regering moet geld vrijmaken en de KUL-norm respecteren. Als België de hoofdstad wil uitspelen als etalage van het land, moeten we iets doen. En samen."

Wat zou volgens u een goede manier zijn om de bevoegdheden van lokale, federale gerechtelijke politie en spoorwegpolitie beter af te stemmen?
"U weet misschien dat vorig jaar een nationaal drugscommissaris werd aangesteld (verwijst naar Ine Van Wymersch, nationaal drugscommissaris, red.). Ik wil weten hoe haar werk ervoor staat. Volgens mij is het noodzakelijk om een gerechtelijke procureur des Konings te benoemen, die een beleid tegen de drugsmaffia moet uitdokteren en leiden. Dat moet in Brussel samen met de korpscheffen gebeuren, met de lokale en federale politie, via regelmatige vergaderingen."

Tijdens de Gewestelijke Veiligheidsraad zal ook gesproken worden over preventie. Wat verwacht u hiervan?
"Ook op vlak van preventiebeleid zijn de subsidies lange tijd niet meer geïndexeerd geweest. Dat betekent dat er te weinig geld is voor straathoekwerkers en sociaal werkers in de verslavingszorg. Het is niet mogelijk om zo te blijven werken. Een nieuw akkoord tussen federale overheid en gewest dringt zich op."

Hoe urgent is het?
"Het is hoogdringend. Ik heb vernomen dat er al fentanyl is aangetroffen in België (drug vergelijkbaar met heroïne, maar veel sterker, veroorzaakte epidemie in de Verenigde Staten, red.). We moeten niet wachten tot het op de markt komt. Ja, fentanyl, daar ben ik bang voor op dit moment. Want hoe gaan we deze drug behandelen? Er bestaat nog niet zoiets als methadon voor (gebruikt door mensen die afkicken van heroïne, red).

In het metrostation Merode heb ik gesprekken gevoerd met verschillende mensen die drugs gebruiken. Ze hebben me verteld dat crack of heroïne vandaag goedkoper zijn dan cannabis. Eén van de mensen die crack gebruikt, deelde mee dat hij niet tevreden was met deze situatie, maar geen andere keuze had vanwege zijn lichamelijke behoeften."

Deze mensen zijn kwetsbaar voor het gebruik van nieuwe middelen.
Ja, inderdaad. Naast de behoefte van de gebruikers, zie ik aan de verkoopkant ook een behoefte: ik denk aan alle mensen zonder papieren in ons Gewest die geld willen verdienen. Ze zullen een jobaanbod als dealer niet zo snel weigeren."

De ingrediënten voor een verdere toename van het aantal gebruikers zijn aanwezig... Wat kan het Gewest betekenen op vlak van verslavingszorg?
"Ik sta achter het idee van gebruiksruimtes. Ten eerste omdat het helpt om de gebruikers uit het straatbeeld te halen: weg van scholen of metrostations. Ten tweede omdat het mensen behoedt tegen overdosissen. Het enige probleem is: een gebruiksruimte nog maar het begin. Je hebt ook bedden nodig om mensen op te vangen."

"Eind vorig jaar was ik op werkbezoek in Lissabon, waar ik de Portugese aanpak van dichtbij heb gezien. In Portugal krijgen gebruikers de keuze: ze worden vervolgd of ze laten zich behandelen. De overheid neemt in het laatste geval het traject volledig in handen: veilig gebruiken, afkicken, onderdak voorzien, later eventueel werk zoeken of een woning.... Lissabon heeft het probleem twintig jaar geleden serieus genomen, geld vrijgemaakt en resultaten geboekt."

Is zoiets mogelijk in Brussel?
"Ik denk dat we inbeslagnames uit de drugshandel moeten inzetten om verslavingszorg te financieren. Ook daarom pleit ik voor samenwerking: het opsporen van drugscriminelen is een bevoegdheid van de federale overheid, verslavingszorg zit bij het Brussels Gewest."