Onderfinanciering van het Rijksarchief: 'Iedere werknemer voert twee à drie jobs uit'

Federale wetenschapsinstellingen dreigen de helft van hun subsidies te verliezen, zo ook het Rijksarchief: "De situatie is nu al onhoudbaar, bij extra besparingen is het game over", aldus Nico Wouters, hoofd van het studiecentrum CegeSoma, binnen het Rijksarchief.

Het voornemen van de regeringsonderhandelaars om de middelen voor federaal wetenschapsbeleid te halveren komt hard aan bij instellingen zoals het KMI, De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, de Koninklijke Bibliotheek, maar ook bij het Rijksarchief. "Het werk dat wij dagelijks verrichten is onbekend en zo blijkt ook onbemind", meent Nico Wouters.

"Nochtans is het onzichtbare werk dat wij verrichten belangrijk voor de democratie en het collectief geheugen. Wij archiveren niet alleen verkoopsaktes van huizen en bewijsstukken van uw pensioen, wij beheren ook de historische archieven van onder meer ons koloniaal verleden en de wereldoorlogen", somt Wouters op. "De terbeschikkingstelling van die stukken voor burgers en onderzoekers is essentieel voor de transparantie van de democratische samenleving en het kritisch omspringen met het verleden."

Kritieke toestand

"De situatie is nu al dramatisch", benadrukt Wouters. "Jaar na jaar wordt er bespaard, zodat iedereen die bij ons werkt nu al twee à drie jobs uitvoert om de instelling recht te houden. We schurken tegen een crisis aan. Terwijl onze leeszalen wel elke dag vol zitten met genealogen, onderzoekers en burgers."

"We kunnen onze dienstregeling niet meer garanderen en het aantal te archiveren stukken loopt op. Een grote misvatting is ook dat de archieven volledig online raadpleegbaar zijn", stelt Wouters. "Het digitaliseren van onze archieven is een heel duur werk en momenteel is slechts twee procent ervan gebeurd."

"Een tweede misvatting is dat de geschiedenis volledig gekend is. Er zijn nog enorme gaten in onze kennis, zelfs over bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog. Die zullen alleen maar groter worden door ons gebrek aan slagkracht en de laksheid in ons land tegenover de historische waarde van archieven", gaat hij verder. "Sommige beleidsmakers schatten ons patrimonium en expertise niet naar waarde, maar zien het als oud papier."