Sint-Lambrechts-Woluwe: Maingain, de koning te rijk

Wie Sint-Lambrechts-Woluwe zegt, zegt Olivier Maingain. De Défi-voorzitter is de onbetwiste sterke man van de gemeente. Hij zet sinds 2006 de francofone traditie verder van zijn voorganger wijlen Georges Désir, die er dertig jaar de plak zwaaide.

Ondanks het vlijmscherpe en controversiële imago van Olivier Maingain in de nationale politiek, is zijn houding op gemeentelijk vlak veel milder. Zelfs zijn grootste politieke tegenstanders, de Vlamingen in de gemeentepolitiek, geven toe dat hij een begenadigd bestuurder is.

De burgemeester leidt dan ook een ploeg met een comfortabele meerderheid. Zijn Lijst van de Burgemeester, een verzamellijst van Défi-leden, onafhankelijken en dissidenten van de MR, haalde 55 procent van de stemmen. Hij slaagde erin de twee verkozen Franstalige christendemocraten in de meerderheid te loodsen, waardoor de andere christendemocraat, de Vlaamse oudgediende Georges De Smul (CD&V), alleen in de oppositie terechtkwam. Door die zet heeft Maingain een bijzonder comfortabele meerderheid van 26 op 37 zetels en kan hij besturen zonder communautair gezichtsverlies te lijden. En dat is uiteraard belangrijk voor een voorzitter van Défi.

Inspiratie

“Ik heb de indruk dat meneer Maingain op de eerste plaats voorzitter is van zijn partij en dan burgemeester van zijn gemeente,” zegt oppositielid voor Ecolo Jean-Claude Van Der Auwera. “Hij is een mooiprater, maar hij bestuurt zijn gemeente slecht.” Van Der Auwera verwijt Maingain dat hij regeert als een koning over zijn koninkrijkje, een bedje waarin volgens hem wel meer Brusselse burgemeesters ziek zijn. De MR, de vroegere bestuurspartner van Maingain, noemt het bestuur ‘ongeïnspireerd’. “Het bestuur doet alleen het strikt noodzakelijke, maar denkt niet verder na,” zegt MR-gemeenteraadslid Julie Van Goidsenhoven-Bolle.

Een dossier dat zowel de almacht van de bestuursploeg als de onmacht van de oppositie verbeeldt, is de heraanleg van het Sint-Lambertusplein. Het plein werd in 2014 opengebroken en moest een autoluwe ontmoetingsplek worden in de gemeente. De werkzaamheden, zo verzekerde de burgemeester, zouden op tijd achter de rug zijn. Mochten er vertragingen optreden, zou de gemeente boetes opleggen aan de aannemer. “Wat zien we? Het plein is dan wel ingehuldigd, maar de werkzaamheden duren nog voort. Bovendien betaalt Maingain de handelaars bijzonder veel geld om de vertragingen te compenseren.” Maar ook die kritiek glijdt van de burgemeester af als water van een eend.

“Ongeïnspireerd? De gemeente is zodanig goed bestuurd dat de oppositie met geen enkel voorstel komt hoe het anders moet,” zegt Maingain zelfverzekerd. “De oppositie stelt hier niet veel voor. Ze verliezen zich in details omdat ze anders niets tegen het beleid in kunnen brengen.” Ondanks het verontwaardigde weerwerk, slaagt de oppositie er dus niet in een deuk in een pak boter te slaan.

De politieke en culturele hegemonie van de francofonie, de kern van Maingains partij Défi, staat ondanks het zelfvertrouwen van de burgemeester zwaar onder druk. Zelfs in het kalme Sint-Lambrechts-Woluwe is de internationalisering niet te stoppen.

“De gemeente heeft het imago rijk te zijn,” zegt schepen voor Financiën Xavier Liénart (ex-CD&V). “Maar ik zou eerder zeggen dat er een gevaar heerst voor polarisatie. Het gemiddeld inkomen daalt in de gemeente en de wachtlijsten voor sociale woningen worden steeds langer.”

Voor de schepen is die demografische verandering ook de grootste politieke uitdaging. Hij wijst erop dat ongeveer de helft van de Sint-Lambrechtenaren niet bijdraagt aan de gemeentekas. Enerzijds zijn er de mensen die te weinig verdienen om personenbelasting te betalen, anderzijds zijn er de inwoners die werken bij de Europese instellingen en die vrijgesteld zijn van die belasting.

Decumul

“Bovendien is bijvoorbeeld het budget van het OCMW in zes jaar tijd met 3,5 miljoen euro gestegen. De pensioenlasten nemen een steeds grotere hap uit de begroting,” zegt Liénart. De bezuinigingsoperatie die hij in 2014 heeft ingezet, werpt volgens de schepen vruchten af. De gemeentebegroting sluit af met een licht overschot. Door te raken aan de belastingen op vastgoed, konden de gemeentelijke opcentiemen op de persoonsbelasting naar beneden. Dat percentage is nu met 5,7 procent het laagste van het gewest.

