Pascal Delwit over Brusselse verkiezingen: ‘Winst MR is geen verrechtsing’

In een column op Sampol neemt politicoloog Pascal Delwit (ULB) de uitslagen van de Brusselse verkiezingen onder de loep. Anders dan in Wallonië, zou de winst van MR geen verrechtsing in de hoofdstad betekenen. “Gezien de resultaten van PTB lijkt eerder radicaal-links in opmars.”

9 juni bleek MR de grote overwinnaar bij de regionale verkiezingen. Zowel in Wallonië als in Brussel haalde de partij de meeste stemmen binnen. Een duidelijke ruk naar rechts wat betreft het Franstalige landsgedeelte. Maar in het hoofdstedelijk gewest liggen de kaarten toch nog anders, zo stelt politicoloog Pascal Delwit, verbonden aan de ULB.

Volgens hem betekent de triomf van MR niet noodzakelijk een verrechtsing van Brussel. “In eerste instantie kon de MR een mooi resultaat behalen door Open VLD toe te voegen aan de lijst voor de kamer”, legt Delwit uit aan BRUZZ. “Tegelijk ontbrak het de verkiezingen aan alternatieven op rechts.”

Lijst-Destexhe

Zo kwamen in 2019 de Parti Populaire en lijst-Destexhe nog op voor de Kamer en het Brussels Gewest. “Het lijkt aannemelijk dat hun kiezers nu opteerden voor MR”, zegt Delwit. De cijfers wijzen dan ook op een geringe stijging van rechts in het hoofdstedelijk gewest. In 2019 haalden de lijsten van centrum- en radicaal rechts 41 procent, terwijl dat in 2024 net geen 43 procent bedroeg.

Langs Nederlandstalige kant wist Vlaams Belang wel twee zetels te veroveren, eentje meer dan in 2019. Tegelijk verloor de N-VA er eentje. Maar of er sprake is van een kiezersverloop, kan Delwit voorlopig nog niet zeggen.

“Langs de ene kant is het mogelijk dat de Vlaamse campagne van Vlaams Belang ook Nederlandstalige Brusselaars wist te overtuigen. En aangezien ze op sociale media ook in het Frans actief waren, wisten ze vermoedelijk ook Franstaligen te overtuigen.”

Radicaal-links

Eerder dan een verrechtsing, zou er in het Brussels gewest meer sprake zijn van een opmars van radicaal-links. “De PS verloor in het westen en noorden van Brussel toch een aanzienlijk aantal stemmers aan de PTB. En ook onder first time voters tussen de 18 en 23 jaar oud scoort de PTB sterk.” 54 procent van de jongeren zou op die partij gestemd hebben.

Dat de PTB zich sterk profileerde rond het conflict in de Gazastrook, zou een rol kunnen spelen. “Maar ook voor 7 oktober deed de partij het goed onder de jongeren, vooral van Maghrebijnse of Turkse afkomst”, zegt Delwit. “De partij is heel actief op het terrein, en werkt veel samen met jonge mensen. Dat ontbreekt wat bij andere linkse partijen. En ook op sociale media was de PTB heel actief.”

Dat de PS in Brussel alsnog standhield, in vergelijk met de PS in Wallonië, verklaart Delwit door het verlies van Ecolo. Veel van de teleurgestelde ecologische kiezers kozen voor de Franstalige socialisten als alternatief. Die toename (12,5 procent) zorgde voor een compensatie van verlies aan kiezers aan PTB.

Gemeenteraadsverkiezingen

De politieke gevolgen van de verkiezingsuitslagen zijn voorlopig nog af te wachten. Delwit vermoedt wel dat de regeringsvorming nog even kan duren. “Langs Nederlandstalige kant moet Groen een meerderheid vormen met drie andere partijen, indien ze beslissen Team Fouad Ahidar links te laten. Terwijl er maar drie ministerposten te verdelen vallen. En aan Franstalige kant zal MR waarschijnlijk toenadering moeten zoeken met PS.”

Delwit wijst voorts naar het parlementaire verlof. “Indien er voor 21 juli, de periode waarin politici traditioneel verlof nemen, nog geen meerderheid is gevormd, zal er waarschijnlijk pas na de gemeenteraadsverkiezingen een Brusselse regering zijn.”

“Midden augustus keren de politici doorgaans terug, maar dan is het tijd voor de lokale verkiezingscampagnes. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat er tegelijk campagne en regeringsonderhandelingen gevoerd zullen worden.” Daarbij zouden die periode de partijen minder geneigd zijn om compromissen te sluiten en hun standpunten harder te verdedigen, besluit Delwit.