Leo Camerlynck: 'Stalle en Kalevoet waren water en vuur'

BRUZZ wil weten hoe het is om in Ukkel te wonen en belde aan bij inwoner en Brusselkenner Leo Camerlynck.

Leo Camerlynck is een man van meer dan één passie. Er zijn West- en Frans-Vlaanderen, er is de natuur en er is de geschiedenis van Ukkel.

Hij kent als voormalig woordvoerder van de MIVB de stad door en door. In pre-internettijden konden journalisten hem opbellen met vragen als 'In welke straat van welke gemeente vind ik tramhalte X of Z?' Zijn antwoord kwam spontaan.

Maar nu, op zijn 66ste, heeft hij het drukker dan ooit. Na ons gesprek heeft hij nog een vergadering met de volkstuinders.

Ukkel is een van de gemeenten met weinig Nederlandstalige identiteitskaarten, drie tot vier procent, steekt Camerlynck van wal. Maar er zijn meer Nederlandstaligen of echte tweetaligen, zegt hij.

"Ze hebben een Franstalige identiteitskaart, ze lezen Het Laatste Nieuws en hun kleinkinderen gaan naar het Nederlandstalig onderwijs."

Ukkel is de gemeente waar ook om en bij de tienduizend Fransen wonen. Maar dat is vandaag.

Camerlynck stopt me een tweetalige brochure in handen. Dialecten in Ukkel/Les dialectes Ucclois, uitgegeven door de Geschied- en Heemkundige Kring van Ukkel en Omgeving, met de steun van het Davidsfonds van Ukkel Stalle.

Het verenigingsleven bloeit in Ukkel. Camerlynck: "45 jaar geleden ben ik met de studie van de Ukkelse dialecten begonnen, ik heb nog geweten dat de dialecten van vader op zoon, van moeder op dochter doorgegeven werden."

Camerlynck vertelt smakelijk over de verschillen tussen de wijken. Verrewinkel en de Kleine Hut waren veertig jaar geleden nog echt den boerenbuiten.

De Kat, de wijk die loopt van het Vanderkindereplein tot aan Coghen, is de wijk waar de marolliens die weggejaagd waren door Poelaert, de Skieven Architek,hun toevlucht zochten. "Er waren 125 gezinnen die naar De Kat verhuisden. In die tijd was dat een pak volk, volkse gezinnen hadden toen acht, negen, tien kinderen.

Iedere wijk had zijn eigen dialect, iedere wijk had zijn eigen identiteit en die leeft nog voort, zij het veel minder uitgesproken." Zelf woont Camerlynck in Stalle, de wijk waarvan de jonge mannen eertijds
naar Sint-Job gingen voor de meisjes en zoals het hoorde, werd er ook gevochten.

Als heemkundige weet Camerlynck dat er niet veel gemeenten zijn waar er zoveel bijnamen zijn, zoals de Zotten van Ukkel, de Preekeiren van Sint-Job, de Zoêvelbooren van Stalle, de
Kezzekwiekers van Kalevoet en de Voskes van het Vossegat.

Camerlynck: "Stalle en Kalevoet waren water en vuur. Stalle was de parochie van de boerkozen, er
heerste een mentaliteit van gezond boerenverstand. Kalevoet daarentegen was de wijk van de kleine bediendes, sinds de tram naar Kalevoet is gekomen, wonen er ook veel traminots."

Het is goed wonen in Ukkel, zegt Camerlynck die zelf in de Edouard Michielsstraat woont, een straat met huizen in Engelse cottagestijl. Hij ijvert ervoor om die huizen te laten beschermen.

Camerlynck: "Ukkel is de tweede grootste gemeente van Brussel, de langste afstand op Ukkels grondgebied is acht kilometer, maar met 440 ha Zoniënwoud en 150 hectare bos kunnen we niet klagen. We hebben stad en minder stad, maar spijtig genoeg hoe langer hoe minder den buiten."

"Maar iets moet me toch van het hart: journalisten schrijven altijd over die laatste Brusselse boer in Sint-Agatha-Berchem, maar in Ukkel zijn er nog vier boerenbedrijven, en ook landbouwgrond die
door een landbouwer uit Sint-Pieters-Leeuw gebruikt wordt."

Aan het einde van Camerlyncks straat zijn de polders en kwelders beschermd, de weiden lopen weer
onder. "Veertig jaar hebben we ervoor geijverd," zegt hij, waarna een lofzang volgt op de natuur in Ukkel, de berg van Sint-Job en het Avijlplateau, de ijskelder met de vleermuizenkwekerij en de imkers.

Diversiteit, natuur en geschiedenismaken Ukkel voor Camerlynck tot wat het is.