Op de populariteit van Maingain zit voorlopig geen sleet. Zeker niet na de politieke crisis in Franstalig België, waaruit hij brandschoon is verrezen met verregaande ideeën over cumul en transparantie. Wordt hij verkozen, dan kiest hij resoluut voor het burgemeesterschap en geeft hij zijn kamerzitje op.

Vlamingen

Wat met de Nederlandstaligen? Xavier Liénart, die bij de vorige verkiezingen al een plaats kreeg op de Lijst van de Burgemeester, zal opnieuw kandidaat zijn op die lijst. Philippe Geelhand (Open VLD) nam in 2016 ontslag uit de gemeenteraad, maar keert terug naar de gemeentepolitiek. Over zijn positie op de liberale lijst wordt nog onderhandeld. Lieve Lippens, die in de OCMW-raad zit, en George De Smul (beiden CD&V) vertegenwoordigen op dit moment de andere Vlaamse stem in de gemeente. Hij onderhandelt naar eigen zeggen met verschillende partijen om verkiesbare plaatsen te versieren voor Nederlandstaligen. Bij de vorige verkiezingen kwamen ze nog samen op met de CDH, maar die kozen eieren voor hun geld en lieten De Smul vallen, en kozen voor de meerderheid van Maingain. Toch lijkt De Smul, die 71 is, strijdvaardig. “Ik roep op om te stemmen voor Nederlandstaligen. Het is zo belangrijk om een stem te hebben en die te laten horen,” zegt hij.

‘Ja, er zijn twee Maingains’

Sint-Lambrechts-Woluwe is al jaar en dag een bastion van de francofonie. Eerst verpersoonlijkt door wijlen burgemeester George Désir, die er dertig jaar de plak zwaaide, en nu door zijn poulain Olivier Maingain, die sinds 2006 aan de macht is. En wie Olivier Maingain zegt, zegt taalstrijd. Toch lijkt Maingain een ander petje te dragen in zijn gemeente dan in de nationale politiek. “Ja, er zijn twee Maingains,” zegt zijn lokale politieke vriend en schepen Xavier Liénart. “Er is de partijvoorzitter, en er is de burgemeester.”

Toch is het thema niet weg te denken in de lokale politiek. Er was jarenlang geen schepen voor de Nederlandstalige gemeenschap in de gemeente. De Nederlandstalige Liénart werd bij het begin van de legislatuur schepen van Informatica en was ironisch genoeg bevoegd voor de relaties van de Franstaligen in de Rand, later kreeg hij ook Financiën en Begroting op zijn bord. Pas toen schepen Monique Louis op pensioen ging in 2015, kreeg Liénart er een deel Nederlandstalige beleidsdomeinen bij. Hij is nu ook bevoegd voor het Nederlandstalig onderwijs en de bibliotheek. “Ik weet dus wat gedaan,” zegt Liénart, die zichzelf eerder als een technocraat ziet dan als een rasechte politicus. Laat staan communautaire scherpslijper. “Over het communautaire zwijg ik hier in de gemeente,” zegt hij.

De symbolische communautaire twistappel in Sint-Lambrechts-Woluwe is het gemeenteblad Wolu Info. Zo’n blad hoort tweetalig te zijn, maar burgemeester Maingain laat na het blad volledig tweetalig te maken: er zijn sinds 2015 twee eentalige versies. “De houding van Maingain over Wolu Info is typisch voor zijn taalbeleid in de gemeente,” zegt oudgediende in de gemeenteraad Georges De Smul (CD&V). “Weet je dat dat blad eerst veel te laat in de bus kwam?” zegt De Smul, al dertig jaar de kleine Vlaamse kiezel in de schoen van het francofone bestuur in Sint-Lambrechts-Woluwe. “Mijn vrouw merkte op dat de meeste activiteiten al voorbij waren. Nu is het al veel beter, maar het blad is nog altijd gescheiden. De Nederlandstaligen zijn duidelijk geen prioriteit voor de burgemeester. En dat is toch jammer.”

“Ik kan niet zeggen dat Vlamingen in Sint-Lambrechts-Woluwe gediscrimineerd worden, de dienstverlening is bijvoorbeeld vlekkeloos, maar we worden wel al jarenlang genegeerd,” zegt Kurt Deswert (Open VLD), voorzitter van de raad van bestuur van het gemeenschapscentrum Op-Weule. “De gemeente laat na dingen te doen die eigenlijk moeten gebeuren. De Prinses Paola- en de Klimopschool wachten al vijftien jaar op een grondige renovatie en uitbreiding. Nu is er eindelijk een Vlaamse schepen bevoegd, maar de dossiers gaan nog steeds heel traag. Je merkt dat de gemeente nooit heeft geïnvesteerd in contacten met de Vlaamse gemeenschap. Daarom gaat het hier zo tergend traag.”