Reggie Washington: 'Racisme uit zich hier vooral via smakeloze grappen'

Op 25 mei overleed in de VS de zwarte Amerikaan George Floyd nadat een politieagent ruim acht minuten lang met zijn knie op diens nek leunde en zo de luchttoevoer afsneed. Floyds dood deed in de VS protesten ontvlammen, en ook in de rest van de wereld is de hashtag #BlackLivesMatter springlevend. Drie Brusselse artiesten getuigen over dagelijks racisme en hun hoop op fundamentele veranderingen. Vandaag: jazzbassist Reggie Washington.

“Zelf maakte ik op een album nog nooit een politiek statement, maar na eerst tijdens de pandemie helemaal afgekoppeld te zijn geweest van de buitenwereld, komt er door de gebeurtenissen in de VS nu zoveel energie vrij dat het haast een noodzaak wordt.”

De Amerikaanse jazzbassist Reggie Washington (57) zegt het geweld van de voorbije dagen te begrijpen. “Men is het beu dat er niets verandert. Maar als schrijvers, kunstenaars of muzikanten is het onze plicht om de energie die nu vrijkomt te capteren en als love warriors te verspreiden.”

“Ik hoorde saxofonist Wayne Shorter ooit beschrijven hoe kwaad hij en de andere Jazz Messengers waren toen een uitsluitend witte jury de hoofdverdachten van de moord op de zwarte burgerrechtenactivist Medgar Evers had vrijgesproken, en hoe die razernij zijn weg vond naar hun volgende studio-opname. Zo moet muziek zijn.”

Toen Washington een kleine 15 jaar geleden in Brussel arriveerde in het zog van zijn toekomstige Belgische vrouw, had hij er al een lange carrière als reizend muzikant opzitten. In die tijd ervoer hij dat discriminatie en racisme zich niet beperkten tot zijn thuisland. “Toen we met Buckshot LeFonque, de band van Branford Marsalis, in businessclass vlogen, gingen stewards soms bellen of onze boardingpasses wel klopten. Op de luchthaven van Milaan zag ik een politieagent ooit op de staart van zijn hond trappen alvorens hij hem mijn richting uit duwde. Ben ik geen Afrikaanse vluchteling, dan zal ik als muzikant wel drugs bij me hebben… We zijn ook ooit van de trein gezet omdat we niet meteen het juiste ticket toonden, waardoor we een optreden misten.”

Onder muzikanten zelf heeft Washington die problemen nooit ervaren. In België vindt hij racisme heimelijker dan in de VS. “Hier uit het zich via smakeloze grappen. Om de eigen onzekerheid en onwennigheid met het thema te camoufleren, vermoed ik.”

Washington groeide op in een gemengde maar overwegend witte middenklassewijk op Staten Island, in de suburbs van New York. Hij herinnert zich nog dat toen Martin Luther King vermoord werd, de lessen stopten en iedereen naar huis mocht. “Als kind zag ik vooral racisme uit onwetendheid. ‘Wat al die goddamn niggas hier kwamen doen?’ hoorde ik onze Italiaanse buurman vragen aan mijn vader, die hem er stomverbaasd op wees dat hij ook zwart was. ‘Ja, maar jullie horen bij de goeden!’ klonk het dan.”

Pas toen hij in zijn tienerjaren terechtkwam in een veel wittere school, werd hij geconfronteerd met schaamtelozere vormen van racisme. “Toen ik met mijn gekleurde highschool sweetheart op de bus stond te wachten, hoorden we plots iemand fucking niggers roepen uit de cabine van een pick-uptruck, die vervolgens zijn motor liet ronken en deed alsof hij op ons zou inrijden.”

“Wat nu gebeurt, zat er al langer aan te komen,” stelt Washington. “Agent Orange 45 (hij weigert de naam Trump uit te spreken) heeft de onwetenden en de hopelozen zoveel schrik aangejaagd dat alles hun afgepakt zal worden door mensen van kleur. De moord op Floyd was de steekvlam, het internet en de sociale media deden de rest. Beelden die je doen kokhalzen zijn altijd de brandstof geweest voor de burgerrechtenbeweging. Ik las net dat het Austin Symphony Orchestra een muzikante ontslagen heeft na een racistische post op haar sociale media. Het is een stap in de goede richting, het leger de straten insturen is dat niet. Er zullen systemische veranderingen nodig zijn om de lont uit het kruitvat te halen.”

Morgen: muzikante Esinam Dogbatse