Grote verschillen tussen opkomstcijfers gemeenten

Ook al geldt in ons land eigenlijk opkomstplicht, toch zijn er altijd mensen die niet komen opdagen op verkiezingsdag. In Sint-Joost-ten-Node kwam één kiezer op de vier niet opdagen, of stemde die blanco, in Sint-Pieters-Woluwe was dat één kiezer op de tien. Er bestaan dus grote onderlinge verschillen binnen het Brussels gewest op het vlak van de 'nuttige stem'.

Dat blijkt uit een analyse van Le Soir.

De top drie van gemeenten waar het percentage zogeheten 'nuttige stemmen' het laagst ligt bestaat uit Sint-Joost-ten-Node (74,02%) gevolgd door Evere (76,45%) en Anderlecht (77,5%). De gemeenten met de hoogste participatiegraad op 14 oktober zijn dan weer Sint-Pieters-Woluwe (84,44%), Watermaal-Bosvoorde (83,73%) en Oudergem (83,56%).

In het Brussels gewest ging 15,86% van de stemgerechtigden niet naar het stemhokje, nog eens 5% stemde blanco. Ongeldig stemmen kan niet in Brussel, door het digitale stemsysteem. Met andere woorden: 20,86% bracht geen nuttige stem uit.

Opkomst stijgt licht

"Het is een moeilijke oefening", erkent onderzoekster Vaia Demertzis (CRISP) in Le Soir. "Omdat je geen informatie hebt over de mensen die niet komen opdagen, blanco of ongeldig stemmen. Die cijfers worden trouwens allemaal samengeteld."

Wel stelt Demertzis vast dat voor deze gemeenteraadsverkiezingen de opkomst iets hoger ligt dan bij de vorige edities. Dat kan deels verklaard worden door het feit dat we nu al 4 jaar op rij niet zijn gaan stemmen. Demertzis maakt daarmee dezelfde analyse als politicoloog Pascal Delwit.

Socio-economische situatie gemeente gelinkt aan participatie

De drie Brusselse gemeenten met het hoogste aandeel 'nuttige stemmen' bevinden zich in het zuiden van het gewest. Niet toevallig de gemeenten die het goed doen op socio-economisch vlak en waar de scholingsgraad hoog is. "Het is een publiek dat zich bewuster is van de impact van de politiek op het dagelijks leven", aldus Demertzis. Meer mensen gaan dus naar het stemhokje en er wordt wat minder blanco gestemd.

Om de link tussen burger en politiek opnieuw te versterken, ziet Demertzis een belangrijke rol weggelegd voor de burgerbewegingen of de burgerlijsten. "Een ander interessant gegeven is de decumul", klinkt het, waarbij een burgemeester of schepen zich voltijds focust op de gemeente.

Overzicht participatiegraad per gemeente (van laag naar hoog)

1. Sint-Joost-ten-Node 74,02%
2. Evere 76,46%
3. Anderlecht 77,50%
4. Molenbeek 77,68%
5. Brussel 78,25%
6. Elsene 78,26%
7. Schaarbeek 78,36%
8. Sint-Gillis 78,51%
9. Koekelberg 78,60%
10. Sint-Agatha-Berchem 79,44%
11. Jette 79,56%
12. Ganshoren 79,57%
13. Vorst 79,65%
14. Ukkel 79,64%
15. Etterbeek 81,67%
16. Sint-Lambrechts-Woluwe 81,68%
17. Oudergem 83,56%
18. Watermaal-Bosvoorde 83,73%
19. Sint-Pieters-Woluwe 84,44%