Brusselse regeringsvorming: Fouad Ahidar niet langer taboe voor Vooruit

Wordt het een coalitie met drie of vier partijen? Nederlandstalig formateur Elke Van den Brandt (Groen) moet dringend een knoop doorhakken, vinden de Franstaligen in Brussel, zodat de regeringsvorming kan opschieten. Zolang CD&V weigert aan te sluiten, kan het niet met vier. “Dan moet het debat opengetrokken worden en moet er naar andere partijen gekeken worden,” vindt nu ook Vooruit, dat de deur opent voor Team Fouad Ahidar.

Een korte zomerpauze was Brussels formateur Elke Van den Brandt (Groen) niet gegund. Ondanks herhaalde gesprekken met de Nederlandstalige partijen – afgezien van het Vlaams Belang – heeft ze nog geen meerderheid bij elkaar kunnen harken. David Leisterh (MR) moet dat gelijktijdig aan Franstalige kant doen en heeft al partners gevonden bij Les Engagés en PS, maar wacht vooral op het Nederlandstalige voorstel om op te schieten. Voor de Brusselse regering is zo’n meerderheid namelijk in beide taalgroepen nodig. Dat kan afzonderlijk, maar gebeurt idealiter enigszins coherent. Maandag zaten beide formateurs nog eens samen om de stand van zaken te bespreken, voorlopig zonder resultaat.

“We blijven in gesprek met alle partijen,” meldt Van den Brandt via haar woordvoerster. “Uiteraard is de urgentie groot om tot een oplossing te komen. We willen niet dat de Brusselse begroting verder ontspoort en er moet verantwoordelijkheidszin komen van alle partijen.”

Twee scenario's

Van den Brandt kijkt vooral naar Vooruit, Open VLD en CD&V. Al sinds het begin van de zomer liggen er aan Nederlandstalige kant twee scenario’s op tafel. Eén met vier partijen, waarbij Groen in zee gaat met Vooruit en Open VLD, en CD&V als kleinste partij een extra regeringscommissaris krijgt toegewezen in plaats van een ministerpost. Alleen ziet onderhandelaar Benjamin Dalle van CD&V dat niet zitten. “Hij heeft van meet af aan gezegd dat wij geen project willen depanneren dat wordt gevoerd met de partijen van de voorbije legislatuur, waar wij volgens ons met recht en reden oppositie tegen hebben gevoerd,” herhaalt Pieter Demeester van de Brusselse CD&V daar nu over. “Wij worden vaak genoemd als mogelijke vierde partij, maar blijven focussen op dat scenario is tijdverlies.”

In een tweede scenario wordt de Nederlandstalige meerderheid gevormd door Groen en Team Fouad Ahidar, de tweede grootste partij aan Nederlandstalige kant, en een extra, derde partij met twee zetels in het parlement. Dat kunnen Vooruit, Open VLD of N-VA zijn. Alleen stelde Open VLD eind juni al een duidelijk veto tegen een regering met Ahidar. Ook MR ziet het niet zitten en zowel Groen als Vooruit geven de voorkeur aan een Nederlandstalige coalitie met vier, inclusief CD&V.

“Ook wij zijn zeker geen vragende partij om met Fouad Ahidar samen te werken,” zegt Christophe De Beukelaer van de partij Les Engagés, die al zeker is van deelname aan de komende regering. “Wij zien niet in hoe je op zijn partijprogramma kan bouwen, dat voor ons vaag blijft. Het initiatief blijft bij de Nederlandstaligen, maar we vinden wel dat er schot in de zaak moet komen. De formatie in Brussel heeft nog nooit zo lang geduurd. Ik weet niet wat er mogelijk is, maar zonder snelle doorbraak zullen wij met de Franstaligen al apart beginnen overleggen.”

Institutionele hervorming

Dat is ook de vrees van de Nederlandstalige partijen. “Ik vrees dat de Nederlandstaligen enkel nog wat komma's zullen kunnen aanpassen aan het regeerakkoord,” zegt een bron binnen CD&V. Ook bij Vooruit wil men vermijden dat de Franstaligen al op eigen houtje over de inhoud beginnen praten, zonder Nederlandstalige coalitiepartners aan hun zijde. Dat lijkt hun positie over Fouad Ahidar nu te temperen.

“De piste met vier partijen is nog niet van tafel en krijgt ook onze voorkeur,” meldt de woordvoerder van onderhandelaar en huidig staatssecretaris Ans Persoons (Vooruit). Voor begrotingsgesprekken en een eventuele institutionele hervorming van Brussel hopen ze op de ervaren kennis van CD&V’er Dalle aan tafel, klinkt het in de partij. “Maar als dat niet lukt of geen kans op slagen heeft, dan moet het debat opengetrokken worden en moet er naar andere partijen gekeken worden, zoals N-VA of Team Fouad Ahidar,” meldt Persoons nu.

Van den Brandt heeft vorige week nog met beide partijen gesprekken gevoerd, maar de N-VA wil daar niets over kwijt. “Ik wacht af. Ik stel alleen vast dat verschillende leden van Vooruit in Brussel met mij willen samenwerken. Ik noem geen namen, maar het zijn geen kleine garnalen,” meldt Fouad Ahidar. Die kondigde in juli aan dat hij op eigen houtje zou beginnen onderhandelen. “Dat heb ik ook gedaan,” zegt hij, vooral dan binnen zijn oude partij Vooruit. “Met Open VLD heb ik geen contact opgenomen, nee. Dat had geen avance.”

'Concreet coalitievoorstel'

De vraag is hoe Van den Brandt met de situatie zal omgaan. Bij Groen weet men dat een mogelijke coalitie met Ahidar “pittige gesprekken” zal opleveren bij de verdere onderhandelingen, onder meer over onverdoofd slachten. Ook de liberale MR is niet happig op een regering met Ahidar. Intussen bluft de Franstalige PS dat ze alleen verder wil in een regering met Vooruit. “Anders wordt regeringsdeelname in Brussel voor ons complex,” reageert Ahmed Laaouej (PS) kort van op vakantie. Een alternatief scenario aan Franstalige zijde is echter onwaarschijnlijk: dat kan alleen met regeringsdeelname van Ecolo en Défi. Laaouej wil zich niet uitspreken over Fouad Ahidar, zegt hij. “Wij hopen nu op een concreet coalitievoorstel van de Nederlandstaligen voor het einde van de week.”

Franstalig formateur David Leisterh was voorlopig niet bereikbaar voor een reactie. Een echte deadline noemen de Franstaligen nog niet, al hoopt De Beukelaer van Les Engagés rond midden september een regering te hebben. Open VLD en N-VA wensen voorlopig niet te reageren.

In elk geval is de piste zonder Ahidar steeds moeilijker vol te houden, denkt ook politicoloog Dave Sinardet (VUB). Deze week stapte een oud-lid van Groen, Ange-Raïssa Uzanziga, nog over naar Ahidars partij. “Dat maakt het nog moeilijker om zonder hem iets te doen,” zegt Sinardet. “Al zou dat weer voor problemen kunnen zorgen met MR. Maar de Franstaligen kunnen ook niet verder zonder de Nederlandstaligen. Het is niet omdat de Franstaligen al aan een akkoord zouden beginnen, dat de Nederlandstaligen zich daar gewoon moeten bij neerleggen. En dat zullen ze volgens mij ook niet doen.”