'Ik had geen plan B': zij vertrekken (onverwacht) uit het parlement

Nu de verkiezingsuitslag is verteerd moet de groep niet-verkozen Brusselaars noodgedwongen op zoek naar een nieuwe job. Andere parlementsleden kozen bewust voor een stap opzij. Op reis, met loopbaanbegeleiding of al een oog op de gemeenteraadsverkiezingen: zo hebben zij de laatste dagen beleefd.

“Ik ben zeker ontgoocheld. Misschien was ik naïef, maar ik twijfelde er persoonlijk niet aan dat wij drie zetels zouden halen en ik als opvolger in het parlement zou komen.” Els Rochette, nummer vier op de lijst van de Brusselse Vooruit, moet al na één legislatuur het Brussels halfrond verlaten. Haar partij sleepte maar twee zetels binnen en de kiezer gaf haar net geen duizend voorkeurstemmen, minder dan bij de vorige verkiezingen van 2019. “Terwijl ik nu een groter netwerk heb en bekender ben. Ik voelde me net klaar om er eens vijf jaar bij te doen. Ik had dolgraag verder gedaan, dat geef ik grif toe,” zegt Rochette.

Rochette is niet de enige die haar teleurstelling de voorbije dagen moest verbijten. Bij N-VA koos Gilles Verstraeten prompt voor een weekje weg. Ook hij haalde geen duizend voorkeurstemmen, ondanks stevig oppositiewerk in de laatste vijf jaar, en verliest zijn zetel. “U belt me wat vroeg, ik ben mijn bureau nog aan het leegmaken,” zegt lijstduwer Carla Dejonghe van Open VLD deze eerste week na de uitslag. Ze kreeg onvoldoende stemmen om een derde zetel voor haar partij te veroveren en vertrekt na twintig jaar parlementair werk in Brussel. Ook Bianca Debaets van CD&V krijgt na vijftien jaar in het parlement en een verleden als staatssecretaris geen nieuwe stoel. Ze was lijsttrekker voor het Vlaams parlement, maar zonder succes. Debaets kiest voor een pauze in het buitenland alvorens te reageren.

Aan Franstalige zijde krijgen vooral Ecolo-leden met koude douches te maken. De partij verloor liefst zeven zetels in Brussel, de meeste van die leden stonden opnieuw op de kieslijst. “Ik ben tevreden met mijn persoonlijke score, want 2.143 voorkeursstemmen is niet niets, maar we moeten ons bezinnen over de slechte uitslag van de partij,” vindt Isabelle Pauthier van Ecolo. “De komende dagen zal ik veel koffies drinken en lunchen met andere partijleden, want zonder kabinetten verliezen ook veel van onze medewerkers hun job. Ik wil solidair zijn en vooral de jonge garde ondersteunen.”

Zwart gat

Pauthier heeft daarbij een punt. Een parlementslid dat zonder werk valt, krijgt in Brussel minstens tien maanden een uittredingsvergoeding van opgeteld rond de 100.000 euro. Voor oudgedienden loopt die vertrekpremie nog fors op. Een normale partijmedewerker valt terug op een kortere ontslagperiode en gewone werkloosheid. De marge om een nieuwe job te vinden, is voor ex-parlementsleden dan ook wat ruimer. “Ik denk dat ik vanaf september actief zal beginnen zoeken,” vertelt Els Rochette, die nu voor vakantie en tijd met familie kiest om “alles te laten bezinken”. “Ik had geen plan B. Het liefst zoek ik opnieuw een job in de socioculturele sector of rond mensenrechten. En stelt Vooruit me een politieke rol voor, dan zeg ik geen nee, maar alles hangt af van de inhoud.”

Je leven weer een draai geven na vijf, tien of soms twintig jaar in het politieke leven, is niet evident. “Ik heb enkele projecten in mijn hoofd, maar ik ga eerst wat rust nemen en het na de zomer bekijken,” laat Rachid Madrane weten. Hij heeft twintig jaar op de teller, de laatste legislatuur zelfs als parlementsvoorzitter en vroeger nog als Brussels staatssecretaris. Madrane besloot zelf om zich niet meer verkiesbaar te stellen na onvrede over Brussels partijvoorzitter Ahmed Laaouej. De vijftiger heeft wel nog een tiental jaren voor zich in zijn loopbaan.

