Gunstig advies voor verplichte openstelling Stocletpaleis

Ans Persoons (Vooruit.brussels) wil het beschermde Stocletpaleis, in privéhanden, enkele dagen per jaar verplicht openstellen. De ontwerpordonnantie die ze daarvoor indiende, heeft nu een gunstig advies van de Raad van State gekregen. Die noemt de regeling billijk.

Het Stocletpaleis is Unesco-werelderfgoed, maar de erfgenamen willen het paleis niet openstellen voor publiek. Dit tot frustratie van staatssecretaris voor Erfgoed Ans Persoons, die in oktober met de Brusselse regering een ontwerpordonnantie indiende, om het pand gedurende enkele dagen per jaar toch verplicht open te stellen.

Zo'n ontwerpordonnantie gaat gepaard met advies van de Raad van State, die nagaat of de nieuwe wetgeving wel grondwettelijk is. Onze redactie kon dat advies inkijken.

En dat is gunstig. Volgens de Raad van State wordt het eigendomsrecht ingeperkt, maar mag het omdat het hier om een legitiem doel gaat, "te weten de bescherming van het culturele erfgoed en de bevordering van het recht op culturele ontplooiing."

Evenwicht

Voorwaarde is wel dat er een "billijk evenwicht" is tussen dat algemeen belang en de grondrechten van het individu. Ook daar wordt volgens het advies aan tegemoetgekomen in de ontwerpordonnantie. Er zijn namelijk heel wat waarborgen voor eigenaars om gehoord te worden en/of verzet aan te tekenen.

Zo is er een comité van onafhankelijke experten, dat de praktische haalbaarheid van een openstelling nagaat, is er ruimte om te onderhandelen, kan de openstelling ook subsidies opleveren en kan het besluit om het pand verplicht open te stellen aangevochten worden bij de Raad van State. Daarenboven geldt die openstelling telkens maar voor vijf jaar, waarna de procedure moet worden overgedaan.

"De verplichte openstelling is met vrij veel garanties omringd", zegt Marie-Sophie de Clippele (Universiteit Saint-Louis). "Dat zorgt ervoor dat de maatregel proportioneel is."

Vijftien dagen

Overigens zullen ook bewoonde panden – wat bij het Stocletpaleis niet het geval is – verplicht kunnen worden opengesteld, "mits respect voor de rechten van de bewoners", leest het advies.

Voor die verplichte opening is geen financiële compensatie voorzien. Wel neemt de regering alle kosten op zich, gaande van openbare toiletten tot een gids en security. "Ook dat is goed nieuws want heel wat eigenaars die hun pand nu al openstellen, klagen dat dit soms deels op hun kosten gebeurt", aldus De Clippele.

De openstelling duurt maximaal vijftien dagen per jaar. "Dat is all-in, inclusief opbouw en afbraak", stelt het kabinet.

Timing

De regering vraagt nu nog een advies aan Brupartners, de voormalige Economische en Sociale Raad van het gewest, waarna de ontwerpordonnantie in tweede lezing door de regering kan worden goedgekeurd.

"Dat is ten vroegste binnen een maand", klinkt het bij het kabinet Persoons. "De ambitie blijft om deze ordonnantie voor het einde van deze legislatuur goedgekeurd krijgen."

Het kabinet laat nog weten dat de onderhandelingen met de erfgenamen van Stoclet altijd zijn blijven lopen.