Edito: Net Brussel is een staat in de staat

Het Agentschap Net Brussel ligt onder vuur. Al de halve vorige legislatuur, en nu er aan een regeerakkoord wordt gewerkt, duikt de kritiek weer op. Een gat in de begroting van 50 miljoen euro door een onzorgvuldig personeelsbeleid, weinig oog voor strategische doelstellingen en beheersproblemen aan de top.

In Le Soir schetsen anonieme bronnen een weinig fraai beeld. We moeten een kat een kat noemen. Naar Brusselse normen functioneert Net Brussel op zich meer dan behoorlijk. Een ophaling twee keer per week in een door files geteisterde hoofdstad. Doe het hen maar na. Het is ook een service die je in andere steden zelden krijgt. En op de koop toe is de ophaling bijna gratis.

Maar moeten we daar tevreden mee zijn? Brussel hinkt duidelijk achterop in het afvalbeleid. Het is haast onmogelijk om nog de sorteernormen te halen die Europa oplegt tegen 2020. Dat is al volgend jaar. Tegen dan moet vijftig procent van het afval gesorteerd en gerecycleerd worden. Vandaag haalt Brussel amper veertig procent. Verontrustend is dat er voor de gele en blauwe zakken een plafond bereikt is. Daar is nog weinig marge om een sprong voorwaarts te maken.

Er moet naar andere fracties gekeken worden: grof huisvuil is een groot probleem. Te veel meubels, televisies, bouwafval belanden gewoon op straat. Dat heeft met een gebrek aan controle en burgerzin te maken, maar ook met een schandalig tekort aan containerparken. Verder verzeilt nog te veel keukenafval in de witte huisvuilzak.

Het is een oud zeer. Het is erg moeilijk om daar vanuit het beleid verandering in te brengen. Zo blijkt keer op keer. Net Brussel, dat voor de afvalophaling instaat, is een staat in de staat. Hoe dat komt? Kort door de bocht: aan het hoofd staat een PS-apparatsjik, voormalig kabinetschef van minister Eric Tomas, die in de tang wordt genomen door de vakbonden.

Elke grote verandering wordt gepareerd met een stakingsdreiging. En een staking van de vuilnisophalers wil geen enkele beleidsmaker in de stad.

Het verklaart deels waarom staatssecretaris Fadila Laanan (PS) de vorige legislatuur nauwelijks iets heeft bereikt. Maar het ontbreekt de regering tegelijk ook aan moed. Er zijn wel degelijk maatregelen mogelijk om het aandeel gesorteerd afval te verhogen: meer containerparken, een betaalzak voor restafval, een verplichte ophaling van organisch afval, statiegeld op blik en op petflessen.

Er is dus veel werk aan de winkel voor de nieuwe staatssecretaris bevoegd voor Openbare Reinheid. Het zal zaak zijn om fundamentele stappen te zetten om het restafval te verminderen en dat in vol overleg te doen met het personeel van Net Brussel.

Maar eerst moet er schoon schip gemaakt worden binnen het management. Er zijn de afgelopen maanden een handvol audits uitgevoerd om zicht te krijgen op de disfuncties. Die moeten als basis dienen voor een gestroomlijnde werking. En daarbij moet het algemeen belang primeren boven het (PS-)partijbelang.