Ook Isabelle Pauthier is al boven de vijftig, maar zij maakt zich geen zorgen. “Mijn voordeel is dat ik vijfentwintig jaar buiten de politiek heb gewerkt,” zegt de oud-directrice van stadsbeweging Arau. “Ik heb daarom recht op een wat meer uitgebreide werkloosheidsuitkering, denk ik. Al hoop ik wel dat ik geen tien maanden moet zoeken. Ik zoek liefst een job binnen milieubeleid of stedenbouw, zolang ik maar strategisch werk kan verrichten in een team. Als parlementslid werk je toch vooral alleen.”

De teneur bij de meeste parlementsleden lijkt er een van tijd nemen. Gilles Verstraeten van N-VA, Bianca Debaets van CD&V en Els Ampe van haar eigen partij Voor U kozen prompt na de verkiezingen voor een vakantieweek of twee. “Voor diegenen die het zich afvroegen, met mij gaat alles best prima,” schreef Verstraeten deze week wel op Instagram, met een citaat van Winston Churchill erbij. Succes is falen zonder je enthousiasme te verliezen, luidt de boodschap.

“Ik ben al een tijd aan het uitkijken en solliciteren, maar heb nog geen concrete job,” vertelt Juan Benjumea Moreno, die al een jaar geleden aankondigde te willen stoppen met politiek. “Op dat moment kreeg ik meteen enkele aanbiedingen, maar ik vond het toen niet het juiste moment. Ik wou mijn hele mandaat afwerken. Nu is het wat zoeken.” Benjumea zoekt zowel in de privésector als bij overheidsdiensten. “Ik heb niet de indruk dat mijn politiek verleden me daarin hindert,” zegt hij. De komende weken zal Benjumea de nieuwe verkozenen van Groen mee begeleiden en inwerken in hun parlementaire dossiers. “Dat doe ik vrijwillig, net zoals ik de campagne nog mee heb gedragen.”

Soetkin Hoessen van dezelfde partij greep dan weer naast een derde zetel voor Groen in het Vlaams parlement. Zij overweegt nu een job in het onderwijs of duurzaam ondernemen. “Ik vind het een privilege dat wij tien maanden de tijd krijgen om onze weg te zoeken, maar ik kan niet goed stilzitten,” vertelt Hoessen. “Ik ben ook niet zo teleurgesteld omdat ik de campagne mee heb getrokken en we als partij wel een goed resultaat hebben neergezet.”

Life goes on, zegt ook Els Rochette. “Het is niet dat mijn leven alleen rond politiek draait. Ik zit in de raad van bestuur van Doucheflux, ik ben vrijwilliger in het lokale dienstencentrum Miro en ik ben lid van de Liga voor Mensenrechten. Al die activiteiten zet ik deze dagen gewoon verder,” zegt Els Rochette. “Mijn engagement stopt niet en ik val niet in een zwart gat.”

Gemeenteraadsverkiezingen

Veel tijd om te bezinnen heeft niet iedereen. In oktober komt een deel van de oud-parlementsleden al weer op bij de lokale verkiezingen. Zo ook Hoessen in Brussel-Stad en Els Rochette in Vorst. “Ik hoop dat we lessen kunnen trekken uit onze campagne, want misschien zaten we te hard in onze eigen bubbel,” reflecteert Rochette over het verlies van Vooruit. “Ik heb de laatste jaren hard gewerkt in het parlement, voor en achter de schermen, en veel gedaan voor vluchtelingen, dak- en thuislozen en andere sociale thema’s. Ik dacht eerlijk gezegd dat dat wel zichtbaar was en ik daardoor kon rekenen op stemmen.”

Ook bij Ecolo willen ze nadenken over hoe ze hun beleid beter kunnen uitleggen. “We hebben onze verwezenlijkingen niet genoeg in de verf gezet of gedeeld via sociale media,” zegt Pauthier, die zelf wel soms video’s deelt via Facebook over haar eigen parlementair werk. “Bijvoorbeeld rond de Josafatfriche of metrolijn 3. Ik krijg dan veel steun, dus ik zie dat mensen die uitleg nodig hebben.”

Zowel Pauthier als Rochette denken tenslotte dat hun partijen te weinig overtuigend hebben gewerkt in de volkswijken, of rond antidiscriminatie. “Tijdens huisbezoeken met progressieve Nederlandstalige Brusselaars en onder vrienden merkte ik toch een zekere frustratie met de nationale partijlijn van Vooruit, die volgens sommigen te veel naar rechts opschuift,” zegt Rochette. “Misschien heeft ons dat stemmen gekost. Dat, en Fouad (lacht).”