Lahbib wil meer zichtbaarheid voor Europese humanitaire hulp

De Europese humanitaire hulp moet veel zichtbaarder worden, vindt Eurocommissaris Hadja Lahbib uit Brussel. Vanaf zondag gaat de nieuwe Europese Commissie van start, en de ontslagnemende minister van Buitenlandse Zaken, krijgt daarin de bevoegdheden Paraatheid, Crisisbeheer en Gelijkheid.

De humanitaire noden nemen toe, en de budgetten zijn niet onbeperkt. "Er zullen dus nieuwe strategieën ontwikkeld moeten worden", aldus Lahbib. Sinds haar voorganger Janez Lenarčič in 2019 aantrad, is het aantal mensen dat humanitaire hulp nodig heeft immers verdubbeld. In 2023 ging het, volgens de VN, om 339 miljoen mensen.

"Ik wil de Europese humanitaire hulp veel meer zichtbaarheid geven", zei Lahbib in een gesprek met Belgische journalisten. "Europeanen zijn fier op de hulp die we leveren, maar die hulp is ook te weinig bekend. Dat ligt deels aan de architectuur van die hulp, waarvoor we vaak via VN-agentschappen werken. Met als gevolg dat ter plaatse eerder VN- dan EU-vlaggen te zien zijn."

De nieuwe commissaris wil daarom meer samenwerken met actoren op het terrein, ook omdat op die manier efficiëntiewinsten te boeken zijn. Daarnaast is ze van plan de privésector meer te betrekken.

Internationale crisissen

In mei zal ze in Brussel een forum rond humanitaire hulp organiseren waarop ook de bedrijfswereld uitgenodigd zal worden. "Ik denk dat de privésector moet bijdragen", zegt Lahbib. "Dat is goed voor de reputatie van deze bedrijven, maar het is ook nodig. We zien dat nu al bij Oekraïne, waar bedrijven in ons land opslagplaatsen voor hulp aanbieden. Ik wil dat de komende jaren nog verder ontwikkelen."

Als commissaris bevoegd voor humanitaire hulp zal ze veel crisissen op haar bord krijgen: de Gazastrook, maar daarnaast eveneens de oorlogen en crisissen in Afghanistan, Soedan, Syrië... die vaak aan de aandacht ontsnappen. Daarbovenop zijn er alsmaar vaker en alsmaar zwaardere natuurrampen, en tegelijk ziet het er niet naar uit dat de budgetten zullen toenemen om de noden te lenigen. Waar zal Lahbib de klemtoon leggen? "De verdragen schrijven duidelijk voor dat we ons geen focus kunnen toestaan: de EU moet solidair zijn en hulp bieden overal waar mensen humanitaire hulp nodig hebben."

Budgettaire druk

Daarom zal Lahbib dus aankloppen bij de privésector, maar ook van de lidstaten verwacht ze dat ze een duit in het zakje doen. "Onder het Zweeds EU-voorzitterschap, in de eerste helft van vorig jaar, beloofden de 27 dat ze 0,07 procent van hun bnp aan humanitaire hulp zullen besteden. Ik zal erover waken dat ze die belofte houden, maar er ook bij andere landen voor ijveren dat ze bijdragen." Donderdag nog schreef Politico dat de nieuwe Commissie de bezetting op de EU-ambassades drastisch wil inperken, om meer personeel in te zetten in de landen waar de Unie een strategisch belang heeft.

Volgens Politico leidt dat tot zorgen over verlies van diplomatiek gewicht in regio's zoals Afrika en Zuid-Amerika. "Misschien moeten we efficiënter zijn", zegt Lahbib daarover. "We weten allemaal dat er besparingen komen, en dus moeten we rationeel en pragmatisch zijn. En dat gaat samen met een beter overleg met iedereen in de cluster van de 'buitenlandse actie', waar ik deel van uitmaak samen met onder meer Kaja Kallas, de volgende Hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken."