Van den Brandt hoopt formatie te herlanceren: ‘Geen andere optie dan met vier partijen’

Formateur Elke Van den Brandt (Groen) probeert deze week de piste met Groen, Vooruit, Open VLD en CD&V “robuust te maken” met het oog op de vorming van een Brusselse regering aan Nederlandstalige kant. Al lijkt het momenteel geen sinecure om CD&V-kopstuk Benjamin Dalle over de streep te trekken. Ondertussen blijven de lijnen met Team Fouad Ahidar en N-VA ook open.

Terwijl aan Franstalige kant MR-formateur David Leisterh samen met Les Engagés een entente met de PS van Ahmed Laaouej in elkaar probeert te boksen – een ongeziene combinatie op Brussels niveau – blijft Elke Van den Brandt ruim twee maanden na de verkiezingen zwoegen aan de startlijn.

De knoop die de uittredende mobiliteitsminister aan Nederlandstalige kant moet zien te ontwarren, is intussen bekend. Omdat vooral de Vlaamse liberalen en socialisten verkiezingsverrassing Team Fouad Ahidar liever aan de zijlijn laten staan, zoekt Van den Brandt een ongewone oplossing met vier Nederlandstalige partijen. Ongewoon, want de Brusselse regering telt sinds jaar en dag drie ministerposten voor de Nederlandstalige coalitiepartners.

Zoethoudertje

In eerste instantie hoopt de groene formateur om zo’n onuitgegeven meerderheid op de been te krijgen met Groen, Vooruit, Open VLD en CD&V.

De Brusselse christendemocraten, met slechts één zetel in het Brussels halfrond, zouden dan in plaats van een ministerspost een nieuwe of extra post in handen krijgen. Die van regeringscommissaris of voorzitter van de Vlaamse Gemeenschapscommissie bijvoorbeeld.

Een andere optie is dat de Vlaamse minister voor Brussel de vergaderingen van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) en de Brusselse regering – met een adviserende rol – zou mogen bijwonen. Maar dan zou CD&V met Dalle opnieuw die post in handen moeten krijgen. Daarvoor is Van den Brandt dus afhankelijk van de vorming van de Vlaamse regering.

Ongeloofwaardig

Dalle bedankte eerder al voor die scenario’s en aan BRUZZ laat de CD&V’er weten dat hij niet van standpunt is veranderd. “Het gaat me niet zozeer over die extra post,” zegt hij. “Het gaat over met welk project en met welke partners je in een regering wilt stappen.”

CD&V voerde de afgelopen legislatuur oppositie tegen uitgerekend de paarsgroene meerderheid waarvan Groen, Vooruit en Open VLD deel uitmaakten. Hen nu te hulp schieten, beschouwt de partij als ongeloofwaardig. Bovendien vindt Dalle dat zijn partij regeringsdeelname met één zetel beter aan zich voorbij laat gaan.

Hoewel Dalle dus niet tuk is op een rol als ‘depanneur’ gaan de Brusselse gesprekken aan Nederlandstalige zijde deze week gewoon verder met Groen en de drie andere partijen. Ook met N-VA en Team Fouad Ahidar zijn er contacten. Dat bevestigt een woordvoerder van de formateur. Vorige week zat Van den Brandt samen met het middenveld om alvast een voorsprong te nemen met de startnota’s voor het moment waarop de onderhandelingen effectief van start kunnen gaan, klinkt het.

‘Samen oplossing vinden’

Zover is het voor alle duidelijkheid nog lang niet. “Maar vanaf deze week is het de bedoeling om de piste met vier partijen wel robuust te maken, om samen een oplossing te vinden,” valt te horen in de omgeving van de formateur. In totaal hebben Groen, Vooruit, Open VLD en CD&V met negen op zeventien zetels slechts één zitje op overschot.

“N-VA is niet in de eerste piste betrokken, maar de lijnen met alle partijen behalve Vlaams Belang blijven open,” aldus de woordvoerder. Ook met Fouad Ahidar. “Het contact met hem is goed.” Tegelijkertijd “is er geen andere optie dan met vier partijen,” luidt het. Daarin lijkt hoe dan ook geen plaats voor Ahidar.

Ahidar zelf laat maandag weten in gesprek te zijn gegaan met Van den Brandt. “Ze gaf aan dat Ans Persoons (Vooruit) tegen een regeringsdeelname van Team Fouad Ahidar is, maar de reden blijft onduidelijk,” aldus Ahidar. “Het lijkt erop dat persoonlijke ego’s zwaarder wegen dan de belangen van de Brusselaars. Het is tijd om knopen door te hakken.”

(Lees verder onder de foto)

‘Druk zal toenemen’

Ondertussen worden er her en der vraagtekens geplaatst bij de werkwijze van Van den Brandt, vooral omdat over minder dan drie weken de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen helemaal losbarst.

“De druk zal steeds meer toenemen omdat er aan Franstalige zijde wel een akkoord is om officieel onderhandelingen op te starten,” klinkt het bij een Brussels MR-kopstuk. “Voordat de echte onderhandelingen voor de vorming van een nieuwe Brusselse regering opgestart kunnen worden, moet er gewacht worden totdat de Nederlandstalige partijen mee aan tafel schuiven.”

“Maar alle verantwoordelijkheid bij Van den Brandt leggen, is te gemakkelijk,” gaat het verder. “We hebben te maken met een uitzonderlijke situatie en het is aan andere partijen om water bij de wijn te doen.”

“Het zijn andere partijen die de zaak bemoeilijken en veto’s stellen,” stemt een gewezen Brussels kopstuk in. “Elke Van den Brandt kent Brussel door en door en als minister van Mobiliteit bereik je niets zonder goede onderhandelingsvaardigheden. Ik heb vooral de indruk dat er Franstalige partijen zijn die liever niet voor de gemeenteraadsverkiezingen in een regering willen stappen en dat hun Vlaamse tegenhangers braafjes volgen.”

‘Moeilijk werkbaar’

Ook volgens politicoloog Pascal Delwit (ULB) ziet de situatie er door de aanstormende gemeenteraadsverkiezingen benard uit, met bijvoorbeeld burgemeester Ahmed Laaouej (PS) die volop campagne zal voeren in Koekelberg.

Een oplossing waarbij vier partijen aan Nederlandstalige kant in een Brusselse regering stappen, blijft politiek tegelijkertijd “heel moeilijk werkbaar,” zegt hij. “Het vertrekpunt blijft het cruciale probleem: hoe kan je vier partijen tevreden stellen wanneer je drie posten te verdelen hebt?”, vraagt de politicoloog zich af.

Ook de budgettaire oefeningen die de Brusselse regering te wachten staan, bemoeilijken de zaak volgens Delwit. “Je zou met zeven partijen net extra op de kassa gaan letten, tegelijkertijd wil elke partij wel haar sporen nalaten in het beleid. Dat is heel lastig.”