Good Move in Schaarbeek: roepers kapen participatievergadering

Gejoel, onderbreken van sprekers, eindeloze monologen en beledigingen. Een Schaarbeekse vergadering die de standpunten over mobiliteit en Good Move dichter bijeen moest brengen, ontaardde zondag in een hallucinante vertoning. De tegenstanders van het circulatieplan maakten daarbij elke dialoog onmogelijk.

"Gesubsidieerden!"

"Fanclub van Elke Van den Brandt!"

"Wie niet in de wijk woont moet hier weg!"

De verwijten, beschuldigingen en het gejoel waren zondag niet van de lucht op de participatievergadering over het circulatieplan in de Schaarbeekse Stephensonwijk. In theorie moeten die vergaderingen het gestrande circulatieplan in de wijk vlot trekken. Dat plan, dat kadert binnen het gewestelijk mobiliteitsplan Good Move, werd in het najaar ingevoerd, maar stuitte er op zoveel tegenkanting, dat de gemeente het plan er in de koelkast stopte.

Met een breed participatietraject zonder politici wou het gemeentebestuur de patstelling doorbreken. De eerste twee vergaderingen verliepen al gespannen, maar er werden wel nog standpunten uitgewisseld.

Gejoel van de achterban

Deze zondag gaat het echter helemaal fout, en wel vanaf het eerste moment. Als de externe moderatoren met een namenrondje willen beginnen, neemt een van de tegenstanders van Good Move ostentatief het woord. Een man die we verder X noemen start een monoloog waarbij hij 10 à 15 minuten lang argumenten opsomt waarom Good Move de vuilnisbak in moet. Pogingen van de moderatoren om hem diets te maken dat je een vergadering niet zomaar op die manier kan kapen, botsten telkens op luid gejoel van 's mans achterban.

Het laatste – en volgens X belangrijkste – punt in zijn betoog: “Er zijn hier verenigingen aanwezig die gefinancierd worden door het gewest en gekomen zijn om standpunten tegen de auto in te nemen. Dat is alsof je een oudervergadering op school hebt die tabak wil verbieden op de lagere school, maar Marlboro tegelijk een vertegenwoordiger naar die vergadering stuurt." (Applaus van de achterban)

Na een chaotisch over en weer geven de moderatoren uiteindelijk het woord aan Fabienne, die probeert te getuigen over het seksisme dat ze ervaart als ze met de fiets onderweg is en foutparkeerders erop attent maakt dat ze op het fietspad staan. “Met mijn kinderen achterop krijg ik dan de meest vulgaire opmerkingen te horen,” vertelt ze. Minder dan een minuut later wordt ze alweer onderbroken door dezelfde X, die het erg noemt wat haar overkomt, maar ook uitlegt dat het de schuld van Good Move is, dat verschillende weggebruikers tegen elkaar opzet.

Na circa een uur met voortdurende onderbrekingen en gejoel geven de twee uitgeputte moderatoren er uiteindelijk de brui aan. “Voor al wie er niet bij was, wou ik dat ik een metafoor kon vinden om de teneur van deze bijeenkomst over te brengen,” schrijft buurtbewoner Lidewij Nuitten ons. “Maar zelfs de meest intense kleuterklas zou niet half kunnen tippen aan hoe kinderachtig sommige volwassen mensen zich gedroegen.” Ze voegt eraan toe dat ze zeker niet alle tegenstanders van het circulatieplan over één kam wil scheren. “Ongetwijfeld is er ook een deel van hen dat wel bereid is om in dialoog te gaan.”

Bewuste boycot

Pieter Fannes, buurtbewoner en (onbetaald) actief bij burgercollectief Heroes for Zero, is zelf meermaals het mikpunt van tirades van de tegenstanders. Hem valt het vooral op dat een aantal tegenstanders er bewust voor koos om elke vorm van dialoog onmogelijk te maken. “Dit was een boycot waarbij tegenstanders hoopten om de voorstanders, die zondag in de meerderheid leken, te doen vertrekken.”

BRUZZ contacteerde ook X, die zondag herhaaldelijk het woord nam voor de tegenstanders. We hadden hem graag gevraagd hoe hij de vergadering beleefde en wat de beweegredenen waren voor het optreden van tal van tegenstanders. De man laat echter weten dat hij niet met ons wil spreken. “Dat is tijdverlies.”

Een blik op de Facebookpagina van de Schaarbeekse tegenstanders biedt wel wat inzicht in de argumentatie van wie zich tegen het plan kant. De argumenten gaan daar veel verder dan ‘ze willen de auto weg’. “Gentrificatie is geen gevolg van het circulatieplan, maar het doel ervan,” klinkt het in een video. “Het doel is om een sociale klasse aan trekken met hogere inkomens, die voor meer belastinginkomsten kan zorgen voor het gewest en zo zijn begrotingsgat kan dichten.”

Gelote burgers

Het bureau dat het participatietraject begeleidt, geeft grif toe dat de vergadering van zondag een mislukking was. “Maar daarvoor hadden we al verschillende positievere bijeenkomsten,” vertelt oprichter Stephen Boucher van Dreamocracy. “Daar werd wél gediscussieerd met respect voor de ander.” Boucher hoopt dat het vervolgtraject met een geloot burgerpanel een constructiever instrument wordt. “Dat worden dertig gelote mensen uit alle lagen van de bevolking die vier volle dagen samenwerken, wellicht is de sfeer daar serener.”

Ook schepen van Mobiliteit Adelheid Byttebier (Groen) kijkt uit naar het burgerpanel, waarvoor onder meer overlegd werd met David Van Reybrouck (naast schrijver ook een groot voorstander van gelote burgerpanels, red.). “De bedoeling is dan om nog voor de gemeenteraadsverkiezingen nieuwe en gedragen aanpassingen te doen in de Stephensonwijk.”