N-VA heropent debat over Beliris-fonds: 'Er is oneigenlijk gebruik van gemaakt'

Moet de federale overheid via het investeringsfonds Beliris zwembaden en kinderdagverblijven in Brussel blijven financieren? Nee, vindt de N-VA, "want dat was eigenlijk nooit de bedoeling". De partij pleit voor een striktere besteding van de 125 miljoen euro per jaar.

De gemeente Elsene kondigt aan dat het zwembad in december heropent. Met dank aan Beliris, dat zowat 6 miljoen euro - of 70 procent - van de renovatiekosten voor zijn rekening nam. Dat is oneigenlijk gebruik van de Beliris-middelen, vindt Kamerlid Wouter Raskin (N-VA), die dinsdag met vier partijgenoten een resolutievoorstel over Beliris indiende in de bevoegde Kamercommissie.

Beliris, een samenwerking tussen de federale staat en het Brussels Gewest, wordt gefinancierd door de federale kas. "In de loop der jaren werden heel wat federale middelen geïnvesteerd in de bouw of de renovatie van sociale woningen, scholen, kinderdagverblijven en zwembaden. Dat lijken allemaal projecten die eerder tot de kernbevoegdheden behoren van het Brussels Gewest, van de gemeenschapscommissies en/of de lokale besturen", zo staat in het resolutievoorstel, dat ook gesteund wordt door N-VA-zwaargewicht Theo Francken.

"Ze hebben eigenlijk rechtstreeks niets te maken met de wettelijke doelstelling van het Beliris-fonds, met name bijdragen aan de verbetering van de uitstraling en het imago van Brussel als hoofdstad en internationale stad."

125 miljoen euro per jaar

Volgens N-VA – daarin gevolgd door Vlaams Belang en Open Vld – is Beliris te veel uitgegroeid tot een extra financieringskanaal waarmee de Brusselse regering algemeen beleid kan voeren, met projecten zonder nog een nationale of internationale dimensie. De inwoners van Vlaanderen en Wallonië financieren op die manier projecten waar ze geen enkele baat bij hebben, zo gaat de redenering verder.

Het is lang niet de eerste keer dat N-VA een voorstel lanceert voor een strakkere omlijning.

Beliris, dat vorig jaar nog zijn 30-jarig bestaan feestelijk vierde, is ontstaan als samenwerkingsakkoord tussen het federale niveau en het Brussels Gewest met als doel de Belgische en Europese hoofstadfunctie van Brussel te financieren. De bouw van de autotunnels was het grote dossier van de beginjaren.

De federale staat kent Beliris 125 miljoen euro per jaar toe. Dat wordt nog steeds vooral gebruikt voor grote mobiliteitswerken, zoals de veelbesproken metro 3, maar in de voorbije decennia werd het actieterrein - via zogeheten 'bijakten' - uitgebreid naar andere, meer lokale domeinen, zoals parken, sociale woningen, stadsvernieuwing, cultuur en sport.

'Imago is verbeterd'

De Franstalige partijen reageerden negatief op het N-VA-voorstel. "Beliris heeft intussen honderden projecten gefinancierd die het imago van Brussel hebben verbeterd als Europese hoofdstad, en dat is voordelig voor heel België", verklaarde Gilles Foret (MR) in de Kamercommissie.

PS-kamerlid Hugues Bayet ziet een Vlaams communautair manoeuvre in het resolutievoorstel en stemt al zeker tegen. Hij ontkende niet dat heel wat lokale projecten op de eerste plaats de inwoners van Brussel ten goede komen.

"Maar ze komen ook ten goede aan de bezoekers en pendelaars, of ze nu van Vlaanderen of elders komen." Hij wees er nog fijntjes op dat Brussel "ook de hoofdstad van Vlaanderen" is.

De meest veelzeggende reactie kwam misschien wel van CD&V-Kamerlid Tine Gielis. "We denken dat het meer aangewezen is om de aanwending van de Beliris-middelen onderwerp te laten uitmaken van de lopende regeringsonderhandelingen", zei ze.

Eind augustus lekte al uit dat federaal formateur Bart De Wever (N-VA) een budgetbeperking voor Beliris als een van de mogelijke besparingsposten ziet om de Belgische begroting op orde te krijgen.