Een meerderheid met Team Fouad Ahidar biedt voordelen, maar is ze ook haalbaar?

Nu Elke Van den Brandt (Groen) de handdoek in de ring gooit voor de formatie van een Brusselse regering, roept Fouad Ahidar de Nederlandstalige partijen samen voor verkennende gesprekken. Bij Vooruit zullen ze zeker op de uitnodiging ingaan, zo laat de partij weten, maar er is nog een lange weg af te leggen voor de vorming van een coalitie.

Het kan snel gaan. In de zomer werd Fouad Ahidar nog langs alle kanten verguisd. Vandaag neemt hij het initiatief voor de vorming van de meerderheid aan Nederlandstalige kant. “Ik heb een zaaltje gereserveerd in het Brussels parlement, en nodig alle partijen uit die interesse hebben getoond voor die Brusselse regering,” zei hij maandag. Dat gaat over N-VA, Open VLD, Vooruit en uiteraard Groen.

Vrijdag maakte Groen tijdens een persconferentie duidelijk dat de formatieopdracht van Elke Van den Brandt is afgelopen. De druppel die de emmer deed overlopen, was een tweet van Georges-Louis Bouchez, voorzitter van de MR. Hij dreigde ermee om Good Move net als het uitstel van de verstrengde lage-emissiezone (LEZ) via het parlement te regelen, waar de Franstaligen een meerderheid hebben. Groen-voorzitter Nadia Nadji sprak van een mes in de rug. “Met deze MR kunnen we geen regering maken,” zo klinkt het ook vandaag nog.

Nu is het dus aan Team Fouad Ahidar, de tweede grootste partij en die andere winnaar van de verkiezingen van juni.

Enige formule met drie partijen

Een meerderheid met Team Fouad Ahidar biedt zeker voordelen. Het is bijvoorbeeld de enige formule waar slechts drie partijen voor nodig zijn.

De vorige pogingen van formateur Elke Van den Brandt botsten vooral op de onmogelijkheid om een vierpartijenmeerderheid op de been te brengen, terwijl er maar drie ministerposten te verdelen zijn. Ook met N-VA erbij, de steeds nadrukkelijkere wens van de Franstaligen, is er een ministerpost te kort in de regering.

Niet zo bij een meerderheid van Groen, Team Fouad Ahidar en Vooruit. Die coalitie haalt negen zetels op zeventien. Nipt, maar niet onmogelijk. Ook de afgelopen legislatuur was er een Nederlandstalige meerderheid van slechts negen zetels.

Is die coalitie ook haalbaar? De parlementsleden van Groen lieten eerder al hun voorkeur blijken voor Fouad Ahidar. Liever dat dan met de N-VA. Bij het kabinet van Van den Brandt wil men echter niet vooruitlopen op de zaken. “Wij hebben vrijdag ons punt gemaakt,” zo klinkt het.

Bij Vooruit zullen ze op de uitnodiging ingaan. “We gaan zeker aan tafel. We moeten zo snel mogelijk uit de impasse geraken,” zegt woordvoerder Nils Quintelier. Vooruit voegt daar wel aan toe dat het nu over inhoud moet gaan.

Mijlenver uiteen

Laat het precies daar zijn dat er nog een hele weg af te leggen valt. Het (beperkte) programma van Team Fouad Ahidar oogt in eerste instantie vooral links, met veel aandacht voor koopkracht, huisvesting, onderwijs en de arbeidsmarkt. Er wordt gepleit voor meer sociale woningen, een hardere strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt en noodopvang voor mensen zonder papieren. Punten die niet onoverkomelijk lijken voor Groen en Vooruit.

Op andere punten zit het programma van Team Fouad Ahidar mijlenver van die partijen. Fouad Ahidar is tegen een verbod op onverdoofd slachten, wil komaf maken met Good Move en hij wil een uitstel van de verstrengde LEZ. Die punten zijn onverteerbaar voor Groen en liggen ook moeilijk voor Vooruit.

Tegelijk is Ahidar gepokt en gemazeld in de Brusselse politiek. Hij kent de Nederlandstalige coalitiepartners door en door, en zat met Vooruit zelfs in dezelfde partij. Er is bij Ahidar ook de grinta, de goesting om een doorbraak te forceren. Hij werpt zichzelf nu op als “verzoener” en is er rotsvast van overtuigd dat een akkoord te vinden is.

Het grootste obstakel zit ongetwijfeld aan Franstalige kant. “Brussel staat voor serieuze uitdagingen, daar zijn serieuze partijen voor nodig,” heeft Franstalig formateur David Leisterh (MR) herhaaldelijk gezegd. Bij de opening van het Brussels parlement maandag liet Christophe De Beukelaer, fractievoorzitter van Les Engagés, een gelijkaardige stelling horen: “Ik heb vragen bij de samenhang van Ahidars project. Maar we zullen zien wat de andere partijen doen.”

Vandaag, met het teruggeven van de formatieopdracht door Groen, ziet de situatie er anders uit. Het besef groeit dat er dringend een solide Nederlandstalige meerderheid moet komen. Zo niet riskeren de Nederlandstaligen het kneusje te worden in die Brusselse regering.

Geen veto

Niet onbelangrijk: de Franstalige meerderheidspartijen kunnen stricto sensu geen veto uitspreken tegenover de Nederlandstalige meerderheid. Het is een van de beschermingsmechanismes voor de Nederlandstaligen in de hoofdstad, zoals die voorzien zijn in de Brusselwet.

Als er een Nederlandstalige meerderheid is, móet formateur Leisterh ermee aan tafel. Zo niet komt er ook geen regering en kan hij geen minister-president worden. Meer nog: de Nederlandstaligen hebben, net zoals de Franstaligen, recht op belangrijke bevoegdheidspakketten binnen die regering. Ook dat is in die Brusselwet gebetonneerd.

Hoe dan ook zal de komende dagen en weken moeten blijken of de piste van een Nederlandstalige meerderheid met Team Fouad Ahidar levensvatbaar is. Als dat zou lukken, dan zal de tweet van Georges-Louis Bouchez uiteindelijk misschien meer, en vooral iets anders, in gang hebben gezet dan hij zelf ooit had kunnen bevroeden.